Αναταράξεις στη ναυτιλιακή βιομηχανία επιφέρει η πρόταση του Γραφείου του Εμπορικού Αντιπροσώπου των ΗΠΑ (USTR) να επιβληθούν πολύ υψηλά τέλη σε κινεζικής κατασκευής πλοία που θα προσεγγίζουν σε αμερικανικά λιμάνια.
Αν και η διαδικασία της διαβούλευσης είναι εν εξελίξει και η τελική απόφαση δεν αναμένεται πριν από τα τέλη Απριλίου, το ενδεχόμενο επιβολής τελών έχει προκαλέσει ήδη αρνητικό αντίκτυπο στην καθημερινότητα της αγοράς.
Όπως επισημαίνουν ναυλομεσιτικοί κύκλοι στη «Ν», ο αντίκτυπος επικεντρώνεται αυτή την περίοδο σε δύο βασικά πεδία.
Το πρώτο αφορά τις χρονοναυλώσεις των πλοίων, αφού καταγράφονται δισταγμοί για δέσμευση σε μεγάλη περίοδο πλοίων, που είναι κατασκευασμένα στην Κίνα, αν δεν ξεκαθαρίσει πρώτα το τοπίο με τα τέλη που θέλουν να επιβάλουν οι ΗΠΑ.
Το βασικό ζήτημα είναι το ποιος θα επιβαρυνθεί με το επιπλέον κόστος. Αν τελικά επιβληθεί και ισχύσουν οι προβλέψεις που γίνονται στην πρόταση του USTR, ένα εμπορικό πλοίο δύναται να επιβαρυνθεί ακόμα και με 3,5 εκατ. δολάρια ανά προσέγγιση αν θα πληροί και τα τρία κριτήρια (Κινέζος διαχειριστής, κινεζικής κατασκευής πλοίο και ναυπηγικό πρόγραμμα σε κινεζικές κλίνες).
Το δεύτερο ζήτημα που αντιμετωπίζει ο κλάδος είναι οι τιμές στη second hand αγορά.
Αν και στη «μαρκέτα» δεν έχει ακόμα καταγραφεί επίσημα διαφορά τιμών, ναυλομεσιτικές πηγές επισημαίνουν στη «Ν» ότι έχουν παρουσιαστεί περιπτώσεις όπου κατά τη διαπραγμάτευση πώλησης ενός πλοίου ναυπήγησης στην Ιαπωνία ή τη Ν. Κορέα ο πωλητής ανεβάζει την τιμή του πλοίου, λόγω των υπό διαβούλευση τελών.
Τι λέει η αγορά
Αυτή την περίοδο η διαδικασία που ακολουθεί το Γραφείο του Εμπορικού Αντιπροσώπου είναι η διαβούλευση, η οποία αναμένεται να ολοκληρωθεί τη 17η Απριλίου 2025.
Σύμφωνα με την πληροφόρηση που υπάρχει, η τελική απόφαση αναμένεται να ληφθεί μέχρι τα μέσα Μαΐου.
Στην περίπτωση που επιβληθούν τελικά τα τέλη, η πρόθεση της διοίκησης Τραμπ είναι να υπάρξει ένα διάστημα έξι μηνών πριν τεθούν σε ισχύ.
Βάσει της ανάλυσης της Xclusiv, το μέτρο αυτό, σύμφωνα με τις αμερικανικές Αρχές, προβάλλεται από ορισμένους ως ένα τολμηρό βήμα προς την οικονομική κυριαρχία.
Ωστόσο, συμπληρώνει, στη μεγάλη της πλειοψηφία η ναυτιλιακή βιομηχανία φαίνεται να είναι ιδιαίτερα προβληματισμένη.
Οι εκπρόσωποι του κλάδου προειδοποιούν ότι η πολιτική μπορεί να οδηγήσει σε απρόβλεπτες συνέπειες πολύ σοβαρότερες από το ζήτημα που επιδιώκει να αντιμετωπίσει.
Από την αρχή, στις ακροάσεις στο USTR ορισμένες ομάδες -όπως η Συμμαχία για την Αμερικανική Βιομηχανία και ορισμένοι φορείς παροχής υπεράκτιων θαλάσσιων υπηρεσιών των ΗΠΑ- εξέφρασαν ισχυρή υποστήριξη, επικαλούμενοι την εθνική ασφάλεια και τη βιομηχανική ανεξαρτησία.
Αλλά άλλοι Οργανισμοί, όπως το World Shipping Council, το Αμερικανικό Ινστιτούτο Πετρελαίου, και οι εξαγωγείς ενέργειας εστίασαν στην αύξηση του κόστους και τις διαταραχές της εφοδιαστικής αλυσίδας.
Ο στόλος
«Ο φόβος τους δεν είναι θεωρητικός, αφού τα κινεζικής κατασκευής πλοία αντιπροσωπεύουν ένα σημαντικό μέρος της παγκόσμιας προσφερόμενης μεταφορικής ικανότητας, σχεδόν το 30% του στόλου πλοίων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων και σχεδόν το ήμισυ των πλοίων μεταφοράς ξηρού χύδην φορτίου», επισημαίνει η Xclusiv, ενώ προσθέτει: «Επίσης, τα δεξαμενόπλοια κινεζικής κατασκευής μεταφέρουν σήμερα σημαντικό μέρος του αμερικανικού πετρελαίου και των διυλισμένων προϊόντων».
Έλλειψη εναλλακτικών λύσεων
Οι ναυτιλιακές εταιρείες, οι traders, αλλά και οι λιμένες υποστηρίζουν ότι τα τέλη, εάν τεθούν σε ισχύ, θα επηρεάσουν όχι μόνο τους εξαγωγείς, αλλά και τους καταναλωτές.
Αυτό που κάνει την πρόταση ακόμη πιο αμφιλεγόμενη είναι η έλλειψη βραχυπρόθεσμων εναλλακτικών λύσεων.
Η αμερικανική ναυπηγική βιομηχανία είναι ουσιαστικά αδρανής, παράγοντας μόνο λίγα πλοία σε ετήσια βάση σε σύγκριση με τα εντυπωσιακά 1.700 πλοία της Κίνας.
Ενώ οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής οραματίζονται να προσελκύσουν νοτιοκορεατικά και ιαπωνικά ναυπηγεία για να εγκαταστήσουν παραγωγή στις ΗΠΑ, τέτοιες μεταβάσεις θα χρειαστούν χρόνια, αν όχι δεκαετίες, για να υλοποιηθούν.
Εν τω μεταξύ, τα τέλη θα μπορούσαν να απομακρύνουν τα πλοία από τα αμερικανικά λιμάνια, να ενθαρρύνουν λύσεις όπως υπεράκτιους κόμβους μεταφόρτωσης και να μειώσουν τη χρήση μικρότερων αμερικανικών λιμένων, όπως κατέθεσε η Αμερικανική Ένωση Λιμενικών Αρχών.
