Του Στράτου Στρατηγάκη
Mαθηματικού – ερευνητή
[email protected]
Όσοι ξεκίνησαν να εργάζονται το 1981 πλησιάζουν, τώρα, προς το τέλος του εργασιακού τους βίου και τη συνταξιοδότηση. Από τη στιγμή που άρχισαν να εργάζονται μέχρι τώρα η Ελλάδα έχει αλλάξει εντυπωσιακά, σε σημείο να είναι μια άλλη χώρα. Οι μικρές αλλαγές αθροιστικά σε βάθος 35 ετών διαμορφώνουν ένα άλλο τοπίο στην εκπαίδευση και στην εργασία. Η πρόοδος που έχει συντελεστεί είναι πολύ μεγάλη.
Το 1981 το 66,8% των εργαζομένων είχαν γνώσεις μέχρι το Δημοτικό. Οι 7 στους 10! Το αντίστοιχο ποσοστό 35 χρόνια μετά είναι 13,1%. Βέβαια το 1981 απείχε μόλις 32 χρόνια από τη λήξη του εμφυλίου, που άφησε μια ερειπωμένη χώρα.
Οι πτυχιούχοι της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ήταν μόλις το 8,3% του εργατικού δυναμικού, ενώ τώρα αποτελούν το 31,7% του εργατικού δυναμικού. Λογικό ήταν να μην αντιμετωπίζουν πρόβλημα ανεργίας τότε, σε αντίθεση με τη σημερινή εποχή.
Το μεγάλο ποσοστό του εργατικού δυναμικού με χαμηλή μόρφωση εργαζόταν σε αντίστοιχες εργασίες. Έτσι το 30,7% του εργατικού δυναμικού εργαζόταν στον πρωτογενή τομέα, έναντι του 12,9% τώρα. Δηλαδή στη γεωργία, κτηνοτροφία και αλιεία εργάζεται το 1/3 όσων εργάζονταν πριν 35 χρόνια. Ίσως έτσι εξηγείται, εν μέρει, και το χαμηλότερο ποσοστό των παιδιών των αγροτών που εισέρχονται στα πανεπιστήμια. Είναι λίγοι πια οι αγρότες, οπότε το ποσοστό των παιδιών τους που σπουδάζουν θα είναι πολύ μικρότερο. Φυσικά το πλήθος του αγροτικού κόσμου δεν είναι η μοναδική παράμετρος του θέματος. Οι υπηρεσίες απασχολούν υπερδιπλάσιους εργαζομένους από πριν 35 χρόνια.
Τα χειρωνακτικά επαγγέλματα από το 62,6% του εργατικού δυναμικού μειώθηκαν στο 35,7%, σχεδόν στο μισό. Τα μη χειρωνακτικά επαγγέλματα απασχολούν πια το 64,4% του εργατικού δυναμικού, αντιστρέφοντας πλήρως την κατάσταση.
Ως προς το είδος της απασχόλησης οι μισθωτοί αυξάνονται συνεχώς δείχνοντας τη συγκέντρωση της οικονομικής δραστηριότητας σε μεγαλύτερες επιχειρήσεις, αφού μετά την είσοδό μας στην τότε ΕΟΚ, πολλές ελληνικές επιχειρήσεις άλλαξαν ιδιοκτησία και αποτελούν τμήματα μεγάλων πολυεθνικών επιχειρήσεων, αλλά και πολυεθνικές επιχειρήσεις ήρθαν στην Ελλάδα, αυξάνοντας το ποσοστό των μισθωτών στο σύνολο του εργατικού δυναμικού. Τη μεγαλύτερη μείωση είχαν οι αυτοαπασχολούμενοι με προσωπικό και οι βοηθοί στην οικογενειακή επιχείρηση, επιβεβαιώνοντας το μετασχηματισμό της ελληνικής οικονομίας και της κοινωνίας.
Η Ελλάδα άλλαξε τόσο πολύ τα τελευταία 35 χρόνια, που φαίνεται απίστευτο, αλλά οι μεγαλύτεροι έχουμε την εικόνα της χώρας μας πριν την ένταξη στην τότε ΕΟΚ και η μνήμη μας επιβεβαιώνει αυτό που δείχνουν οι αριθμοί. Στο μορφωτικό επίπεδο έγιναν άλματα και μάλιστα με λίγα χρήματα, αφού οι επενδύσεις στην εκπαίδευση ήταν πάντα μικρότερες ως ποσοστό του ΑΕΠ από τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Αυτά τα άλματα δημιούργησαν το υψηλό ανθρώπινο κεφάλαιο που διαθέτει η χώρα μας και που αποτελεί, πιστεύω, το μεγαλύτερο όπλο μας για την έξοδο από την κρίση.
