Skip to main content

Βάσεις και φάσεις

Από την έντυπη έκδοση

Της Κατερίνας Τζωρτζινάκη
[email protected]

Τα πανηγύρια είναι τόσο μάταια στην εξωτερική πολιτική, όσο και τα χαρακίρια. Έχουμε πάθει, μα έχουμε μάθει; H νέα αμυντική συμφωνία Ελλάδας – ΗΠΑ (MDCA), η οποία θα έχει, για πρώτη φορά, τουλάχιστον πενταετή διάρκεια, «γίνεται ψήφος εμπιστοσύνης προς την Ελλάδα ως παράγοντα σταθερότητας στη γειτονιά μας…» ή «κάνει την Ελλάδα μία χώρα – δορυφόρο… δίχως ανταλλάγματα»;

Σπαράγματα. Ήδη, η συμφωνία για τις αμερικανικές βάσεις εφαρμόζεται στην πράξη. Με ή χωρίς ενστάσεις. Οι αποκαλύψεις -παραμονές της επίσκεψης του Έλληνα πρωθυπουργού στον Λευκό Οίκο- της Wall Street Journal, σύμφωνα με τις οποίες ο πρόεδρος των ΗΠΑ φέρεται να προωθεί την πώληση/αναβάθμιση F-16 στην Τουρκία, ήταν αυτές που έφεραν αμηχανία. Κακώς, καθώς επαναφέρουν την αναλογία. «Οι σύμμαχοι αξίζουν για σένα τόσο, όσο αξίζεις εσύ γι’ αυτούς». Τι είναι η εξωτερική πολιτική; Η προβολή ισχύος μιας χώρας στο διεθνές περιβάλλον. Οικονομικής, (γεω) πολιτικής, πολιτιστικής, στρατιωτικής, όχι απαραίτητα μ’ αυτήν τη σειρά. Αν τη φανταστούμε σαν ένα καρτεσιανό σύστημα συντεταγμένων στο επίπεδο, όπως μαθαίναμε στο σχολείο, ο άξονας τετμημένων (οριζόντιος) είναι η προάσπιση των εθνικών συμφερόντων και ο άξονας τεταγμένων (κατακόρυφος) είναι οι συνθήκες, δηλαδή η δυναμική και ο συσχετισμός δυνάμεων που εκάστοτε ισχύουν στη γεωγραφική περιοχή όπου η χώρα ανήκει.

Αυτές είναι οι συντεταγμένες και είναι σαφώς δοσμένες. Τώρα, ποιες χώρες είναι δεδομένες, ποιες με «δώρα» λουσμένες και ποιες με υποσχέσεις καλυμμένες είναι ιστορίες πονεμένες. Από την πρώτη συμφωνία για τις βάσεις του 1953, «παρέχουσα εις τας Ηνωμένας Πολιτείας το δικαίωμα όπως βελτιώσωσιν και χρησιμοποιήσωσιν από κοινού μετά της ελληνικής κυβερνήσεως ορισμένα αεροδρόμια και ναυτικάς εγκαταστάσεις εν Ελλάδι. Η συμφωνία έχει ως προορισμόν, διευκολυνομένης της ολοκληρώσεως της αμύνης της Ελλάδος, της αναπτυχθείσης κατά τα τελευταία πέντε έτη με την αμερικανικήν βοήθειαν, εντός του αμυντικού συστήματος του ΝΑΤΟ, να ενισχύση την ασφάλειαν της περιοχής του Βορείου Ατλαντικού και να διαφυλάξη την διεθνήν ειρήνην και ασφάλειαν».