Του Μιχάλη Ψύλου
[email protected]
«Ο συμβιβασμός με τον Πούτιν μπορεί να είναι η καλύτερη επιλογή της Αμερικής»: Ο τίτλος στο κύριο άρθρο του αμερικανικού περιοδικού Foreign Affairs δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητος. Το Foreign Affairs δεν είναι ένα τυχαίο έντυπο. Απηχεί σε πολλές πολλές περιπτώσεις, τις συζητήσεις που γίνονται στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Ιδιαίτερα, όταν η Μόσχα και το Κίεβο, έχουν σημειώσει κάποια πρόοδο στις διμερείς συνομιλίες τους: Η Ρωσία αποσύρει δυνάμεις από το Κίεβο και ο Ουκρανός πρόεδρος Ζελένσκι φαίνεται διατεθειμένος να αποδεχτεί τη μόνιμη ουδετερότητα και να αποκηρύξει κάθε φιλοδοξία να ενταχθεί η χώρα του στο ΝΑΤΟ. Η Ουάσιγκτον αμφισβητεί βέβαια, τις προθέσεις της Ρωσίας, κάνοντας λόγο για «ανασύνταξη» των ρωσικών δυνάμεων.
Τι θέλουν όμως οι Ηνωμένες Πολιτείες; Να φύγει ο Πούτιν από την εξουσία στη Ρωσία; Αυτό υποτίθεται ότι ζήτησε ο Αμερικανός πρόεδρος Μπάιντεν, αλλά ο Λευκός Οίκος έσπευσε αμέσως να κάνει …διόρθωση. Αλλωστε, η εμπειρία των Ηνωμένων Πολιτειών στο Ιράκ, τη Λιβύη και το Αφγανιστάν, έδειξε ότι η αλλαγή καθεστώτος, σχεδόν ποτέ δεν παράγει τα επιθυμητά αποτελέσματα.
Η γενναία αντίσταση της Ουκρανίας σε συνδυασμό με την αυξανόμενη πίεση της Δύσης στη Μόσχα, είναι απίθανο να ξεπεράσει τα στρατιωτικά πλεονεκτήματα της Ρωσίας. Πόσο μάλλον να οδηγήσει στην ανατροπή του Πούτιν.
Αν δεν υπάρξει κάποιου είδους συμφωνία με το Κρεμλίνο, το πιθανότερο αποτέλεσμα θα είναι ένας μακροχρόνιος και φονικός πόλεμος, τον οποίο στο τέλος μάλλον θα κέρδιζε η Ρωσία, λόγω συσχετισμού δυνάμεων. Μια τέτοια παρατεταμένη σύγκρουση θα οδηγούσε όμως σε έναν νέο Ψυχρό Πόλεμο Ρωσίας-Δύσης .Η Ρωσο-ουκρανική σύγκρουση θα μπορούσε να εξελιχθεί σε αναμέτρηση Μόσχας –Δύσης, καθώς οι δύο πλευρές διαθέτουν από κοινού πάνω από το 90% των πυρηνικών όπλων του κόσμου.
Ένα αναγκαίο «χάπι» για την ειρήνη;
Μια μακροχρόνια Ρωσο-ουκρανική σύγκρουση θα επιτάχυνε επίσης τη μαζική μετανάστευση προς τις γειτονικές χώρες της ΕΕ, πυροδοτώντας και πολιτικές κρίσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση. . Ισως δεν θα μπορούσε να «καταπιεί» η Ουάσιγκτον η Δύση το «χάπι του συμβιβασμού». Γιατί έτσι θα μειωνόταν η μείωση στον Πούτιν. Αλλά η εναλλακτική θα ήταν σίγουρα χειρότερη: ένας τρομερός πόλεμος, ανθρωπιστική καταστροφή στην Ουκρανίας, έξοδος εκατομμυρίων προσφύγων, παγκόσμια οικονομική ύφεση και φυσικά όλα αυτά με έντονο τον κίνδυνο μιας στρατιωτικής κλιμάκωσης.
Πώς μπορεί να σπάσει το αδιέξοδο; Θα μπορούσε για παράδειγμα η Δύση, συμβολικά να άρει ορισμένες κυρώσεις, με στόχο μια ειρηνευτική συμφωνία, αποδεκτή από το Κίεβο. Η επίτευξη αυτής της συμφωνίας δεν θα συνεπαγόταν μια νέα ύφεση με τη Ρωσία ή τον τερματισμό των τεταμένων και ενίοτε εχθρικών σχέσεων. Αντίθετα, θα δημιουργούσε ένα ελάχιστο επίπεδο συνεννόησης και σταθερότητας μεταξύ των αντιπάλων. Αλλωστε, ο πραγματικός στόχος των Ηνωμένων Πολιτεών δεν είναι η Ρωσία, αλλά η Κίνα. Και όπως γράφει εύστοχα ένα άλλο σημαντικό περιοδικό για την εξωτερική πολιτική- το Foreign Policy- «οι Ηνωμένες Πολιτείες για να επιτύχουν μια νέα παγκόσμια τάξη πραγμάτων, πρέπει να αποφύγουν την ταυτόχρονη σύγκρουση με την Κίνα και τη Ρωσία». Οι Ηνωμένες Πολιτείες «δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά έναν διπλό Ψυχρό Πόλεμο», γράφει το αμερικανικό περιοδικό. Πολύ περισσότερο, αν οδηγήσουν μια αδύναμη, αλλά πυρηνική και ενεργειακή δύναμη, όπως η Ρωσία, στην αγκαλιά της Κίνας.
