Του Στράτου Στρατηγάκη
Μαθηματικού – Ερευνητή
[email protected]
Την αναθεώρηση του Συντάγματος και ως προς το άρθρο 16 ζητούν κόμματα και πανεπιστημιακοί, ώστε να επιτραπεί η ίδρυση και η λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων και στη χώρα μας. Τα επιχειρήματα είναι εκατέρωθεν πολλά. Η απάντηση δεν μπορεί να δοθεί αν δεν προσδιορίσουμε πως θα είναι τα ιδιωτικά πανεπιστήμια.
Ξεκινώντας να πούμε ότι λειτουργούν ήδη ιδιωτικά πανεπιστήμια στη χώρα μας, υπό τη μορφή κολεγίων που συνεργάζονται με ξένα πανεπιστήμια, δίνουν πτυχία των ξένων πανεπιστημίων και η Ελλάδα έχει την υποχρέωση να αναγνωρίζει τα επαγγελματικά δικαιώματα που έχουν οι απόφοιτοί τους, άσχετα αν το καθυστερεί όσο μπορεί. Σύντομα θα τελειώσει η καθυστέρηση και θα έχουμε μία κανονικότητα. Θα επισημοποιηθεί η λειτουργία τους, με την αλλαγή του άρθρου 16, και θα μπορούν να δίνουν αυτόνομα πτυχία με την επωνυμία τους. Πιθανό να ιδρυθούν και άλλα ιδιωτικά Πανεπιστήμια. Συνεπώς αυτό που θα αλλάξει με την αναθεώρηση του άρθρου 16 είναι ότι θα υπάρχουν Πανεπιστήμια που θα δίνουν πτυχία με το δική τους επωνυμία και όχι υποχρεωτικά με την επωνυμία ενός ξένου Πανεπιστημίου.
Τα ερωτήματα, όμως, είναι πολλά. Πώς θα γίνεται η εισαγωγή των φοιτητών στα ιδιωτικά πανεπιστήμια; Όποιος πληρώνει θα εισάγεται; Ο φοιτητής θα αντιμετωπίζεται ως πελάτης; Η διακοπή φοίτησης σημαίνει ότι θα σταματήσουν να καταβάλλονται τα δίδακτρα. Για μία κερδοσκοπική επιχείρηση αυτό είναι καταστροφικό. Άρα θα τελειώνουν όλοι τις σπουδές τους; Μήπως θα έπρεπε να είναι μη κερδοσκοπικά ιδρύματα, όπως είχε προτείνει ο Γ. Παπανδρέου πριν 10 χρόνια, ώστε το κέρδος να μην είναι η πρώτη προτεραιότητα της λειτουργίας τους;
Το επίπεδο σπουδών πόσο υψηλό θα είναι; Είναι πολύ σημαντικό αυτό γιατί θα έχουν τα ίδια επαγγελματικά δικαιώματα με τους αποφοίτους των δημόσιων πανεπιστημίων. Μήπως ξαφνικά θα γεμίσουμε με πτυχιούχους πολύ χαμηλού επιστημονικού επιπέδου; Ποιος θα διασφαλίζει την ποιότητα των σπουδών; Θα ζητούν επιδότηση από το κράτος στα πλαίσια της ισότητας με τα δημόσια πανεπιστήμια;
Τα ερωτήματα είναι πάρα πολλά. Οι απαντήσεις σ’ αυτά θα κρίνουν την επιτυχία ή όχι του εγχειρήματος. Δυστυχώς κανείς από όσους προτείνουν την επίσημη λειτουργία των ιδιωτικών πανεπιστημίων δεν συζητά για τη λειτουργία τους. Φοβάμαι, λοιπόν, ότι θα γίνει το κλασικά ελληνικό: πρώτα θα λειτουργήσουν και μετά θα προσπαθούμε να ορίσουμε τους κανόνες λειτουργίας τους. Αυτό κάναμε και κάνουμε πάντα. Πρώτα χτίζουμε μια περιοχή και μετά προσπαθούμε να φτιάξουμε σχέδιο πόλης με τα υφιστάμενα κτήρια, για παράδειγμα.
Η χωρίς προσκόμματα λειτουργία των ιδιωτικών πανεπιστημίων, γιατί είπαμε ότι ήδη λειτουργούν, θα αλλάξει τον χάρτη της αγοράς εργασίας αρκετά σύντομα. Η αναλογία των πτυχιούχων κάθε επιστημονικού αντικειμένου θα αλλάξει, ανάλογα με τις σπουδές που προσφέρονται. Είναι πολύ φθηνό, για παράδειγμα, να φτιάξεις προγράμματα σπουδών νομικής, γιατί δεν απαιτούνται εργαστήρια. Ακόμη θεωρείται ένα πτυχίο κύρους. Η ζήτηση είναι μεγάλη, συνεπώς θα ιδρυθούν πολλές σχολές νομικής. Οι απόφοιτοί τους θα βγαίνουν κατά χιλιάδες στην αγορά εργασίας. Προφανώς θα είναι για όλους δυσκολότερη η εύρεση εργασίας. Αφού αυτό θα γίνει θα πρέπει να διασφαλίσουμε ότι η πληθώρα των νέων νομικών θα είναι υψηλού επιπέδου επιστήμονες.
Μη μου πείτε ότι θα το ρυθμίσει η αγορά εργασίας, με την έννοια ότι όσοι προέρχονται από χαμηλής ποιότητας πανεπιστήμια δεν θα βρίσκουν εργασία, γιατί αν πάμε σε άλλα επαγγέλματα τα πράγματα γίνονται πολύ σοβαρά. Αν κάποιος αποφασίσει να ιδρύσει Ιατρική Σχολή τότε έχει μεγάλη σημασία η καλή εκπαίδευση των αποφοίτων, που θα παίζουν με τις ζωές μας. Αυτή τη στιγμή η ιατρική εκπαίδευση στην Ελλάδα είναι εξαιρετική και το αποδεικνύει η αποδοχή που συναντούν οι Έλληνες γιατροί στην εργασία τους στο εξωτερικό. Μία αιτία της καλής εκπαίδευσης είναι το καλό υλικό φοιτητών που εξασφαλίζουν οι ιατρικές σχολές, αφού ο ανταγωνισμός για την εισαγωγή είναι τόσο υψηλός που όσοι εισάγονται είναι πολύ εργατικοί, συνηθισμένοι στο σκληρό διάβασμα, που συνεχίζουν και στις σπουδές τους. Εύκολα αντιλαμβανόμαστε ότι με τη μανία να γίνουν όλοι γιατροί, που διακατέχει την ελληνική κοινωνία τα τελευταία 60, τουλάχιστον, χρόνια, αν ιδρυθεί ιδιωτική ιατρική σχολή θα σχηματιστούν ουρές υποψηφίων φοιτητών. Θα μου πείτε ότι είναι πολύ ακριβές οι σπουδές ιατρικής. Φυσικά αλλά λύσεις υπάρχουν. Ένα μεγάλο ιδιωτικό νοσοκομείο έχει έτοιμες τις κλινικές, που θα ονομάσει πανεπιστημιακές, χρειάζεται αμφιθέατρα και αίθουσες ίσως και κάποια εργαστήρια, πράγμα εύκολο και ασφαλές, με τις ουρές υποψηφίων που θα δημιουργηθούν. Να θυμίσουμε ότι την Ιατρική Αθήνας είχαν ως πρώτη προτίμηση το 2017 2545 υποψήφιοι και της Θεσσαλονίκης 1508 υποψήφιοι. Η ζήτηση υπάρχει θα βρεθεί τρόπος να καλυφθεί η ζήτηση. Το θέμα είναι όταν θα πηγαίνουμε στο γιατρό να τον εμπιστευόμαστε.
Επειδή είμαστε Έλληνες και η άναρχη λειτουργία είναι το φόρτε μας, επειδή τα ιδιωτικά πανεπιστήμια είναι πολλών και διαφορετικών ειδών και επιπέδων λειτουργίας (από το Harvard μέχρι κάτι “σκουπίδια”)το ερώτημα δεν είναι ναι ή όχι στα ιδιωτικά πανεπιστήμια, αλλά ναι ή όχι σε συγκεκριμένο τρόπο λειτουργίας, σαφώς καθορισμένο εκ των προτέρων. Βέβαια κανείς δεν μιλάει για την ουσία. Φυσικά δεν είναι η πρώτη φορά…
