Με το δάχτυλο στη σκανδάλη βρίσκονται για ακόμη μία φορά οι Χούθι, οι οποίοι απειλούν με νέες επιθέσεις στην Ερυθρά Θάλασσα και στον Κόλπο του Άντεν, εφόσον Ισραήλ και Χαμάς επιστρέψουν στο πεδίο της μάχης.
Οι νέες εξελίξεις προβληματίζουν τη ναυτιλιακή βιομηχανία, που βλέπει νέες «φουρτούνες» στον ορίζοντα. Συγκεκριμένα, με αφορμή την αυξανόμενη ένταση μέσα και γύρω από τη Γάζα, ο ηγέτης των Χούθι, Abdulmalik al-Houthi, ανέφερε -μεταξύ άλλων- σε ομιλία του: «Είμαστε με τα όπλα στα χέρια και έτοιμοι να κλιμακώσουμε κατά των εχθρών μας σε περίπτωση που επαναληφθούν οι επιθέσεις του Ισραήλ στη Λωρίδα της Γάζας».
Οι απειλές των ανταρτών κάνουν λόγο για επαναφορά της εμπόλεμης κατάστασης κατά εμπορικών πλοίων, με την εταιρεία έρευνας και συμβουλευτικών υπηρεσιών της ναυτιλίας Drewry να σημειώνει σε ανάλυσή της πως ναι μεν η αστάθεια μεγαλώνει, αλλά το φως στο τούνελ του αδιεξόδου μπορεί και να μην είναι τόσο μακριά. Επικαλούμενη αναφορές 300 φορέων της ναυτιλίας (πλοιοκτήτες, logistics, μεταφορείς κ.λπ.), η έρευνα της Drewry επισημαίνει χαρακτηριστικά ότι -σύμφωνα με τους ερωτηθέντες- οι διελεύσεις από τη Διώρυγα του Σουέζ θα επαναληφθούν πριν από το τέλος του 2025, παρά το γεγονός των νέων απειλών, και οι δασμοί Τραμπ θα κλιμακωθούν.
Ωστόσο, οι επιπτώσεις στην αγορά των containerships δεν μπορούν να προβλεφθούν στο 100%, εάν δεν γνωρίζουμε το πώς θα εξελιχθούν τα γεωπολιτικά παιχνίδια. Σύμφωνα με αξιωματούχους της Αρχής Διαχείρισης της Διώρυγας του Σουέζ, οι διελεύσεις θα μπορούσαν να αρχίσουν να αυξάνονται μέχρι τα τέλη Μαρτίου και να ανακάμψουν πλήρως μετά τα μέσα του έτους, εφόσον η κατάπαυση του πυρός στη Γάζα διατηρηθεί.
Η πλειονότητα των ερωτηθέντων (54%) συμφωνεί και αναμένει ότι η κανονικότητα θα επανέλθει πριν από το τέλος του τρέχοντος έτους, ενώ το 29% «ποντάρει» στο 2026. Μόνο 2% των ερωτηθέντων πιστεύουν ότι η τρέχουσα κατάσταση δεν θα επιλυθεί πριν από το 2030. Όπως τονίζει ο Simon Heaney, senior manager σε θέματα containers του βρετανικού οίκου, αυτή είναι μια κρίσιμη μεταβλητή όταν κάνουμε προβλέψεις για την αγορά εμπορευματοκιβωτίων, καθώς το εκ νέου άνοιγμα του Σουέζ θα επιφέρει μια ταχεία αλλαγή στη συνολική δυναμική προσφοράς-ζήτησης.
Σύμφωνα με τον ίδιο, εκτιμάται ότι οι εκτροπές στην Ερυθρά Θάλασσα έχουν μειώσει τη χωρητικότητα στην αγορά μεταφοράς containers κατά περίπου 9%. «Μόλις αυτή η παγιδευμένη χωρητικότητα επανέλθει στην αγορά, οι μεταφορείς θα βρεθούν αντιμέτωποι με την προοπτική πτώσης των ναύλων, εκτός εάν μπορέσουν να εξισορροπήσουν επαρκώς την προσφορά με άλλη μέθοδο», προσθέτει.
Το μήνυμα Θ. Μαρτίνου
Ενδεικτική της κατάστασης που επικρατεί στην Ερυθρά Θάλασσα ήταν και η τοποθέτηση του εφοπλιστή Θανάση Μαρτίνου κατά τη διάρκεια της βράβευσής του με το «Greek Shipping Leadership Award», στο πλαίσιο του ναυτιλιακού συνεδρίου της Capital Link.
Όπως ανέφερε ο κ. Μαρτίνος, συμμορίτες, έξυπνοι και καλά οπλισμένοι «έκοψαν» το θαλάσσιο πέρασμα της Ερυθράς Θάλασσας αυξάνοντας φυσικά τα τονομίλια, κάτι που ευνόησε τα δεξαμενόπλοια και τα containerships, ενώ χαμένα ήταν τα φτωχότερα έθνη, αφού ήταν αναγκασμένα να πληρώσουν υψηλότερα μεταφορικά κόστη.
Οι διελεύσεις
Με φόντο το status quo που έχει επιβληθεί από τους Χούθι, οι διελεύσεις containerships από τη Διώρυγα του Σουέζ συνεχίζονται με το σταγονόμετρο. Οι εταιρείες τακτικών γραμμών παραμένουν επιφυλακτικές ως προς τις γεωπολιτικές εξελίξεις, καθώς εξακολουθούν να εκτρέπουν την πορεία των πλοίων τους γύρω από το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας.
Στο πλαίσιο αυτό, λιγότερα από 45 containerships διασχίζουν εβδομαδιαίως τη Διώρυγα του Σουέζ προς οποιαδήποτε κατεύθυνση από τα μέσα Ιανουαρίου και έπειτα. Σύμφωνα με στοιχεία της Alphaliner, το 77,6% των συνολικών διελεύσεων αυτής της περιόδου αφορά containerships μεταφορικής ικανότητας κάτω των 4.000 TEUs. Μάλιστα τα συγκεκριμένα πλοία κατέγραψαν ιστορικό υψηλό στη διάρκεια του Ιανουαρίου, με συνολικά 130 διελεύσεις.
Στον αντίποδα, τα containerships μεταφορικής ικανότητας 4.000- 7.500 TEUs και 7.500-18.000 TEUs έχουν πραγματοποιήσει μόλις 12 και 7 διελεύσεις, αντίστοιχα, τις τελευταίες δύο εβδομάδες, ενώ τα πλοία άνω των 18.000 TEUs εξακολουθούν να αποτελούν είδος υπό εξαφάνιση για τη Διώρυγα του Σουέζ, καθώς προσεχώς συμπληρώνεται ένας χρόνος από τη διέλευση του τελευταίου ULCS.
Ανισορροπίες
Μέσα στον κυκεώνα των παγκόσμιων πολιτικοοικονομικών εξελίξεων και των γεωπολιτικών αλλαγών, η αγορά μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων έχει να αντιμετωπίσει ακόμη τις αυξανόμενες ανισορροπίες (Container Trade Imbalance) σε περιφερειακό επίπεδο, αλλά και την επιβολή δασμών από τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ.
Σύμφωνα με ανάλυση του μεγαλύτερου φορέα ναυτιλιακών εταιρειών παγκοσμίως (BIMCO), από το 2019 η παγκόσμια αγορά εμπορευματοκιβωτίων έχει αυξηθεί κατά 8%, καταλήγοντας στα 183,2 εκατ. TEUs το 2024. Ωστόσο, η ανάπτυξη ήταν πολύ άνιση και οι περιφερειακές ανισορροπίες μεταξύ των εξαγωγών και των εισαγωγών αυξήθηκαν κατά 33%. Ειδικότερα, το 2019 οι ανισορροπίες ανήλθαν συνολικά σε 58,8 εκατ. TEUs, ποσοστό ίσο με το 52% του διαπεριφερειακού εμπορίου, αλλά αυξήθηκαν σε 84,9 εκατ. TEUs και 70%, αντίστοιχα, την περασμένη χρονιά.
Σε απόλυτες τιμές, η ανισορροπία στην περιοχή της Ανατολικής και Νοτιοανατολικής Ασίας παρέμεινε η μεγαλύτερη, στα 42,4 εκατ. TEUs. «Η αύξηση των ανισορροπιών οφείλεται στην ταχύτερη αύξηση των εξαγωγών από την Ανατολική και Νοτιοανατολική Ασία σε σύγκριση με όλες τις άλλες περιοχές εκτός από την Υποσαχάρια Αφρική. Στην πραγματικότητα, οι εξαγωγές από την περιοχή της Ασίας αυξήθηκαν κατά 10,9 εκατ. TEUs, ενώ η συνολική διαπεριφερειακή αγορά αυξήθηκε μόνο κατά 9,5 εκατ. TEUs από το 2019», επισημαίνει χαρακτηριστικά ο επικεφαλής αναλυτής της BIMCO, Niels Rasmussen, δηλώνοντας ταυτόχρονα απαισιόδοξος για το ενδεχόμενο νέων εμπορικών πολέμων.
Σε ό,τι αφορά τις ενέργειες του Ντόναλντ Τραμπ, η έρευνα της Drewry αναφέρει ότι αναμένεται σημαντικός αντίκτυπος, αν και η οπισθοδρόμησή του σε σχέση με τον Καναδά και το Μεξικό δείχνει ότι μπορεί να επηρεαστεί. «Με βάση τα αποτελέσματα της έρευνάς μας, οι περισσότεροι πιστεύουν ότι πράγματι θα ακολουθήσουν περισσότερα», σημειώνει ο Simon Heaney.
Για το ποσοστό των δασμών, η πιο δημοφιλής απάντηση (32%) ήταν να κυμανθεί μεταξύ 5%-10%, ενώ αμέσως μετά οι ερωτηθέντες απάντησαν (13%) ότι αναμένουν πως ο πραγματικός δασμολογικός συντελεστής θα ξεπεράσει το 20%.
Τέλος, σε ό,τι έχει να κάνει με το ποιους εμπορικούς εταίρους είναι πιθανό να στοχοποιήσει ο Τραμπ, η Κίνα βρίσκεται στην κορυφή (85%) και ακολουθούν το Μεξικό (76%), ο Καναδάς (73%) και η Ευρωπαϊκή Ένωση (60%)
