Από την έντυπη έκδοση
Του Λάμπρου Καραγεώργου
[email protected]
Επανέρχεται στην επικαιρότητα παλαιότερη πρόταση για τον χαρακτηρισμό της Μεσογείου Θάλασσας ή τμημάτων αυτής ως περιοχής ελέγχου των εκπομπών οξειδίων του θείου (ΠΕΕΟΘ), καθεστώς που ισχύει ήδη για την Βαλτική αλλά και τη Βόρεια θάλασσα. Ο χαρακτηρισμός μιας θαλάσσιας περιοχής ως ΠΕΕΟΘ, έχει ως αποτέλεσμα τη χρήση από τα πλοία που κινούνται εντός της συγκεκριμένης περιοχής καυσίμων μειωμένης περιεκτικότητας σε θείο (0,10% σήμερα αντί του 1,5% που χρησιμοποιούνται εκτός ΠΕΕΟΘ) τα οποία κατά τεκμήριο είναι και πιο ακριβά. Ο χαρακτηρισμός της Μεσογείου ως ΠΕΕΟΘ θα επηρεάσει την ελληνική ακτοπλοΐα και γενικότερα το ναυτιλία μικρών αποστάσεων (short sea shipping) τα πλοία της οποίας κινούνται στη Μεσόγειο.
Η πρόταση να εξεταστεί και πάλι αν η Μεσόγειος Θάλασσα πρέπει να χαρακτηριστεί ως ΠΕΕΟΘ περιλαμβάνεται σε πρόσφατη έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προς το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο «σχετικά με την εφαρμογή και τη συμμόρφωση με τα πρότυπα για το θείο στα καύσιμα πλοίων, όπως ορίζονται στην οδηγία (ΕΕ) 2016/802 σχετικά με τη μείωση της περιεκτικότητας ορισμένων υγρών καυσίμων σε θείο».
Όπως επισημαίνεται στην έκθεση το 2017 η Επιτροπή δρομολόγησε μελέτη για τον προσδιορισμών των οφελών για την υγεία και των συναφών δαπανών που απορρέουν από τον καθορισμό πρόσθετων περιοχών ελέγχου εκπομπών (για τις εκπομπές οξειδίων του θείου και οξειδίων του αζώτου) σε άλλες ευρωπαϊκές θάλασσες εκτός της Βαλτικής Θάλασσας και της Βόρειας Θάλασσας. Η μελέτη θα αξιολογήσει επίσης τα οφέλη της μείωσης της περιεκτικότητας των καυσίμων πλοίων σε θείο από 0,50 % σε 0,10 % στις ευρωπαϊκές θάλασσες εκτός των ΠΕΕΟΘ από το 2020. Η Επιτροπή ανέθεσε επίσης στον EMSA να καταρτίσει καταλόγους απογραφής των συνολικών εκπομπών πλοίων (οξείδια του θείου, οξείδια του αζώτου, σωματίδια) σε όλα τα ευρωπαϊκά ύδατα με βάση τα δεδομένα δραστηριότητας των πλοίων.
Οι εργασίες και στους δύο τομείς θα ολοκληρωθούν εντός του 2018 και όπως αναφέρεται στην έκθεση «θα επιτρέψουν στην Επιτροπή και στα κράτη-μέλη να αξιολογήσουν καλύτερα τον αντίκτυπο των εκπομπών πλοίων στην ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα στις παράκτιες περιφέρειες… και μπορούν επίσης να τροφοδοτήσουν τις συζητήσεις, στο πλαίσιο της Σύμβασης της Βαρκελώνης, στην οποία η Ένωση είναι συμβαλλόμενο μέρος, σχετικά με τη σκοπιμότητα του μελλοντικού χαρακτηρισμού της Μεσογείου, ή τμημάτων αυτής, ως περιοχής ελέγχου εκπομπών οξειδίων του θείου».
Να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τα συμπεράσματα της έκθεσης η επιβολή των καυσίμων μειωμένης περιεκτικότητας σε θείο βελτίωσε σημαντικά το περιβάλλον, ενώ παράλληλα υπογραμμίζεται ότι δεν επαληθεύθηκαν φόβοι των πλοιοκτητών για αρνητικές επιπτώσεις στο κόστος. «Κατά την περίοδο πριν από την 1η Ιανουαρίου 2015, η τιμή των καυσίμων πλοίων με μέγιστη περιεκτικότητα σε θείο 0,10 % (“πετρέλαιο εσωτερικής καύσης πλοίων”) προβλεπόταν να είναι από 65% έως 80 % υψηλότερη σε σχέση με την τιμή του βαρέος μαζούτ που χρησιμοποιούταν έως τότε στις ΠΕΕΟΘ. Πολλοί πλοιοκτήτες και φορείς εκμετάλλευσης ανέμεναν ότι η έναρξη ισχύος της απαίτησης περιεκτικότητας σε θείο 0,10% θα οδηγούσε σε σημαντικές οικονομικές επιπτώσεις λόγω σημαντικής αύξησης των λειτουργικών δαπανών, ιδίως για πλοιοκτήτες που δραστηριοποιούνταν σε μεγάλο βαθμό στις ευρωπαϊκές ΠΕΕΟΘ».
«Ωστόσο, συμπεραίνει η έκθεση της Ε.Ε., αρκετές μετέπειτα μελέτες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η θέσπιση των απαιτήσεων για χαμηλή περιεκτικότητα σε θείο στις ευρωπαϊκές ΠΕΕΟΘ δεν οδήγησε σε καμία μείωση της κίνησης ή σε σημαντικές μετατοπίσεις προς τις οδικές μεταφορές. Δεν διαπιστώθηκε καμία διακοπή της λειτουργίας εταιρείας ή ναυτιλιακής υπηρεσίας ούτε μείωση στον κύκλο εργασιών των εμπορευματικών μεταφορών στους λιμένες της Βόρειας Ευρώπης, η οποία να μπορεί να συνδεθεί άμεσα με τις απαιτήσεις των ΠΕΕΟΘ και δεν αναφέρθηκαν σοβαρές περιπτώσεις έλλειψης καυσίμων που πληρούν τις προδιαγραφές».
Πάντως και η ίδια η έκθεση αναγνωρίζει ότι η γενικότερη μείωση των τιμών του πετρελαίου ήταν ο βασικός λόγος για τον οποίο δεν παρατηρήθηκε καμία αρνητική επίπτωση λόγω των απαιτήσεων χαμηλής περιεκτικότητας σε θείο στις ΠΕΕΟΘ. Επίσης επικαλείται μια σειρά υποστηρικτών προγραμμάτων που έθεσε σε ισχύ με στόχο να βοηθηθεί η ναυτιλία να εξασφαλίσει εναλλακτικά καύσιμα. Μέτρα που όμως δεν έχουν προχωρήσει σημαντικά.
