Σε υψηλά επίπεδα, σύμφωνα με το Διεθνές Ναυτιλιακό Γραφείο (IMB), εξακολουθούν να παραμένουν τα περιστατικά θαλάσσιας πειρατείας, με τους δράστες να εμφανίζονται ανεπηρέαστοι από το ευρύτερο γεωπολιτικό περιβάλλον και να «δείχνουν τα δόντια τους», παρά τη μικρή μείωση που σημείωσε ο αριθμός των επιθέσεων το 2024.
Βάσει της έκθεσης που δημοσιοποίησε το IMB για το περσινό έτος, καταγράφηκε αριθμός περιστατικών σχεδόν σε αντίστοιχο επίπεδο με αυτόν του 2023 (120), ενώ ταυτόχρονα απευθύνεται έκκληση στους διεθνείς φορείς να στηριχθούν οι προσπάθειες κατά του φαινομένου, ιδιαίτερα στον Κόλπο της Γουινέας και στις ακτές της Ανατολικής Αφρικής.
Συγκριτικά, ο μεγαλύτερος αριθμός περιστατικών είχε καταγραφεί το 2010, με 445 πειρατικές επιθέσεις.
Τα στοιχεία του Διεθνούς Κέντρου Αναφοράς της Πειρατείας (IMB Piracy Reporting Centre) κατέγραψαν 116 περιστατικά πειρατείας και ένοπλης ληστείας την περίοδο Ιανουαρίου – Δεκεμβρίου 2024 σε όλο τον κόσμο, εκ των οποίων τα 18 σημειώθηκαν στην περιοχή του Κόλπου της Γουινέας, έναντι 22 το 2023 και 19 το 2022.
Όπως τονίζεται, αυτό σηματοδοτεί μια θετική εξέλιξη στην περιοχή της Δυτικής Αφρικής, η οποία έχει αναδειχθεί το μεγαλύτερο hotspot πειρατείας παγκοσμίως.
Οι ναυτικοί, ωστόσο, εξακολουθούν να διατρέχουν κίνδυνο, με την περιοχή να «αντιπροσωπεύει» τα 12 άτομα που απήχθησαν το 2024, καθώς και το 23% του συνολικού αριθμού ναυτικών που κρατήθηκαν όμηροι.
Στον αντίποδα, τα περιστατικά πειρατείας συνεχίζουν να αυξάνονται στα Στενά της Σιγκαπούρης, με 43 αναφορές το 2024, έναντι 37 το 2023.
Το Κέντρο Αναφοράς Πειρατείας του IMB σημειώνει, για ακόμη μία χρονιά, ότι υπάρχει ένας βαθμός ελλιπούς ή και καθυστερημένης αναφοράς περιστατικών από αυτές τις περιοχές και ενθαρρύνει τους πλοιάρχους να αναφέρουν όλα τα συμβάντα όσο το δυνατόν νωρίτερα, γεγονός που θα βοηθήσει τις τοπικές αρχές να εντοπίσουν και να συλλάβουν τους δράστες.
Επανεμφάνιση είχαμε και στην Ανατολική Αφρική, όπου αναφέρθηκαν τουλάχιστον οκτώ περιστατικά, συμπεριλαμβανομένης της πειρατείας κατά δύο αλιευτικών σκαφών και ενός πλοίου μεταφοράς χύδην ξηρού φορτίου το πρώτο εξάμηνο του 2024.
Πριν από δύο μέρες, μάλιστα, απελευθερώθηκε ένα κινεζικό αλιευτικό πλοίο που είχε καταληφθεί από πειρατές τον Δεκέμβριο σε σομαλικά ύδατα, ανοικτά των ακτών της ημιαυτόνομης περιοχής Πούντλαντ, όπως ανακοίνωσε η ναυτική δύναμη της Ε.Ε. που είναι επιφορτισμένη με την καταπολέμηση της πειρατείας στην περιοχή.
Περιστατικά σε ελληνόκτητα
Αξίζει να σημειωθεί ότι κατά τη διάρκεια του 2024 καταγράφηκαν 16 περιστατικά σε πλοία που συνδέονται με ελληνικά συμφέροντα, ενώ στην κορυφή της λίστας ήταν πλοία που συνδέονται με τη Σιγκαπούρη, με 17 περιστατικά.
Παράλληλα, πειρατική επίθεση δέχθηκε τον περασμένο Ιούλιο ένα υπό ελληνική σημαία bulk carrier ενώ βρισκόταν στα στενά της Σιγκαπούρης.
Ο διευθυντής του IMB, Μάικλ Χάουλετ, δήλωσε χαρακτηριστικά ότι «δεν υπάρχει περιθώριο εφησυχασμού, καθώς οι συνεχείς απειλές για την ασφάλεια των πληρωμάτων υπογραμμίζουν τη σημασία της συνεχούς προσοχής.
Οι πλοίαρχοι θα πρέπει να ενθαρρύνονται προκειμένου να τηρούν αυστηρά όλες τις συστάσεις στις βέλτιστες πρακτικές διαχείρισης κατά τη διέλευση από τον Κόλπο της Γουινέας και τα ύδατα ανοιχτά της Ανατολικής Αφρικής».
Σε ό,τι αφορά τους τύπους πλοίων που δέχθηκαν επιθέσεις από πειρατικές ομάδες το 2024, τα bulk carriers είχαν τη μερίδα του λέοντος με 50, τα δεξαμενόπλοια 14, τα containerships 11 και τα υπόλοιπα 41 ήταν διάφορα πλοία.
Αναφορικά με την κατάσταση των πλοίων, σε 41 περιπτώσεις επιθέσεων αυτά ήταν αγκυροβολημένα, σε 47 περιπτώσεις έπλεαν προς τον προορισμό τους και έξι πλοία ήταν ελλιμενισμένα όταν δέχθηκαν επίθεση.
Τα αίτια
Τα στοιχεία του IMB δεν δείχνουν εμφανή αλλαγή στις συνθήκες που επικρατούν στη στεριά (κοινωνικές, φτώχεια κ.λπ.) για να οδηγηθεί κάποιος στην πειρατεία.
Όσον αφορά τους δράστες, επισημαίνεται ότι αυτοί γενικά λειτουργούν εντός του γκρίζου χώρου της νομιμότητας μεταξύ πολιτικών ή και ιδιωτικών επιχειρήσεων και σοβαρού οργανωμένου εγκλήματος.
Οι πειρατικές επιθέσεις εκτιμάται γενικά ότι έχουν μειωθεί, ως αποτέλεσμα της πολιτικής εστίασης στη θαλάσσια ασφάλεια και στο πλαίσιο αυτό τα κράτη που εμπλέκονται θα πρέπει να οργανώσουν την άμυνά τους πολυεπίπεδα, για να θέσουν υπό έλεγχο εν τέλει την κατάσταση.
