Από την έντυπη έκδοση
Της Κατερίνας Τζωρτζινάκη
[email protected]
Οι πολιτικοί αναλυτές χρησιμοποιούν συχνά το σκάκι ως μεταφορά για να περιγράψουν παγκόσμια ζητήματα. Κάθε τόσο, φτάνει ένας μεγάλος δάσκαλος και αλλάζει το παιχνίδι με μια εντυπωσιακή κίνηση. Ο Γκίντεον Ράχμαν στα τέλη του 2014 αναζητούσε στους «FT» τις τολμηρές νέες κινήσεις στη γεωπολιτική σκακιέρα, καθώς πολλές από τις μεγάλες δυνάμεις βρίσκονταν -και τότε- σε σύγχυση.
Η πρώτη κίνηση θεωρούσε ότι θα μπορούσε να είναι η υπεράσπιση μιας νέας Γιάλτας. «Οι απόψεις διαφέρουν για το κατά πόσον ο Πούτιν είναι ένας μεγάλος δάσκαλος της πολιτικής ή ένας τρελός που όπου να ‘ναι θα του κάνουν ρουά ματ. Οι θαυμαστές του είδαν την προσάρτηση της Κριμαίας ως έναν έξυπνο ελιγμό που αιφνιδίασε τη Δύση. Με τη ρωσική οικονομία όμως να διέρχεται μεγάλη κρίση, το πιθανότερο είναι πως η κίνηση του Πούτιν ήταν υπερβολικά απερίσκεπτη. Σε μια προσπάθεια να ανακτήσουν το χαμένο έδαφος, οι Ρώσοι επαναφέρουν στο προσκήνιο το πνεύμα της Γιάλτας, το μοίρασμα δηλαδή της Ευρώπης σε σφαίρες επιρροής. Ορισμένοι στην Ευρώπη δελεάζονται από την ιδέα αυτή. Άλλοι τη βρίσκουν θλιβερή και απαράδεκτη».
Επτά και πλέον χρόνια μετά, τη βρίσκουν απαράδεκτη, αλλά στην Ευρώπη ξαναφυσά ο άνεμος της σύγκρουσης. Στην Ευρώπη και τη Δύση περιμένουν τη Ρωσία να εισβάλει στην Ουκρανία. Περιμένουν από τον περασμένο Νοέμβριο. Μπέκετ, μπρος και πίσω από την αυλαία. Περιμένοντας τον Γκοντό. Τι ειρωνεία στην τραγικωμωδία: υπάρχει και εδώ Βλαδίμηρος. Μόνο που, στη σύγχρονη διασκευή, αυτόν περιμένουν ο Εστραγκόν (Μπάιντεν) και ο Πότσο με τον Λάκυ (Ε.Ε.), αλλά όπως ο Εστραγκόν λέει: «Τίποτα δε γίνεται, κανείς δεν έρχεται, κανείς δε φεύγει, είναι φοβερό».
Αναμονή. Αναμονή, που συνοδεύεται από έναν θρυμματισμένο, ασυνάρτητο διάλογο και μια αδιάκοπη φλυαρία για σχέδια και σκηνοθεσία. Παιχνίδι αναμονής, ένα παιχνίδι επιβίωσης.
Είμαστε κοντά στο «Τέλος της παρτίδας – Fin De Partie», όπως το μονόπρακτο που έγραψε στα γαλλικά ο Ιρλανδός νομπελίστας και απέδωσε ο ίδιος στα αγγλικά Endgame; Όρος σκακιστικός «όταν πια στη σκακιέρα έχουν μείνει ελάχιστα πιόνια». Χωρίς άρθρο, αλλά με ερωτήματα. «Κανένας, ενδεχομένως ούτε ο ίδιος ο Πούτιν, δεν γνωρίζει εάν “κάτι” θα συμβεί σήμερα, τον επόμενο μήνα ή ποτέ», εκτιμά ο Σάιμον Τίσντολ στον «Guardian».
Ίσως, γιατί τα πιόνια στη σκακιέρα έχουν αρχίσει να κινούνται κατά βούληση.
