Με ραγδαίες αλλαγές στις θαλάσσιες μεταφορές ξηρού φορτίου μπήκε το 2025, θέτοντας νέα δεδομένα στο παγκόσμιο εμπόριο.
Σύμφωνα με δεδομένα του ναυλομεσιτικού οίκου Arrow Energy & Shipping, ο στόλος των μεγαλύτερων πλοίων μεταφοράς χύδην ξηρού φορτίου (Capesizes) μεταφέρει για πρώτη φορά στα χρονικά περισσότερη ποσότητα βωξίτη παρά φορτία άνθρακα.
Αυτό, όπως τονίζουν οι αναλυτές, αντικατοπτρίζει τις συνθήκες αυξημένης ζήτησης για τον βωξίτη, o οποίος είναι το κύριο συστατικό για την παραγωγή αλουμινίου και αυτή την περίοδο η τιμή του καταγράφει ράλι ανόδου.
Οι όγκοι βωξίτη από τη Γουινέα (η μεγαλύτερη εξαγωγός χώρα παγκοσμίως) έχουν πάρει την ανιούσα από την αρχή του έτους, ενώ μια άλλη τάση που διαφαίνεται στον ορίζοντα είναι Panamaxes να μεταφέρουν φορτία άνθρακα που υπό κανονικές συνθήκες θα μετέφεραν τα Capesizes.
Ως αποτέλεσμα, ο βωξίτης αποτελεί το νούμερο 2 φορτίο για τα Capesizes μετά το σιδηρομετάλλευμα.
Ευρύτερα, η μεταφορά βωξίτη αυξήθηκε κατά 12,5% το 2024 και άγγιξε τα 198 εκατ. τόνους, σύμφωνα με δεδομένα της AXSMarine, με αποτέλεσμα να καταλάβει την τέταρτη θέση μεταξύ των κυριότερων ξηρών φορτίων που μεταφέρθηκαν διά θαλάσσης, και το «ασημένιο μετάλλιο» που φόρτωσαν οι «γίγαντες των θαλάσσιων μεταφορών».
Επιπλέον, το μερίδιο των φορτίων βωξίτη από την Αυστραλία που μεταφέρονται με Capesizes τετραπλασιάστηκε από το 2021, φτάνοντας το 20% των συνολικών φορτίων την περασμένη χρονιά.
Στην αλλαγή των δεδομένων έχει συμβάλει η αναβάθμιση των λιμενικών και μεταφορικών υποδομών στη Δυτική Αφρική, ιδιαίτερα στη Γουινέα, την Ακτή Ελεφαντοστού, τη Σιέρα Λεόνε και την Γκάνα, ενισχύοντας ακόμα περισσότερο τις εξαγωγές προς την Κίνα.
Στο πλαίσιο αυτό, η BRS Shipbrokers προβλέπει ότι οι αποστολές βωξίτη από τη Δυτική Αφρική προς την Κίνα θα αυξηθούν κατά 20 εκατ. τόνους μέσα στο 2025.
Από την πλευρά της, η κυβέρνηση του Πεκίνου συνεχίζει να προωθεί τη στρατηγική των νέων τεχνολογιών (ηλεκτρικά οχήματα, μπαταρίες λιθίου και ηλιακά πάνελ), γεγονός που οδηγεί σε εκρηκτική ζήτηση για προϊόντα αλουμινίου.
Ως εκ τούτου, αυτή η τάση δεν επηρεάζει μόνο τη βιομηχανία του μετάλλου, αλλά και τη ναυτιλιακή αγορά, καθώς οι μεταφορές βωξίτη γίνονται όλο και πιο κρίσιμες για τον στόλο των Capesizes.
Στα επιμέρους στοιχεία, η Κίνα εισήγαγε 159 εκατ. τόνους βωξίτη πέρυσι, μια ποσότητα αυξημένη κατά 18 εκατ. τόνους σε σχέση με το σύνολο του 2023, με το 77% όλων των αποστολών να πραγματοποιούνται από Capes.
Την ίδια ώρα, οι χύδην εξαγωγές βωξίτη από τη Γουινέα, οι περισσότερες από τις οποίες κατευθύνονται προς την Κίνα, ήταν 124,84 εκατ. τόνοι το 2023, αυξημένοι κατά 22,43 εκατ. σε σύγκριση με το 2022 ή κοντά στο 22% σε ετήσια βάση.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο βωξίτης έχει χαρακτηριστεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση ως στρατηγική πρώτη ύλη, κρίσιμη για την ψηφιακή και την πράσινη μετάβαση, καθώς συμβάλλει σε πλήθος έργων που προάγουν παγκοσμίως την προσπάθεια κατά της κλιματικής αλλαγής.
Μάλιστα, χάρη στις μοναδικές ιδιότητες του βωξίτη, το αλουμίνιο έχει γίνει το βασικό υλικό των παραγωγών καθαρής τεχνολογίας σε εφαρμογές όπως ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, μπαταρίες, ηλεκτρικά συστήματα, αποδοτικές πηγές συσκευασίας, ενεργειακά αποδοτικά κτίρια και καθαρή κινητικότητα.
Πολιτική άνθρακα
Βέβαια, τα νέα δεδομένα στο θαλάσσιο εμπόριο κινδυνεύουν να καταστούν «κενό γράμμα», εξαιτίας της πολιτικής που θα ακολουθήσει ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ.
Ήδη, η δεύτερη θητεία του οδηγεί σε ενισχυμένες προσδοκίες για την ανάπτυξη των υδρογονανθράκων, τόσο στη χώρα του όσο και διεθνώς. Με βάση τη νέα ρητορική, δηλαδή, έχει αρχίσει να φθίνει το αφήγημα της καθαρής ενέργειας, ενώ η ώθηση για πετρέλαιο, αλλά και άνθρακα ενισχύεται.
Χαρακτηριστική του νέου αφηγήματος ήταν και η ομιλία Τραμπ στο Νταβός, με τον ίδιο να υποστηρίζει τα πλεονεκτήματα του «καλού, καθαρού, άνθρακα» για την τροφοδοσία των κέντρων δεδομένων που απαιτούνται για την τεχνητή νοημοσύνη.
«Χρειαζόμαστε τη διπλάσια ενέργεια από όση έχουμε αυτή τη στιγμή στις ΗΠΑ, προκειμένου η τεχνητή νοημοσύνη να είναι τόσο μεγάλη όσο θέλουμε», είπε, προσθέτοντας ότι θα χρησιμοποιήσει έκτακτα διατάγματα για να επιταχύνει την κατασκευή νέων σταθμών ηλεκτροπαραγωγής.
Μάλιστα, ο πρόεδρος των ΗΠΑ το πήγε και ένα βήμα παρακάτω, επισημαίνοντας ότι «τίποτα δεν μπορεί να καταστρέψει τον άνθρακα – ούτε ο καιρός ούτε μια βόμβα, τίποτα».
Για να αντιληφθεί κανείς τα μεγέθη ενέργειας που απαιτούνται για να καλύψουν τις απαιτήσεις της έκρηξης της τεχνητής νοημοσύνης, αρκεί να ρίξει μια ματιά στις συμφωνίες των big tech με τις διοικήσεις πυρηνικών εργοστασίων.
Ειδικότερα, οι ιδιοκτήτες περίπου του ενός τρίτου των αμερικανικών πυρηνικών εργοστασίων βρίσκονται σε συζητήσεις με εταιρείες τεχνολογίας για την παροχή ηλεκτρικής ενέργειας στα νέα κέντρα δεδομένων (data centers).
Μεταξύ αυτών, η Amazon Web Services πλησιάζει σε συμφωνία για την απευθείας προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας από ένα πυρηνικό εργοστάσιο με την εταιρεία Constellation Energy, τη μεγαλύτερη ιδιοκτήτρια πυρηνικών εργοστασίων στις ΗΠΑ.
Παράλληλα, σε μια ξεχωριστή συμφωνία τον Μάρτιο, η θυγατρική της, Amazon, αγόρασε ένα κέντρο δεδομένων που λειτουργεί με πυρηνική ενέργεια στην Πενσιλβάνια έναντι 650 εκατ. δολαρίων.
Συμπερασματικά, αυτή η πτώση στις μεταφορές φορτίων άνθρακα αργά ή γρήγορα αναμένεται να αντιστραφεί, καθώς -όπως τονίζουν οι αναλυτές- αν αυξηθεί η ζήτηση ενέργειας από τεχνολογικούς κολοσσούς και γίνουν πράξη τα όσα υποστηρίζει ο Τραμπ, η συγκεκριμένη πηγή ενέργειας θα πάρει και πάλι την ανιούσα.
