Skip to main content

«Σοβαρός» στην πολιτική

Από την έντυπη έκδοση

Της Κατερίνας Τζωρτζινάκη
[email protected]

«Bασική προϋπόθεση για να κάνει κάποιος πολιτική, είναι να διατηρεί τη σοβαρότητά του». Τι «καρφί», με έμμεση θέση για τις εξελίξεις στο πρώην μεγάλο μαγαζί. Ομολογώ ότι αναγνωρίζω τη «σημασία του να είναι κανείς σοβαρός», με τον Όσκαρ Ουάιλντ οδηγό, αλλά για την πολιτική δεν το είχα σκεφτεί ότι είναι συνθήκη αναγκαία και δυνατή. Μάλλον θα φταίει η πραγματικότητα, που και τον θείο Μολιέρο αναιρεί. «Κανείς δεν έχει πρόβλημα να τον πουν κακό. Όλοι έχουν πρόβλημα να τους πουν γελοίους».

Μα, τι λέτε, κάποιοι κάνουν καριέρα, αν και αλαφροί ή ακριβώς επειδή είναι πολιτικώς ευτράπελοι. Πίσωαπό κλειστές πόρτες, μιλούν γι’ αυτούς με επίθετα διόλου κολακευτικά, ωστόσο, ανοίγουν τα κομματικά σαλόνια και τους καλοδέχονται. Υπάρχει λόγος σοβαρός. Το γκροτέσκο «δεν είναι ένα ατύχημα στην ιστορία της εξουσίας […] είναι ένα από τα γρανάζια που αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα των μηχανισμών της εξουσίας.

Η πολιτική εξουσία […] μπορεί να δώσει στον εαυτό της τη δυνατότητα να μεταδίδει τις συνέπειές της, και ακόμη περισσότερο να βρίσκει την ίδια την πηγή των συνεπειών της, σε μια γωνιά η οποία απαξιώνεται εμφανώς, ρητά και εκουσίως, ως βδελυρή, άτιμη ή γελοία. […]

Η λειτουργία, το γρανάζι της γκροτέσκας εξουσίας, της φαύλης κυριαρχίας, από τον Νέρωνα ως τον Ηλιογάβαλο, βρισκόταν διαρκώς στην υπηρεσία της λειτουργίας της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. […]

Όταν η εξουσία καταδεικνύεται ως αχρεία, φαύλη, υμπική ή απλά γελοία, δεν νομίζω ότι ο σκοπός είναι να περιοριστούν οι συνέπειές της και να αφαιρεθεί μαγικά το στέμμα από αυτόν στον οποίο δόθηκε.

Μου φαίνεται, αντιθέτως, ότι ο σκοπός είναι να καταδειχθεί με τρανταχτό τρόπο ότι η εξουσία είναι αναγκαία και αναπόφευκτη, ότι μπορεί ακριβώς να λειτουργεί με όλη της την αυστηρότητα και στο αποκορύφωμα της βίαιης ορθολογικότητάς της, ακόμη και όταν βρίσκεται στα χέρια κάποιου πραγματικά απαξιωμένου». (Μισέλ Φουκό, «Οι μη κανονικοί», Βιβλιοπωλείον της Εστίας.)

Λίγο από δω, λίγο από κει, ο μη σοβαρός κυκλοφορεί. Αυτός, όμως, είναι το παγόβουνο της πολιτικής ζωής. Το υποβρύχιο είναι που ενοχλεί πιο πολύ.