Του Μιχάλη Ψύλου
[email protected]
Έχει το μυαλό του στο Διάστημα, στο πορτοφόλι του την ηλεκτροκίνηση και τώρα θέλει να βάλει χέρι την παγκόσμια επικοινωνία, ελέγχοντας το twitter. Ναι, στον Έλον Μασκ, αναφερόμαστε. Τον πλουσιότερο άνθρωπο του κόσμου. Με μια περιουσία 274 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Όσο και το ΑΕΠ της …Φινλανδίας.
Μυθική η περιουσία του, την συγκέντρωσε χάρη στην Tesla και τη χρησιμοποιεί για να χρηματοδοτήσει τις διάφορες περιπέτειές του, όπως η Neuralink: Μια start-up εταιρεία που στοχεύει να συνδέσει απευθείας τον ανθρώπινο εγκέφαλο με τον υπολογιστή. Αλλά και την SpaceX για ιδιωτικά ταξίδια στο Διάστημα και την Boring Company, με την οποία σκοπεύει να κάνει επανάσταση στις μετακινήσεις στις πόλεις μέσω τούνελ!
Ο γεννημένος στη Νότια Αφρική, Αμερικανο-καναδός πολίτης, 50χρονος Έλον Μασκ έχει γίνει το κεντρικό πρόσωπο του νέου Αμερικάνικου καπιταλισμού. Τελευταίος στόχος του, ο έλεγχος του twitter. Πριν δύο εβδομάδες αγόρασε το 9% των μετοχών του δικτύου και τώρα λέει, πώς σκοπεύει να το εξαγοράσει πλήρως, διαθέτοντας πάνω από 40 δισεκατομμύρια δολάρια. Όσο και αν το Bloomberg, αμφισβητεί, αν όντως διαθέτει τόσα χρήματα.
Γιατί όμως, θέλει twitter: «Επειδή σήμερα περιορίζει την ελευθερία της έκφρασης», υποστηρίζει ο Μασκ, που διαθέτει 81 εκατομμύρια ακόλουθους στο λογαριασμό του, χάρη στην ανάρτηση περίεργων tweets. «Υπάρχει «κίνδυνος για τον πολιτισμό», αν οι χρήστες «χάσουν την εμπιστοσύνη τους στην πλατφόρμα», είπε χαρακτηριστικά ο Μασκ. Όπως διατείνεται μάλιστα, στόχος του είναι – ούτε λίγο ούτε πολύ – να σώσει την ανθρωπότητα, το περιβάλλον, ακόμη και τη δημοκρατία! Πρόσφατα προκάλεσε τον Βλαντιμίρ Πούτιν σε μονομαχία μέσω Twitter, αλλά και συνέκρινε τον εκλεγμένο πρωθυπουργό του Καναδά, Τζάστιν Τριντό με τον …Χίτλερ.
Οι εχθροί του κατηγορούν τον Μασκ ότι σκοπεύει να χρησιμοποιήσει το Twitter για να επιτίθεται στους εχθρούς του και να προβάλει τις απόψεις του. Κατά καιρούς έχει κάνει άλλωστε, αρκετά προβληματικά σχόλια για την αντιπροσωπευτική δημοκρατία και έχει δείξει κάποια συμπάθεια για τις αφηγήσεις της άκρας δεξιάς και των θεωριών συνωμοσίας. Για παράδειγμα σπέρνοντας αμφιβολίες για τα μέτρα αντιμετώπισης του κορωνοϊού.
Ο κόσμος, ένα γιγάντιο παιγνίδι;
Σύμφωνα με τον Μασκ, οι άνθρωποι είμαστε πλέον, μέρος ενός γιγαντιαίου παιχνιδιού, προγραμματισμένου από κάποιο κέντρο. Αν και αυτοχαρακτηρίζεται υπέρμαχος της «ελευθερίας του λόγου», αυτό δεν ισχύει για τους εργαζόμενούς του. Στην Tesla, για παράδειγμα, οι καταγγελίες για «φυλετικές διακρίσεις» είναι συχνές.
«Η ελευθερία του λόγου κατά Μασκ ισχύει μόνο για ισχυρούς ανθρώπους όπως ο ίδιος, ενώ όσοι εργάζονται υπό τον ίδιο αναγκάζονται να συμβιβαστούν, απλά υπακούοντας», γράφει το αμερικανικό περιοδικό Nation. Αλλά, και οποιαδήποτε κίνηση για χαλάρωση των προτύπων ελέγχου περιεχομένου στο twitter, προκαλεί εύλογες ανησυχίες.
Όσο και αν η ανομοιόμορφη τήρηση του Twitter των δικών του «ηθικών» κανόνων έχει επικριθεί και σωστά, είναι άλλο πράγμα να μην υπάρχουν κανόνες. Θα ήταν αδιανόητο να μην εμποδίζεται – στο όνομα της ελευθερίας της έκφρασης – η υποκίνηση σε ρατσιστική βία, η ρητορική μίσους και η επικίνδυνη παραπληροφόρηση Θα γινόταν ένα δίκτυο – παράδεισος των τρολ, μια αρένα χωρίς κανόνες, όλων εναντίον όλων. Με τους πιο ευάλωτους φυσικά, να έχουν τα περισσότερα να χάσουν.
Το πρόβλημα είναι φυσικά ευρύτερο: Είναι δυνατόν, βασικά συστήματα επικοινωνίας όπως το Twitter, να επαφίενται στις όποιες ιδιοτροπίες των δισεκατομμυριούχων και των μονοπωλίων που βασίζονται μόνο στο κέρδος;
Πολλοί προσπαθούν βέβαια να εκδημοκρατίσουν αυτές τις κοινωνικές πλατφόρμες, ώστε να αντιμετωπίζονται όπως οι βασικές δημόσιες υποδομές. Με κοινόχρηστους πόρους που δεν θα διοικούνται μόνο από τις δυνάμεις της αγοράς. Ουτοπία, θα πείτε. Δεν ξέρω τι είναι ουτοπία, αλλά είναι σίγουρα ουτοπικό να ζεις χωρίς προσδοκίες. Όπως έγραφε ο Μιγκέλ ντε Θερβάντες, ο δημιουργός του Δον Κιχώτη, « το να αλλάξεις τον κόσμο φίλε Σάντσο, δεν είναι τρέλα, ούτε ουτοπία. Είναι δικαιοσύνη».
