Από την έντυπη έκδοση
Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
Οι διεθνείς οργανισμοί υποβαθμίζουν ο ένας μετά τον άλλον τις προβλέψεις τους για την ανάπτυξη. Οι ρυθμιστικές αρχές εκφράζουν ανησυχία για τις «too big to fail» τράπεζες και προωθούν κανόνες που θα αποτρέψουν μία νέα Lehman Brothers.
Η ΕΚΤ αναζητεί εναγωνίως τρόπους τόνωσης της αναιμικής οικονομίας. Και η Ελλάδα είναι σε κρίσιμες διαπραγματεύσεις με τους πιστωτές. Τι χρονιά είπαμε έχουμε; Γιατί όλες αυτές οι προειδοποιήσεις, οι ανησυχίες, οι πολλαπλές απειλές προκαλούν αναπόφευκτα μία αίσθηση deja vu.
Τα έχουμε ξαναζήσει το 2008 και μετά ξανά το 2012. Αν και έχουν αλλάξει πολλά σε σχέση με πριν από τρία ή επτά χρόνια, κάποια πράγματα μένουν τόσο ίδια.
Το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα δεν είναι πια στο χείλος του γκρεμού. Ελαβε κρατικές ενέσεις ρευστότητας, τις επέστρεψε, άντλησε νέα κεφάλαια. Και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού, όμως, εξακολουθούν να υπάρχουν τράπεζες «απειλητικά μεγάλες».
Ο πλήρης διαχωρισμός των ριψοκίνδυνων επενδυτικών δραστηριοτήτων από τις παραδοσιακές δραστηριότητες τραπεζικής δεν ήρθε ποτέ, ο αγώνας για την κεφαλαιακή επάρκεια αποδεικνύεται μαραθώνιος και οι προκλήσεις που γέννησε η οξεία οικονομική κρίση των τελευταίων ετών, όπως τα «κόκκινα» δάνεια, εξακολουθούν να ταλανίζουν τα πιστωτικά ιδρύματα σε πολλές -ευρωπαϊκές κυρίως- οικονομίες.
Η Ευρωζώνη φρόντισε να αναπτύξει μηχανισμούς θωράκισης και έκανε τα πρώτα βήματα προς την τραπεζική ενοποίηση. Η ΕΚΤ έδρασε αποφασιστικά με μέτρα που φάνταζαν κάποτε αδιανόητα.
Κι όμως. Η επιστροφή σε υγιείς ρυθμούς ανάπτυξης παραμένει όνειρο απατηλό για την πλειονότητα των μελών της νομισματικής ένωσης, η ΕΚΤ εξακολουθεί να αναζητά πιο δραστικά εργαλεία και οι κυβερνήσεις βρίσκονται σε μία διαρκή αντιπαράθεση για το εάν θα πρέπει να προχωρήσει η οικονομική και πολιτική ολοκλήρωση και σε ποια ακριβώς κατεύθυνση. Ακόμη και τα σενάρια του κατακερματισμού επανέρχονται ανά διαστήματα στο προσκήνιο.
Όσο για την ελληνική κρίση χρέους δεν είναι πια η υπ’ αριθμόν 1 απειλή για τον κόσμο. Οι φωτιές του κινεζικού δράκου καίνε περισσότερο. Η κατάρρευση των εμπορευμάτων και οι επόμενες κινήσεις της Fed επίσης. Το «ελληνικό δράμα», όμως, επιμένει.
Οι μεταρρυθμίσεις ουσίας, αντί των αλλεπάλληλων περικοπών και φοροεπιδρομών, εξακολουθούν να είναι το ζητούμενο, όπως και η εύρεση κοινού τόπου με τους εταίρους και πιστωτές μας. Παραμένουμε παγιδευμένοι σε μία συνεχή διαπραγμάτευση με «όπλα» που ελπίζουμε να πυροδοτήσουν λύσεις, αλλά μάλλον είναι σκουριασμένα, κόκκινες γραμμές που άλλοτε ξεθωριάζουν και άλλοτε βαθαίνουν. «Παρηγοριά» μας οι προσδοκίες για ελάφρυνση του χρέους.
Εάν κάτι δείχνουν όλα τα παραπάνω είναι πως οι πυροσβεστικές κινήσεις και τα ημίμετρα αποκρούουν για λίγο τους κινδύνους, αλλά δεν τους εξαλείφουν. Οσο μένουμε σε αυτά, το success story δεν θα γραφεί.
«Επιτυχία είναι να προχωράς από αποτυχία σε αποτυχία διατηρώντας τον ενθουσιασμό σου» έλεγε ο Ουίνστον Τσόρτσιλ. Καλό θα ήταν, όμως, μαζί με τον ενθουσιασμό να έρχονται και οι λύσεις.
