Από την έντυπη έκδοση
Της Νικόλ Λειβαδάρη
[email protected]
Στην Ιταλία το δημόσιο χρέος έχει ξεπεράσει το 160% του ΑΕΠ. Όπερ σημαίνει πως εάν θέλει να τηρήσει τους δημοσιονομικούς κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας θα πρέπει να μειώνει το χρέος της κατά 5% ετησίως – ήτοι, να παίρνει μέτρα λιτότητας κοντά στο 3% του ΑΕΠ της. Στην Ισπανία, όπως ανακοίνωσε χθες η κεντρική τράπεζα, το χρέος έχει φθάσει στο 123% του ΑΕΠ. Στη Γαλλία έχει ξεπεράσει προ πολλού το 100% και στην Ελλάδα φλερτάρει αισίως πλέον με το 230% του ΑΕΠ. Εν ολίγοις, με αυτά τα νούμερα «μακροπρόθεσμα είμαστε όλοι νεκροί», όπως θα έλεγε και ο Κέινς. Ο Μάριο Ντράγκι το είπε λίγο διαφορετικά χθες, αλλά το είπε καθαρά: «Απλά», είπε, «δεν είναι ρεαλιστικό να λέμε ότι θα διατηρήσουμε, και μετά την πανδημία, τους ίδιους δημοσιονομικούς κανόνες που ίσχυαν και πριν στην Ευρώπη».
Αυτή όμως είναι η μία όψη του ρεαλισμού, την ώρα που η Ευρώπη έχει ανοίξει -όχι με ομόθυμη χαρά, ομολογουμένως- τη συζήτηση για τη χαλάρωση των δημοσιονομικών κανόνων. Η άλλη όψη ήρθε επίσης χθες από το Βερολίνο. Εκεί, ο Κρίστιαν Λίντνερ, επικεφαλής των Φιλελεύθερων (FDP) -που αυτή τη στιγμή είναι και οι ρυθμιστές του παιχνιδιού για τον σχηματισμό νέας κυβέρνησης-είδε τον γερμανικό πληθωρισμό να εκτινάσσεται στο 4,1% και σε ρεκόρ 25ετίας και έπαθε δημοσιονομικό σοκ.
Ζήτησε ακαριαία επιστροφή στους «ορθούς δημοσιονομικούς κανόνες» και εγκατάλειψη της χαλάρωσης λόγω πανδημίας, έγραψε στο Twitter πως ο πληθωρισμός είναι συναγερμός αφύπνισης και διακήρυξε πως η πολιτική ηγεσία πρέπει να επιστρέψει άρδην στη δημοσιονομική πειθαρχία. Το πρώτο πρόβλημα είναι πως, με βάση τα έως τώρα πολιτικά σενάρια, ο Λίντνερ έχει ισχυρές πιθανότητες να είναι ο επόμενος υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας. Σίγουρα, δεν είναι ο συνομιλητής που ονειρεύονται για τα επόμενα Eurogroup οι χώρες του ευρωπαϊκού Νότου – άξιος διάδοχος της σχολής Σόιμπλε, με πολιτική αλλεργία σε οποιαδήποτε συζήτηση περί αμοιβαιοποίησης των χρεών και με σταθερή δυσανεξία στα ελλείμματα του ευρωπαϊκού Νότου.
Το δεύτερο, και ίσως μεγαλύτερο, πρόβλημα είναι πως ακόμη κι εάν ο επόμενος καγκελάριος είναι ο σοσιαλδημοκράτης Όλαφ Σολτς δεν διαγράφεται μείζων γερμανική στροφή στο ζήτημα των δημοσιονομικών κανόνων. Ο ίδιος ο Σολτς, ακόμη και στην προεκλογική περίοδο δήλωνε ότι δεν συντρέχει λόγος ριζικών μεταρρυθμίσεων στους κανόνες για τα ελλείμματα και το χρέος. Το ελληνικό πρόβλημα είναι πως μεταξύ των δύο «τόξων», του Ντράγκι και του Λίντνερ, η Αθήνα παραμένει επίμονα σιωπηλή. Και σταθερά απούσα από την πανευρωπαϊκή συζήτηση που έχει ανοίξει για την αλλαγή των δημοσιονομικών κανόνων – των ίδιων κανόνων που κόστισαν μια σωρευτική ύφεση 25% στα χρόνια των μνημονίων και ένα παρ’ ολίγον Grexit. Δεν έχει την πολυτέλεια να το κάνει για πολύ ακόμη, καθότι με το, μακράν, υψηλότερο χρέος στην Ευρώπη μπορεί να είμαστε και οι πρώτοι υποψήφιοι μεταξύ των «μελλοντικών νεκρών»…
