Του Μιχάλη Ψύλου
[email protected]
Ο Τζο Μπάιντεν έρχεται σήμερα στην κατεστραμμένη- ποικιλοτρόπως-από τον πόλεμο Ευρώπη, με στόχο να συσπειρώσει τη Δύση σε μια αντιρωσική συμμαχία. Ο 79χρονος Αμερικανός πρόεδρος θα παραστεί αύριο στην ειδική σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ για την Ουκρανία, σε μια συνάντηση της G7 και στη συνέχεια στην τακτικά προγραμματισμένη σύνοδο κορυφής της ΕΕ. Την Παρασκευή θα επισκεφτεί την Πολωνία και δεν αποκλείεται μάλιστα να φτάσει ως τα σύνορα με την Ουκρανία σε μια επίδειξη αλληλεγγύης προς τον δοκιμαζόμενο ουκρανικό λαό.
Υπάρχουν μάλιστα και «διαρροές» ότι ο Αμερικανός πρόεδρος θα μπορούσε να πετάξει «μυστικά» στην καρδιά της μαχόμενης πρωτεύουσας του Κιέβου, για να φωτογραφηθεί με τον Ουκρανό Πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Δεν θα ήταν άλλωστε η πρώτη επίσκεψη Αμερικανού προέδρου σε εμπόλεμη ζώνη: ο Τζορτζ Μπους το έκανε στο Ιράκ και ο Μπαράκ Ομπάμα στο Αφγανιστάν. Μόνο, που οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν στρατεύματα και στις δύο αυτές χώρες εκείνη την εποχή. Κάτι που δεν συμβαίνει στην Ουκρανία, η οποία επίσης δεν είναι μέλος του ΝΑΤΟ.
Το πιθανότερο είναι λοιπόν, ο Μπάιντεν να κάνει «αυθόρμητα» μια παράκαμψη στα Πολωνο-Ουκρανικά σύνορα για να πει ότι είδε την τραγικότητα της κατάστασης μόνος του.
Για τον Αμερικανό πρόεδρο όμως , ο πόλεμος στην Ουκρανία είναι ταυτόχρονα ευκαιρία ,αλλά και κίνδυνος. Ο Αμερικανός Πρόεδρος έρχεται στην Ευρώπη σε μια κρίσιμη περίοδο για να επιδείξει πυγμή και ηγετική δύναμη. Αλλά η θέση του είναι δύσκολη στο εσωτερικό , καθώς υπάρχουν τρεις άβολες αλήθειες για τον πρόεδρο Μπάιντεν:
Πρώτον, ο Αμερικανός πρόεδρος εμφανίζεται εξαιρετικά αποδυναμωμένος στο εσωτερικό. Τα νούμερά του στις δημοσκοπήσεις δεν είναι απλώς άσχημα, είναι καταστροφικά. Μετά από 14 μήνες υπηρεσίας στον Λευκό Οίκο, ο Τζο Μπάιντεν έχει από τα χαμηλότερα ποσοστά αποδοχής Αμερικανού προέδρου –μόλις 40-43%. Μόνο ο Τραμπ είχε χαμηλότερη δημοτικότητα την άνοιξη του 2018. Μετά από 14 μήνες, ο Ρόναλντ Ρίγκαν είχε 47%, ο Ομπάμα 49%, ο Τζίμι Κάρτερ 50%, ο Μπιλ Κλίντον 51%,ο Ρίτσαρντ Νίξον 54%, ο Ντουάιτ Αϊζενχάουερ 70%,ο Τζορτζ Μπους πρεσβύτερος 73%, ο Τζορτζ Μπους τζούνιορ 78% και ο Τζον Φ. Κένεντι ήταν στην κορυφή με 79%.Κανονικά, οι Αμερικανοί πρόεδροι επωφελούνται από μια διεθνή κρίση στις δημοσκοπήσεις, επειδή οι πολίτες συσπειρώνονται συναισθηματικά πίσω από τη «σημαία». Αλλά αυτό δεν συμβαίνει αυτή τη φορά. Το τελευταίο δεκαπενθήμερο, τα ποσοστά στις δημοσκοπήσεις για τον Μπάιντεν μειώθηκαν ακόμη περισσότερο.
Δεύτερον , ο Μπάιντεν κατηγορείται από στρατιωτικούς και ειδικούς της εξωτερικής πολιτικής στην Ουάσιγκτον για λανθασμένες εκτιμήσεις και στρατηγικά επικοινωνιακά λάθη πριν από την έναρξη της ρωσικής εισβολής. Η βιαστική αποχώρηση από το Αφγανιστάν και τα σήματα κατευνασμού από την Ουάσιγκτον ότι η Ουκρανία δεν είναι προς το βασικό συμφέρον των ΗΠΑ , λέγεται ότι ενθάρρυνε τον Πούτιν να χτυπήσει. Ο Μπάιντεν είχε δώσει σήμα στον Πούτιν τον Ιανουάριο ότι ο κίνδυνος του σε περίπτωση εισβολής θα παρέμενε διαχειρίσιμος. Στη συνέντευξη Τύπου της 19ης Ιανουαρίου,ο Αμερικανός Πρόεδρος είχε πει ότι μια «μικρή επέμβαση» μπορεί να μην ήταν και τόσο κακή. Μια δήλωση πάντως, που ερμηνεύτηκε και ως «παγίδα» για τον Πούτιν για να εισβάλει στην Ουκρανία και να αντιμετωπίσει στη συνέχεια το δικό του «Βιετνάμ».
Τρίτον , ο Μπάιντεν εμφανίζεται αποδυναμωμένος στη γεωστρατηγική σύγκρουση μεταξύ των παγκόσμιων δυνάμεων. Οι ΗΠΑ δεν έχουν ακόμη καταφέρει να κερδίσουν την Κίνα και την Ινδία στο πλευρό της Δύσης. Οι δύο πολυπληθέστερες χώρες στον κόσμο- και βασικές δυνάμεις για τη μελλοντική παγκόσμια τάξη πραγμάτων – υποστηρίζουν αυτήν τη στιγμή τη Ρωσία , προς μεγάλη απογοήτευση των Ευρωπαίων. Η Ινδία δεν θέλει να δυσαρεστήσει τη Ρωσία, που είναι ο σημαντικότερος προμηθευτής όπλων για το Νέο Δελχί, αλλά επιδιώκει να εισάγει και φθηνό πετρέλαιο, πληρώνοντας σε ρουπίες. Η Κίνα, από την άλλη πλευρά, βλέπει τον πόλεμο της Ουκρανίας ως ευκαιρία για να αποδυναμώσει τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη δυτική συμμαχία κρατών και να επιδιώξει τα δικά της γεωστρατηγικά συμφέροντα – ειδικά όσον αφορά την Ταϊβάν, αλλά και την «υποταγή» της Ρωσίας στον κινεζικό «δρόμο του μεταξιού»
Ταυτόχρονα, οι Ευρωπαίοι βλέπουν με δυσαρέσκεια ότι οι κυρώσεις που επιβάλλονται στη Ρωσία πλήττουν κυρίως την ΕΕ και πολύ λιγότερο –αν όχι καθόλου- τις Ηνωμένες Πολιτείες. Είναι πιθανό να οδηγήσουν σε μεγαλύτερα προβλήματα με τον πληθωρισμό και τις αλυσίδες εφοδιασμού στην Ευρώπη. Αυτό ήδη βαραίνει την προεδρία του Μπάιντεν, αλλά και το ευρωπαϊκό του ταξίδι…
