Από την έντυπη έκδοση
Του Μωυσή Λίτση
[email protected]
Ο κίνδυνος μιας ευρύτερης καταστροφικής αντιπαράθεσης Δύσης – Ρωσίας, με επίκεντρο ενδεχόμενη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, παραμένει. Η πιθανότητα επιβολής νέων σκληρών κυρώσεων κατά της Ρωσίας, πολύ δε περισσότερο το ενδεχόμενο μιας στρατιωτικής αναμέτρησης με εμπλοκή δυνάμεων του ΝΑΤΟ, όχι μόνο δεν θα έλυνε κανένα πρόβλημα, αλλά θα άνοιγε τον ασκό του Αιόλου. Οι τιμές της ενέργειας βρίσκονται ήδη στα ύψη, χωρίς προφανή λόγο. Ως αιτία της συνεχιζόμενης «δίδυμης ανόδου» των τιμών πετρελαίου και αερίου αναφέρεται η παγκόσμια οικονομική ανάκαμψη και η αύξηση της ζήτησης μετά τα lockdowns.
Σε αντίθεση με παλαιότερες ενεργειακές κρίσεις που το πετρέλαιο είχε χρησιμοποιηθεί ως όπλο (βλέπε αραβικό εμπάργκο πετρελαίου 1973) ή είχε επηρεαστεί από μεγάλες πολιτικές αναταραχές, όπως η ανατροπή του σάχη στο Ιράν το 1979, στην παρούσα συγκυρία δεν έχει διακοπεί ούτε η παραγωγή πετρελαίου, ούτε η τροφοδοσία με ρωσικό αέριο της Ευρώπης, παρά το ψυχροπολεμικό κλίμα.
Άλλωστε, ακόμη και την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου, η ροή ρωσικού αερίου προς την Ευρώπη δεν είχε σταματήσει. Εύλογα, λοιπόν, κατανοεί και ο πλέον αδαής πως αν ενεργοποιηθούν κυρώσεις κατά της Ρωσίας και υπάρξουν και τα αναμενόμενα αντίποινα, η προσφορά αερίου θα επηρεαστεί με τον έναν ή τον άλλο τρόπο και οι τιμές της ενέργειας θα εκτιναχθούν ακόμη περισσότερο, με θύμα τον μέσο καταναλωτή. Ακόμη και η απειλή αποκλεισμού της Ρωσίας από το διεθνές σύστημα πληρωμών Swift μπορεί να αποβεί μπούμερανγκ, επηρεάζοντας όχι μόνο την αγορά αερίου, αλλά τις ευρύτερες συναλλαγές της Δύσης με τη χώρα αυτή.
Πέραν όμως των οικονομικών επιπτώσεων, ένα θερμό επεισόδιο θα έφερνε στο χείλος του γκρεμού τις δύο πυρηνικές δυνάμεις: ΗΠΑ και Ρωσία. Οι συνεχείς αμερικανικές στρατιωτικές επεμβάσεις, από το 1991 και μετά, δεν έλυσαν κανένα από τα διεθνή προβλήματα. Το Ιράκ συνεχίζει να μαστίζεται από πολιτική και κοινωνική αστάθεια και ας έγινε… δημοκρατία, ενώ στη Λιβύη οι διεθνείς δυνάμεις πασχίζουν να συμφιλιώσουν τις αντιμαχόμενες πλευρές μετά την ανατροπή του Μουαμάρ Καντάφι. Η τωρινή αντιπαράθεση ΗΠΑ – Ρωσίας θυμίζει την παρ’ ολίγον μοιραία σύγκρουση ΗΠΑ – Σοβιετικής Ένωσης την εποχή της «κρίσης των πυραύλων» στην Κούβα το 1962. Και τότε, όπως μαθαίνουμε σήμερα, 60 χρόνια μετά, υπήρχαν πολλά «γεράκια» στο επιτελείο του Αμερικανού προέδρου Τζον Κένεντι, που πίεζαν για ολοκληρωτική σύγκρουση. Το μοιραίο αποφεύχθηκε τότε με τον συμβιβασμό Κένεντι-Χρουστσόφ. Σήμερα, χωρίς καν το ιδεολογικό περιτύλιγμα της εποχής του Ψυχρού Πολέμου, η σύγκρουση Δύσης – Ρωσίας οδηγείται στα άκρα…
