Από την έντυπη έκδοση
Της Έφης Τριήρη
[email protected]
Στα πρόθυρα «νευρικής κρίσης» βρίσκονται αυτήν τη στιγμή οι αγορές, οι οποίες προσπαθούν να μαντέψουν εάν και πότε οι κεντρικές τράπεζες θα κάνουν το μεγάλο βήμα και θα αυξήσουν τα επιτόκια. Αφορμή οι πληθωριστικές πιέσεις που αποδεικνύονται πλέον περίτρανα ότι ήρθαν για να μείνουν ή τουλάχιστον ότι θα διαρκέσουν περισσότερο απ’ ό,τι υπολόγιζαν οι κεντρικοί τραπεζίτες.
Υποτίμηση κινδύνου ή επικοινωνιακή πολιτική, που στόχο έχει να συγκρατήσει απότομες μεταβολές στις αγορές ενεργητικού; Το θέμα είναι ότι οι κεντρικές τράπεζες «ακροβατούν» ανάμεσα σε ένα περιβάλλον άκρως πληθωριστικό και στις ενδείξεις ότι η οικονομία μπορεί να «κατεβάσει ταχύτητα». Και αναλυτές εφιστούν την προσοχή να μη γίνει το μεγάλο λάθος. Περισσότερο «επιθετική» εμφανίζεται η Τράπεζα της Αγγλίας, με τις αγορές να προεξοφλούν πλήρως μία επιτοκιακή αύξηση ακόμη και εντός του τρέχοντος έτους και να φέρνουν τις επιτοκιακές αυξήσεις στο επόμενο έτος για τη Φέντεραλ Ριζέρβ και την ΕΚΤ. Εξάλλου μία σειρά κεντρικών τραπεζών -Νορβηγίας, Βραζιλίας, Μεξικού, Ν. Κορέας, Ν. Ζηλανδίας και Ουγγαρίας- έχουν ήδη αυξήσει τα επιτόκιά τους και μερικές από αυτές όχι μία φορά.
Η αλλαγή στάσης υποδηλώνει ότι οι κεντρικοί τραπεζίτες αρχίζουν να λαμβάνουν περισσότερο υπ’ όψιν τον πληθωρισμό, παρότι η ρητορική τους παραμένει ήπια και συγκρατημένη, με βασική μέριμνα να μην τρομάξουν τις αγορές που παρουσιάζουν ήδη έντονη μεταβλητότητα. Ο βαθμός ανησυχίας αντανακλάται στο γενικευμένο sell off που σαρώνει τις αγορές ομολόγων, με τις αποδόσεις να έχουν ξεφύγει σε υψηλά πολλών μηνών και τα επιτόκια να επιστρέφουν το ένα μετά το άλλο σε θετικό έδαφος.
ύτε και η διαρροή εμπιστευτικών πληροφοριών εκ των έσω της ΕΚΤ -που όλως τυχαίως έγιναν αυτή την περίοδο- ότι επεξεργάζεται νέο σχέδιο αγοράς ομολόγων μετά τη λήξη του ΡΕΡΡ τον Μάρτιο του 2020, που θα είναι συμπληρωματικό στο κανονικό πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, δεν κατάφερε να καθησυχάσει την αγορά.
Ωστόσο, η σύσφιγξη της νομισματικής πολιτικής δεν είναι και τόσο εύκολη υπόθεση, καθώς οι τιμές πετρελαίου, φυσικού αερίου, ηλεκτρικής ενέργειας και άνθρακα δεν πρόκειται να παρουσιάσουν ύφεση, αφού η ζήτηση συνεχίζεται με αμείωτο ρυθμό, ενόσω ο ρυθμός ανάπτυξης επιβραδύνεται. Ο στασιμοπληθωρισμός αναμένεται να συνεχιστεί για αρκετά τρίμηνα, δηλώνει ο οικονομολόγος Νουριέλ Ρουμπινί, γνωστός ως «Μr Doom», καθώς είχε προβλέψει τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008. Το δίλημμα λοιπόν που θα αντιμετωπίσουν οι κεντρικές τράπεζες είναι τεράστιο και πιθανόν να τις κάνει να επανεξετάσουν τις πολιτικές τους.
Μία σειρά στρατηγικών αναλυτών κρούουν επίσης τον κώδωνα του κινδύνου να μην επαναληφθούν λάθη του παρελθόντος και κυρίως να μη βιαστούν οι κεντρικές τράπεζες να αυξήσουν τα επιτόκια. Από πέρυσι, ο Ρουμπινί έκανε λόγο για μία «τέλεια καταιγίδα οικονομικών, πολιτικών, κοινωνικοοικονομικών και περιβαλλοντικών κινδύνων», με τάση να ενταθούν παρά να μετριαστούν. Λάθη πολιτικής, αποφυγή του προβλήματος; Το θέμα είναι ότι εάν «ανατέλλει» μία νέα εποχή στασιμοπληθωρισμού, όπως δείχνουν τα πράγματα, θα πρέπει να αναμένουμε και τις συνέπειές της.
