Από την έντυπη έκδοση
Του Α. Δ. Παπαγιαννίδη
[email protected]
Άνθησαν τις τελευταίες τρεις εβδομάδες στον διεθνή Τύπο οι αναφορές σε Grexit – και δεν νομίζουμε να οφείλεται αυτό μόνο στις πεισματικές αναφορές στη «διέξοδο» αυτή για την Ελλάδα του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε ούτε καν στο μοχθηρό πόκερ που παίζεται γύρω από την ελληνική υπόθεση μεταξύ ΔΝΤ και Ευρωπαίων «εταίρων» της χώρας (=Γερμανίας).
Βλέπετε, ήδη κατά τον εορτασμό των 60χρονων της Ε.Ε. σε πέντε εβδομάδες στη Ρώμη θα υπογραφεί ούτως ή άλλως ένα πανηγυρικό κείμενο των ηγετών των «27» προς την κατεύθυνση της Ευρώπης των δύο -αν μη των πολλών- ταχυτήτων. Αυτή η συζήτηση που άνοιξε δεν βράδυνε λοιπόν να δρομολογήσει εικασίες για μια «διαφορετική» Ευρωζώνη με ενδεχόμενη περιθωριοποίηση των πιο ζορισμένων σημερινών μελών: απ’ εκεί μέχρι το Grexit, ένα βήμα! Το πόσο εύκολα η συζήτηση ξεφεύγει φάνηκε άλλωστε από το ότι η ίδια η καγκελάριος Μέρκελ τη μια μέρα -στη Μάλτα- αναγνώριζε ότι πάμε για τις δύο ταχύτητες, την άλλη έσπευδε (περιμαζεύοντας τον Σόιμπλε) να διακηρύξει ότι η Ευρωζώνη θα παραμείνει ενιαία.
Πάντως η αλήθεια είναι ότι σ’ εμάς η φωτιά δεν αργεί να επεκταθεί στα φρύγανα και τις πευκοβελόνες – τέτοιο, δηλαδή πάντα εύφλεκτο, είναι σ’ εμάς παγίως το πολιτικό περιβάλλον, όχι; Όμως έχει σημασία το ότι αυτή τη φορά, με απόσταση λίγων μόλις ημερών, ήρθαν δυο ισχυρές φωνές να εκπέμψουν μήνυμα κινδύνου – προειδοποίησης. Με ένταση που ούτε το καλοκαίρι του 2015 δεν την είχαμε καταγράψει.
Ο ΣΕΒ, που παραδοσιακά υιοθετεί χαμηλούς τόνους, σ’ αυτήν τη συζήτηση ξεκίνησε σε λογική συναγερμού: Σημείωσε ότι τυχόν δραχμοποίηση -με το χρέος απαιτητό σε ευρώ (και ευρισκόμενο στα χέρια κρατών κατά το μεγαλύτερο μέρος), αν αυτό πάψει να εξυπηρετείται κανονικά- θα οδηγήσει σε απομόνωση της χώρας στη διεθνή κοινότητα, «διακινδυνεύοντας το σύνολο των οικονομικών και κοινωνικών της επιτευγμάτων».
Με το μεγαλύτερο μέρος των εισαγωγών αγαθών και υπηρεσιών της χώρας (53 δισ. ετησίως) που κατά 70% αποτελούν εισροές στην παραγωγική διαδικασία να μην μπορεί να καλυφθεί -και με περιορισμένα συναλλαγματικά διαθέσιμα 6,5 δισ.- υπάρχει κίνδυνος κατάρρευσης της παραγωγικής διαδικασίας. Καθώς, επιπλέον, μια τέτοια διατάραξη στη δομή των εξωτερικών συναλλαγών της Ελλάδας θα επέλθει σε φάση επέκτασης του προστατευτισμού (αναφορά στη μετα-Τραμπ εποχή…) στο διεθνές εμπόριο, τυχόν μη συμμετοχή της χώρας στο μείζον εμπορικό μπλοκ της Ε.Ε. θα αποτελούσε μεγάλη διακινδύνευση.
Το κατά ΣΕΒ σενάριο ενός Grexit θα σημάνει ότι: Το χρέος της Τράπεζας της Ελλάδος (ουσιαστικά των ελληνικών τραπεζών), ιδίως προς την ΕΚΤ/το Ευρωσύστημα, θα καταστεί άμεσα απαιτητό σε ευρώ. (Αυτό εξηγούσε προς πάσα κατεύθυνση και ο Μάριο Ντράγκι προ εβδομάδων, με τα μάτια στραμμένα μάλλον στην Ιταλία). Παρομοίως το δημόσιο χρέος, το οποίο θα διεκδικείται από τους ξένους -«επισήμων» δανειστών- σε ευρώ, άνευ τέλους. Όσοι έχουν δάνεια (και μεγαλύτερα δάνεια έχουν αναγκαστικά οι πλουσιότεροι) θα τα εξοφλήσουν λιωμένα σε δραχμές, εφόσον έχουν κεφάλαια στο εξωτερικό (και… έχουν).
Όσοι αντιθέτως έχουν καταθέσεις, ακόμη κι αν δεν βρεθούν κουρεμένες στο πλαίσιο bail-in λόγω προσάραξης των τραπεζών, θα χάσουν σημαντικό μέρος της αξίας των αποταμιεύσεών τους. Πραγματική βελτίωση συντάξεων δεν θα μπορέσει να υπάρξει, καθώς θα έχουν στερέψει οι συνταξιοδοτικοί πόροι. Ομοίως, βελτίωση μισθών με κατάρρευση της παραγωγικής διαδικασίας δεν θα νοείται επί χρόνια. Όλα δε τα παραπάνω -κατά τον ΣΕΒ- απειλείται να συμβούν σε περιβάλλον υπερπληθωρισμού, καθώς το εκδοτικό προνόμιο «θα ενεργοποιηθεί κατά το δοκούν» (διαβεβαιώνουμε τον αναγνώστη ότι δώσαμε μια κάπως συγκρατημένη εκδοχή του σεναρίου δραχμοποίησης και συνεπειών κατά ΣΕΒ).
Αυτό το τελευταίο, περί νομισματικής διαχείρισης, σαν να λειτούργησε ως νοηματική πρόκληση προς Στουρνάρα! Ο οποίος, μιλώντας στη Βουλή κατά την παρουσίαση της Ενδιάμεσης Έκθεσης για τη Νομισματική Πολιτική -και αφού ζήτησε να κλείσει η αξιολόγηση το συντομότερο δυνατόν, καθώς «είμαστε στο τελευταίο μίλι, δεν δικαιολογείται αποτυχία», ενώ «το κόστος της μη ολοκλήρωσης θα είναι τεράστιο»- πέρασε στην υπόθεση Grexit. Για να διακηρύξει ότι «θα είναι η απόλυτη καταστροφή».
Εξήγησε το κρίσιμο ότι «δεν είναι απλή υπόθεση το Grexit, δεν είναι απλή υποτίμηση», για να φθάσει στο ότι «δεν θα μπορούμε ούτε να ταξιδέψουμε στο εξωτερικό (…) θα μας συλλαμβάνουν στα σύνορα». Συν μια αναφορά σε Βόρεια Κορέα, «ξεφεύγοντας» λιγάκι (φταίει ίσως το κλίμα της Βουλής;).
Τίθεται όμως το ερώτημα στον μέσο πολίτη: Γιατί τόση ανησυχία;
