Με σημαντικές προκλήσεις έρχεται το 2025 για την παγκόσμια ναυτιλιακή βιομηχανία, η οποία ελπίζει σε μία χρονιά επίτευξης των πολλών και φιλόδοξων στόχων στο πεδίο των θαλάσσιων μεταφορών.
Ο πήχης είναι ψηλά, ωστόσο το βασικό ερώτημα των αναλυτών είναι το πώς θα καταστεί εφικτή η επίτευξη των στόχων που έχουν θέσει οι ταγοί της ναυτιλίας.
Καθώς πλησιάζουμε στο 2025, η ναυτιλιακή βιομηχανία βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα κύμα μετασχηματιστικών αλλαγών που επηρεάζονται από πολιτικές, περιβαλλοντικές και τεχνολογικές δυνάμεις.
Αυτές οι αλλαγές δεν θα επηρεάσουν μόνο τις ναυτιλιακές επιχειρήσεις, αλλά και τις αλυσίδες εφοδιασμού και τις καταναλωτικές αγορές παγκοσμίως.
Σύμφωνα με ανάλυση του Ινστιτούτου Ναυτικής Επιστήμης και Τεχνολογίας (IMarEST) του Λονδίνου, η ναυτιλία θα κληθεί να ξεπεράσει με ασφάλεια «σκοπέλους» που αφορούν τεχνικά θέματα και ζητήματα ασφάλειας, όπως επίσης γεωπολιτικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες.
Τραμπ – προστατευτισμός
Ο εκλεγμένος πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ επιδιώκει την επιβολή επιπρόσθετων δασμών σχεδόν στο σύνολο των εισαγόμενων προϊόντων, κάτι που εγείρει κίνδυνο νέων εμπορικών πολέμων.
Γι’ αυτό και η αναζωπύρωση των πολιτικών «America First» αποτελεί ένα σημαντικό «αγκάθι», που μπορεί να αναδιαμορφώσει τη ναυτιλιακή βιομηχανία με ποικίλους τρόπους.
Ο Τραμπ έχει υποσχεθεί δασμούς έως και 20% σε αγαθά από άλλες χώρες και 60% σε όλες τις εισαγωγές από την Κίνα, ενώ έχει μιλήσει ακόμη και για φόρο 200% σε ορισμένα εισαγόμενα αυτοκίνητα.
Κάτι τέτοιο, σύμφωνα με αναλυτές, θα μπορούσε να οδηγήσει σε ένα μεγάλο αρνητικό σοκ για την οικονομία και τη ναυτιλία ειδικότερα.
Παράλληλα, για τις επιχειρήσεις που βασίζονται σε ξένους προμηθευτές αυτοί οι δασμοί θα προσθέσουν πολυπλοκότητα στη διαχείριση του κόστους.
Μάλιστα, όπως επισημαίνεται, η βιασύνη των αγοραστών για να προλάβουν τους δασμούς θα μπορούσε να οδηγήσει σε συμφόρηση στα λιμάνια, δημιουργώντας ένα υλικοτεχνικό εμπόδιο που θα μπορούσε να επηρεάσει ολόκληρη την εφοδιαστική αλυσίδα.
Σε ό,τι αφορά τους καταναλωτές, ο αντίκτυπος πιθανότατα θα γίνει αισθητός στο ταμείο, καθώς οι επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν αυξημένο κόστος στα εισαγόμενα αγαθά θα μεταφέρουν αυτές τις δαπάνες στην τσέπη των πολιτών.
Πράσινες πρωτοβουλίες
Παρά τις πολυετείς υποσχέσεις από εταιρείες, κράτη και διεθνείς οργανισμούς να δοθεί προτεραιότητα στην περιβαλλοντική βιωσιμότητα, το 2025 πιθανότατα θα φέρει κάποια οπισθοδρόμηση σε αυτόν τον τομέα, όπως αναφέρει το IMarEST.
Πολλές μεγάλες εταιρείες είναι πολύ κοντά στις προθεσμίες που έχουν τεθεί για την επίτευξη των στόχων βιωσιμότητας, όπως η μείωση των εκπομπών άνθρακα.
Ωστόσο, η πραγματοποίησή τους έχει αποδειχτεί πρόκληση και μπορεί σύντομα να δούμε τις σχετικές υποσχέσεις να καταρρέουν.
Κατά τη διάρκεια της 29ης διάσκεψης του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή (COP29), υπήρξαν ισχυρές δεσμεύσεις για την προώθηση του μηχανισμού εμπορίου άνθρακα και τον περιορισμό της αύξησης της παγκόσμιας θερμοκρασίας.
Όμως, το τρέχον πολιτικό τοπίο θα μπορούσε να περιπλέξει την πρόοδο, ειδικά δεδομένης της στάσης του Τραμπ για την κλιματική αλλαγή και της υπόσχεσής του να αποχωρήσει από τη Συμφωνία του Παρισιού.
Τεχνητή Νοημοσύνη
Σύμφωνα με το IMarEST, η Τεχνητή Νοημοσύνη αναμένεται να διαδραματίσει ολοένα και πιο ζωτικό ρόλο στον εξορθολογισμό της ναυτιλιακής βιομηχανίας και στη βελτιστοποίηση των αλυσίδων εφοδιασμού το 2025, ενώ ο κλάδος θα μπορούσε να βιώσει εξελίξεις πολύ πιο γρήγορα απ’ ό,τι αναμενόταν.
Η δυνατότητα της ΤΝ να βελτιώσει την αποτελεσματικότητα σε κάθε στάδιο της εφοδιαστικής αλυσίδας, από την παρακολούθηση των φορτίων σε πραγματικό χρόνο έως την αυτόνομη πλεύση, θα είναι ένας «καταλύτης» για τον κλάδο.
Οι νέες τεχνολογίες δημιουργούν ευκαιρίες για επανάσταση στη συλλογή και διαχείριση δεδομένων των ωκεανών, ενώ η πρόοδος στην αυτονομία, στη συνδεσιμότητα και στην υπολογιστική ισχύ οδηγεί σε μια νέα πραγματικότητα. Αυτή η τάση έχει κερδίσει μεγάλο ενδιαφέρον και τα πλοία χωρίς πλήρωμα πραγματοποιούν ήδη ταξίδια.
Αιολική πρόωση
Το 2024 χαρακτηρίστηκε μια χρονιά-ορόσημο για τη λεγόμενη επανάσταση της αιολικής πρόωσης, με τα βιβλία παραγγελιών να γεμίζουν με νέες τεχνολογίες, όπως αυτές της bound4blue, της MOL και της Anemoi Rotor Sails.
Με φόντο σχετική έρευνα της Ε.Ε., έως το 2030 προβλέπεται ότι θα μπορούσαν να λειτουργήσουν έως και 10.700 εγκαταστάσεις αιολικής πρόωσης σε πλοία, καλύπτοντας το 50% της αγοράς bulker και έως και το 65% των δεξαμενόπλοιων.
Οι κύριες προκλήσεις είναι το αρχικό επενδυτικό κόστος και η σχετικά νέα κατάσταση της τεχνολογίας, αν και τα πρώτα ιστία παρέχουν πραγματική απόδειξη των κερδών, συμπεριλαμβανομένης της διψήφιας εξοικονόμησης καυσίμων και εκπομπών ρύπων.
Βέβαια, σύμφωνα με την ανάλυση του IMarEST, υπάρχουν ακόμα εμπόδια που πρέπει να ξεπεραστούν προτού η τεχνολογία γίνει mainstream, αλλά με βάση την τρέχουσα τάση και ορμή το 2025 θα μπορούσε να είναι ακόμη ένα σημαντικό σκαλοπάτι.
Γεωπολιτική αβεβαιότητα
Τέλος, οι αναλυτές επισημαίνουν την έντονη γεωπολιτική αβεβαιότητα, η οποία αυξάνει τη μεταβλητότητα για τις περισσότερες αγορές της ναυτιλίας.
Η σύγκρουση στην Ουκρανία, οι συνεχιζόμενες επιθέσεις των Χούθι σε πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα, αλλά και η έκρυθμη κατάσταση στη Μέση Ανατολή οδηγούν τις εταιρείες τόσο στο nearshoring όσο και στο friendshoring των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων τους.
Αυτές οι εντάσεις και η αβεβαιότητα που προκαλούν οδηγούν και στην αύξηση του μεταφορικού κόστους διά θαλάσσης, κάτι το οποίο -όπως τονίζει το Ινστιτούτοαναμένεται να συνεχιστεί και το 2025, εάν δεν αλλάξει κάτι δραματικά.
