Σημάδια περαιτέρω επιβράδυνσης στην ταχύτητα των πλοίων κατά τη διάρκεια του πρώτου τριμήνου του 2025 καταγράφει η Clarksons Research, σύμφωνα με την οποία και οι έξι βασικοί τομείς της ποντοπόρου ναυτιλίας εφαρμόζουν πλέον slow steaming (μειωμένη ταχύτητα πλεύσης).
Βασικούς παράγοντες για αυτό το «πρόσω ημιταχώς», όπως αποκαλύπτει η ανάλυση του ναυλομεσιτικού οίκου, συνιστούν οι διακυμάνσεις της ευρύτερης αγοράς σε ετήσια βάση, καθώς και η δυναμική των τιμών των ναυτιλιακών καυσίμων.
«Όριο ταχύτητας»
Η εφαρμογή ενός «ορίου ταχύτητας» στα πλοία για τη μείωση των εκπομπών ρύπων αποτελεί πεδίο διαρκών συζητήσεων ναυτιλιακών εταιρειών και φορέων του κλάδου τα τελευταία χρόνια.
Ουσιαστικά, όπως επισημαίνουν οι υπέρμαχοι αυτής της ιδέας, μέσω της μείωσης της ταχύτητας θα ελαττωθούν ταυτόχρονα οι εκπομπές ρύπων από τα πλοία, όπως και η κατανάλωση καυσίμων.
Παράλληλα, με τον τρόπο αυτό θα δοθεί και ο απαραίτητος χρόνος προκειμένου να «αναδυθούν» οι νέες τεχνολογίες που θα δώσουν οριστική λύση στην προσπάθεια ελαχιστοποίησης της επιβάρυνσης του περιβάλλοντος.
Σύμφωνα με την Clarksons Research, οι τάσεις της ταχύτητας των πλοίων το 2024 ήταν ανάμικτες μεταξύ των αντίστοιχων sectors, με τα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων να εφαρμόζουν μια μικρή αύξηση, ως αποτέλεσμα της έκρυθμης κατάστασης στην Ερυθρά Θάλασσα, ενώ παρατηρήθηκαν μειώσεις στα δεξαμενόπλοια και τα bulk carriers.
Την ίδια ώρα, στις αρχές του 2025, αναδύεται ένα σταθερό μοτίβο slow steaming σε όλους τομείς της ποντοπόρου (containerships, VLGCs, PCCs, Oil Tankers, Bulkers, LNG Carriers), με τις ταχύτητες των σκαφών να μειώνονται πλέον σε γενικές γραμμές.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι ταχύτητες των πλοίων καταγράφουν πτωτική τροχιά σε μακροπρόθεσμο επίπεδο και πιο συγκεκριμένα από το 2008 η μείωση φτάνει περίπου 20%-30%.
Αρχικά, το slow steaming ήταν σε μεγάλο βαθμό μια απάντηση στην πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα μετά την οικονομική κρίση (επηρέασαν επίσης οι υψηλές τιμές καυσίμων), ενώ πιο πρόσφατα βρέθηκαν στο επίκεντρο οι προσπάθειες για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου των πλοίων.
Ενδεικτικά, οι περίοδοι με ισχυρότερες αγορές εμφανίζουν ακόμη διαστήματα «επιτάχυνσης», όμως όταν οι συνθήκες επιβραδύνουν και οι μακροπρόθεσμοι στόχοι αντιστρέφονται, επιστρέφει αντίστοιχα και η μείωση στις ταχύτητες των πλοίων.
Για παράδειγμα, οι μέσες ταχύτητες των πλοίων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων αυξήθηκαν 2% σε ετήσια βάση το 2021, αλλά στη συνέχεια μειώθηκαν κατά 4% τη διετία 2022-2023 καθώς επιβραδύνθηκε η διεθνής αγορά.
Τα LNG Carriers προηγούνται στη μείωση της ταχύτητας πλεύσης
Σε ό,τι αφορά τις τρέχουσες τάσεις, η Clarksons Research υπογραμμίζει ότι από την έναρξη του 2025 οι ταχύτητες μειώνονται με αυξανόμενους ρυθμούς και φτάνουν σε χαμηλά επίπεδα ρεκόρ.
Τη μεγαλύτερη πτώση καταγράφουν τα πλοία μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG Carriers) με 14,6 κόμβους ή -2% έναντι του μέσου όρου του 2024.
Ακολουθούν τα bulkers με 10,7 κόμβους (-1,7%) και τα product tankers με 11,2 κόμβους (-1,1%).
Με φόντο επιμέρους χαρακτηριστικά των εν λόγω τομέων της ποντοπόρου ναυτιλίας, η ανάλυση αποτυπώνει ελαφρά μεγαλύτερες ταχύτητες στα «οικολογικά» πλοία έναντι των παλαιότερων πλοίων.
Ειδικότερα, τα VLCCs και τα Capesizes λειτουργούν αυτή τη στιγμή με 0,5 κόμβο ταχύτερα κατά μέσο όρο από τα μη οικολογικά πλοία και -όπως τονίζεται- αυτή η διαφορά είναι αρκετά σταθερή τα τελευταία χρόνια.
Ωστόσο, στον τομέα των VLGCs, το χάσμα ταχύτητας μεταξύ eco/ non eco πλοίων έχει διευρυνθεί σημαντικά σε 1,6 κόμβους.
Στον αντίποδα, στα LNG Carriers (με μονάδες ατμοστροβίλου) καταγράφεται μείωση ταχύτητας της τάξης του 12% από το 2018, ενώ η επιβράδυνση έναντι των σύγχρονων LNGCs (DFDE) αγγίζει το 6%.
Αντίστοιχα για το 2024 οι τάσεις της ταχύτητας των πλοίων ήταν μικτές. Η μέση ταχύτητα στα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων είχε κινηθεί ανοδικά κατά 1% (στους 14 κόμβους), ενώ για τα containerships μεταφορικής ικανότητας 12.000-16.999 TEUs η άνοδος από το 2023 έφτασε το 4% σε ετήσια βάση.
Οριακή αύξηση καταγράφηκε και στα LNG Carriers εν μέσω προκλήσεων τόσο στη Διώρυγα του Παναμά (ξηρασία) όσο και στη Διώρυγα του Σουέζ και την Ερυθρά Θάλασσα (Χούθι).
Σε όλους τους υπόλοιπους τομείς, όμως, η περασμένη χρονιά εμφάνισε δυναμικό slow steaming, με τα δεξαμενόπλοια να παρουσιάζουν μειωμένη ταχύτητα πλεύσης 0,4% σε ετήσια βάση (11,4 κόμβοι) και τα bulk carriers -0,8% (10,9 κόμβοι).
Σε ό,τι έχει να κάνει με τα PCCs (πλοία μεταφοράς αυτοκινήτων), η μείωση έφτασε το 0,9% (15 κόμβοι) και στα VLGCs το 1,2% (13,9 κόμβοι).
