Από την έντυπη έκδοση
Της Κατερίνας Τζωρτζινάκη
[email protected]
«Ποιος θα κάνει πρώτος πίσω;». Έχω βαρεθεί τόσα χρόνια το παιχνίδι του δειλού, το chicken game, κλασικό παράδειγμα της θεωρίας παιγνίων. Οι «επαναστάτες χωρίς αιτία» της δεκαετίας του ,50 το γνωρίζουν από την ταινία με τον Τζέιμς Ντιν.
Δύο οδηγοί κατευθύνονται με μεγάλη ταχύτητα προς έναν γκρεμό. Αυτός που θα αλλάξει πρώτος πορεία είναι η «κότα». Αν κανένας δεν αλλάξει πορεία, αποχαιρετούν την κακούργα κοινωνία. Εν ολίγοις, το καλύτερο που έχει να κάνει ο κάθε παίκτης είναι το αντίθετο του αντιπάλου του.
Αυτό προϋποθέτει, όμως, ότι μιλάμε για άτομα που ξέρουν να «διαβάζουν» τον απέναντι, ότι οι ίδιοι δεν είναι «ανοικτό βιβλίο» και ότι έχουν καλό μηχάνημα. Είναι ωραία η ισορροπία Νash, αλλά στην πράξη ούτε «Ένας υπέροχος άνθρωπος» δεν φτάνει για να βάλει τάξη. Δεν είναι αυθαιρεσία, όταν ο παραλογισμός της πραγματικότητας ξεπερνά κάθε δυνατότητα παρωδίας.
Το ζήτημα δεν είναι οι κότες, το θέμα είναι ότι μια λανθασμένη κρίση ή εκτίμηση, μια τεντωμένη, από την προπαγάνδα, διαχείριση είναι αρκετές για να μας κλαίν’ κι οι κότες.
Το παιχνίδι του δειλού γίνεται το παιχνίδι του λωλού. Ακριβώς, αυτή η θεωρία λέγεται ότι εφαρμόστηκε το 1969 από τον τότε πρόεδρο των ΗΠΑ Ρίτσαρντ Νίξον στον πόλεμο στο Βιετνάμ. Άφησε να εννοηθεί ότι οι ΗΠΑ είχαν βάλει στο τραπέζι τη χρήση πυρηνικών κατά των Βιετκόνγκ, θέλοντας να στείλει το μήνυμα ότι είναι αρκετά παλαβός, ώστε να μην τον ενδιαφέρουν οι επιπτώσεις μιας τέτοιας κίνησης.
Το πρόβλημα είναι μεγάλο, ανεξαρτήτως της έκβασης της ψυχολογικής -επί του παρόντος- σύγκρουσης, καθώς και οι δύο τι θέλουν να κάνουν επί της ουσίας; Να αντικατασταθούν οι αβεβαιότητες της γεωπολιτικής με τις δικές τους βεβαιότητες.
Η ήττα είναι γι’ αυτούς αδιανόητη, αφού και οι δύο πλευρές δεν θεωρούν ότι δίνουν μια πολιτική μάχη, αλλά συμπεριφέρονται σαν να πρόκειται για μια αντιπαράθεση του καλού με το κακό ή την τελευταία μάχη της Αποκάλυψης. Πού; Στην Ευρώπη, που βρίσκεται σε ημιμόνιμη κατάσταση κρίσης.
