Του Μιχάλη Ψύλου
Ο κατώτατος μισθός αποτελούσε ανέκαθεν πεδίο αντιπαράθεσης ανάμεσα στους κοινωνικούς εταίρους σε όλες τις χώρες του κόσμου, καθώς πολλοί συνέδεαν προκαταβολικά την αύξηση του κατώτατου μισθού με μαζικές απολύσεις και λουκέτα στις επιχειρήσεις.
Ερχεται όμως σήμερα η Επιτροπή Νόμπελ να καταρρίψει όλες αυτές τις εικασίες, δίνοντας το ομώνυμο βραβείο για τα Οικονομικά στον Καναδό ερευνητή και ειδικό στην αγορά εργασίας Ντέιβιντ Καρντ. Καθηγητής στο περίφημο πανεπιστήμιο Μπέρκλεϊ ,στην Καλιφόρνια ο Καρντ , είχε αποδείξει από τις αρχές της δεκαετίας του `90 ότι η αύξηση του κατώτατου μισθού δεν οδηγεί απαραίτητα σε λιγότερες θέσεις εργασίας. Και σήμερα, σχεδόν 30 χρόνια μετά, ο Καρντ τιμήθηκε με το Νόμπελ Οικονομικών!
Ο Καναδός ερευνητής έκανε κάτι απλό: Συνέκρινε τις επιπτώσεις από την αύξηση του κατώτατου μισθού στα εστιατόρια fast food ,στο Νιού Τζέρσι-όπου ίσχυε ο κατώτατος μισθός-με την γειτονική Πενσυλβάνια, όπου δεν υπήρχε τέτοιο μέτρο. Με αυτόν τον τρόπο, ο Καρντ κατέληξε σε ένα συμπέρασμα που αποτέλεσε τότε, έκπληξη για πολλούς: Παρά την αύξηση του κατώτατου μισθού, η απασχόληση στο Νιου Τζέρσι αυξήθηκε – επειδή η τοπική αγοραστική δύναμη βελτιώθηκε. Με αυτή την έρευνα ,ο Κάρντ διέψευσε τη νεοφιλελεύθερη θεωρία ότι το επίπεδο των μισθών και των αποδοχών έχει άμεση επίδραση στην ανεργία. Και κάτι ακόμη: Μέσα από το έργο του Καρντ «έχουμε επίσης συνειδητοποιήσει ότι η εκπαίδευση και οι αυξημένοι πόροι γι` αυτήν, είναι πολύ πιο σημαντικοί για τη μελλοντική επιτυχία των μαθητών στην αγορά εργασίας από ό, τι πιστεύαμε».
Έκτοτε, ο Κάρντ και η μελέτη του έγιναν το «ευαγγέλιο» των οπαδών του κατώτατου μισθού σε όλο τον κόσμο. Παρ ‘όλα αυτά, και μέχρι σήμερα, ο Καναδός ερευνητής δεν ήταν ο αγαπημένος της Επιτροπής για το Νόμπελ Οικονομικών, επειδή τα δεδομένα από την έρευνά του ήταν …εμπειρικά! Ωστόσο, η Βασιλική Σουηδική Ακαδημία Επιστημών στη Στοκχόλμη φαίνεται ότι πείστηκε τελικά -έστω και με καθυστέρηση τριών δεκαετιών. Και ο Καρντ τιμήθηκε με το μισό βραβείο- το άλλο μισό πήγε στους Τζόσουα Ανγκριστ από το περίφημο ΜΙΤ της Μασαχουσέτης και στον Αμερικανο-Ολλανδό ,Γκίντο Ιμπενς από το Στάνφορντ, οι οποίοι επίσης προσέφεραν «νέες γνώσεις» για την αγορά εργασίας», με βάση την εμπειρία, όπως ανακοίνωσε ο πρόεδρος της Επιτροπής. Με απλά λόγια; Ένα Νόμπελ που συνδέεται άμεσα με την πραγματική ζωή, την καθημερινότητα των εργαζομένων.
«Πολύ καλή επιλογή» ,χαρακτήρισε τους τρεις βραβευθέντες οικονομολόγους ,ο πρόεδρος του διάσημου ινστιτούτου Ifo του Μονάχου, Κλέμενς Φουστ. «Η έρευνα των τριών επιστημόνων έχει μεγάλη πρακτική χρησιμότητα, επειδή ανέπτυξαν μεθόδους για τον προσδιορισμό της αιτίας και του αποτελέσματος. Αυτό είναι σημαντικό για να μάθουμε πώς λειτουργούν στην πράξη τα μέτρα οικονομικής πολιτικής». Αλλωστε, τα μεγάλα ερωτήματα στις κοινωνικές επιστήμες έχουν να κάνουν με την αιτία και το αποτέλεσμα: Πώς και αν, για παράδειγμα, η μετανάστευση επηρεάζει τους μισθούς και τα επίπεδα απασχόλησης. Αυτές οι ερωτήσεις είναι δύσκολο να απαντηθούν επειδή δεν υπάρχουν συγκρίσεις. «Δεν γνωρίζουμε τι θα είχε συμβεί εάν υπήρχε λιγότερη μετανάστευση», δήλωσε ο Πρόεδρος της Ακαδημίας. Οι τρεις Νομπελίστες οικονομολόγοι απέδειξαν όμως ότι σε τέτοια ερωτήματα δίνει απαντήσεις η ίδια ζωή.
