Από την έντυπη έκδοση
Του Αντώνη Τσιμπλάκη
[email protected]
Με γοργούς ρυθμούς συνεχίζονται οι προσπάθειες για τη δημιουργία αυτόνομων πλοίων. Μέχρι πρόσφατα είχε κατασκευαστεί ένα μικρό ferry προκειμένου να ταξιδέψει για συγκεκριμένη απόσταση στη Φινλανδία, εφοδιασμένο με συστήματα από τη Rolls Roys, ενώ ακόμα ένα μικρό αυτόνομο υποστηρικτικό σκάφος (οκτώ μέτρων) πέρασε, σύμφωνα με τον σχεδιαστή του, με επιτυχία τα δοκιμαστικά ταξίδια. Παράλληλα παρουσιάστηκαν σχέδια για νέα μεγάλα αυτόνομα πλοία, ιδρύθηκαν νέες εταιρείες με αυτό το σκοπό, ενώ και ο DNV GL εξέδωσε οδηγίες προς ναυτιλλομένους.
Ωστόσο, το πρώτο μεγάλο βήμα φιλοδοξεί να κάνει το 12 μέτρων μήκους «USV Maxlimer». Πρόκειται για ένα μη επανδρωμένο σκάφος το οποίο σχεδιάζεται να ξεκινήσει από τον Καναδά με προορισμό τη νότια ακτή της Αγγλίας. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του θα πραγματοποιεί έρευνες στον βυθό, με την καθοδήγηση ενός κυβερνήτη σε σταθμό ελέγχου στη Βρετανία. Το ταξίδι αναμένεται να διαρκέσει 35 ημέρες.
Το σκάφος κατασκευάστηκε από τη Sea-Kit International, που αναπτύσσει πλοία τόσο για τη ναυτιλιακή βιομηχανία όσο και για ερευνητικούς φορείς. Αναπτύχθηκε στο πλαίσιο του Shell Ocean Discovery XPRIZE, ενός διαγωνισμού για τη διεξαγωγή αυτόνομων ερευνών στον πυθμένα των θαλασσών. Έχει τη δυνατότητα να αποστέλλει και να ανακτά αυτόνομα υποβρύχια ρομπότ, ενώ επίσης μπορεί να αναλαμβάνει και άλλες αποστολές, με διαφορετικά φορτία. «Είναι σχεδόν σαν ένα ημιφορτηγό της θάλασσας. Είναι ανθεκτικό, ευπροσάρμοστο, έχει μεγάλο εύρος» είπε ο Μπεν Σίμπσον, International Managing Director της SEA-KIT.
Τo πλοίο ελέγχεται μέσω τηλεχειριστηρίου χειρός όταν είναι στο λιμάνι και όταν είναι στη θάλασσα μπορεί να κάνει streaming «ζωντανά» δεδομένα στους χειριστές του μέσω πολλαπλών δορυφορικών links.
Η εταιρεία διαβλέπει ένα μέλλον για μη επανδρωμένα σκάφη, κρατώντας τους ανθρώπους μακριά από τους κινδύνους. Επίσης, τα πλοία χωρίς πλήρωμα θα φέρουν σημαντικά οικονομικά και περιβαλλοντικά οφέλη: «Δεν χρειάζεσαι γέφυρα, δεν χρειάζεσαι κουζίνα, δεν χρειάζεσαι προμήθειες νερού, δεν χρειάζεσαι κλιματισμό και ξαφνικά το μέγεθος αυτού του πλοίου γίνεται κλάσμα του μεγέθους των πλοίων που χρησιμοποιούνται αυτή τη στιγμή» είπε ο Σίμπσον. Σημειώνεται επίσης πως, σύμφωνα με την εταιρεία, ο συνδυασμός μεγέθους και υβριδικής ντίζελ-ηλεκτρικής προώθησης μειώνει τη χρήση καυσίμου περίπου κατά 95%.
Στον ΙΜΟ
Στη ναυτιλιακή κοινότητα πάντως υπάρχει διάσταση απόψεων για το αυτόνομο πλοίο. Υπάρχουν αυτοί που υποστηρίζουν ότι πλοίο χωρίς ναυτικούς δεν γίνεται και άλλοι που πιστεύουν ότι η τεχνολογία αργά ή γρήγορα θα ξεπεράσει όλα τα εμπόδια και θα καταστήσει το πλοίο πλήρως αυτόνομο.
Τα θέματα που προβληματίζουν είναι κυρίως ζητήματα ασφαλείας των πλοίων, τα οποία μένει κάποια στιγμή να λυθούν από τις τεχνολογικές εξελίξεις. Υπάρχουν όμως και θέματα που αφορούν το δίκαιο της θάλασσας, τα οποία θα πρέπει να λυθούν σε βάθος χρόνου προκειμένου να λειτουργήσει το αυτόνομο πλοίο. Θέματα που αφορούν κυρίως τις ευθύνες σε περίπτωση ατυχημάτων ή βλαβών. Μέχρι τότε όμως ο Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός έχει δώσει ήδη τις βασικές πρώτες οδηγίες για την περιγραφή των αυτόνομων πλοίων.
Σε πρώτη φάση θα έχουμε πλοία με αυτοματοποιημένες μεν διαδικασίες, αλλά με τους ναυτικούς να είναι επί του πλοίου και να χειρίζονται τα συστήματα. Στη δεύτερη φάση το πλοίο θα ελέγχεται από απόσταση, αλλά το πλήρωμα θα είναι οn board, προκειμένου να πάρουν τον έλεγχο εφόσον χρειαστεί. Στην τρίτη φάση το πλοίο θα ελέγχεται από το κέντρο επιχειρήσεων στην ξηρά, ενώ στην τελευταία φάση το πλοίο θα είναι απόλυτα αυτόνομο.
