Ισχυρές παραμένουν οι προκλήσεις αλλά και οι ευκαιρίες για τα πράσινα ναυτιλιακά καύσιμα.
Οι προκλήσεις αφορούν τεχνικά θέματα και ασφάλεια, αλλά φυσικά και υποδομές παραγωγής και διάθεσης των νέων καυσίμων. Οι ευκαιρίες προκύπτουν από τη διαρκή ανάπτυξη της τεχνολογίας προκειμένου να δοθούν «απαντήσεις» και να ξεπεραστούν εμπόδια.
Χαρακτηριστική είναι η έκθεση του Britannia P&I για τα βιοκαύσιμα, το LNG, τη μεθανόλη, την αμμωνία και το υδρογόνο.
Μεθανόλη
Σύμφωνα με την έκθεση, τα πλοία που χρησιμοποιούν μεθανόλη φτάνουν τα 34 στο νερό, ενώ υπό παραγγελία είναι ακόμα 244.
Σύμφωνα με το Britannia P&I, η μεθανόλη, που προέρχεται κυρίως από φυσικό αέριο, γίνεται όλο και πιο δημοφιλής στη βιομηχανία καυσίμων. Η ελκυστικότητά της έγκειται στον απλούστερο χειρισμό των καυσίμων και στην ευκολότερη διαχείριση των κινδύνων σε σύγκριση με το LNG.
Ωστόσο, η μεθανόλη, επισημαίνεται χαρακτηριστικά, έχει και μειονεκτήματα, όπως η τοξικότητά της και το χαμηλό σημείο ανάφλεξης.
Το ενδιαφέρον για τη μεθανόλη οφείλεται στη δυνατότητά της να επιτύχει τους στόχους χαμηλών εκπομπών και στη συμβατότητά της με τις υπάρχουσες υποδομές, γεγονός που την καθιστά βιώσιμη επιλογή για τη μείωση του αποτυπώματος άνθρακα των ναυτιλιακών δραστηριοτήτων.
Επιπλέον, ορισμένες εταιρείες προωθούν την καινοτομία, παραγγέλλοντας το πρώτο στον κόσμο ρυμουλκό με ηλεκτρική μπαταρία και κινητήρες διπλού καυσίμου μεθανόλης (για εφεδρεία), για τη μεγιστοποίηση της απόδοσης και την περαιτέρω μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.
Αμμωνία
Πιο δύσκολο στοίχημα είναι η αμμωνία. Μόνο τρία πλοία είναι σε λειτουργία, ενώ υπό ναυπήγηση είναι 26. Σύμφωνα με το Britannia P&I, η αμμωνία, η οποία εισέρχεται σε έναν σχετικά νέο χώρο, έχει αναγνωριστεί ως ένα άλλο πολλά υποσχόμενο εναλλακτικό καύσιμο για την απαλλαγή της ναυτιλιακής βιομηχανίας από τον άνθρακα.
Παράγει σχεδόν μηδενικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα όταν καίγεται και είναι γενικά διαθέσιμη σε περιοχές με γεωργική και βιομηχανική ζήτηση.
Ωστόσο, συνεχίζει το Club, η αμμωνία δημιουργεί προκλήσεις λόγω της τοξικότητάς της, της ευφλεκτότητάς της (αν και είναι δύσκολο να αναφλεγεί) και των πολύπλοκων απαιτήσεων αποθήκευσης και χειρισμού.
Η Fortescue πραγματοποίησε μια πρωτοποριακή δοκιμή στη Σιγκαπούρη χρησιμοποιώντας αμμωνία σε συνδυασμό με ντίζελ ως ναυτιλιακό καύσιμο. Η δοκιμή αυτή αναδεικνύει τις δυνατότητες της αμμωνίας ως καθαρής εναλλακτικής λύσης, ενώ παράλληλα υποστηρίζει τις συνεχιζόμενες προσπάθειες για την τελειοποίηση των πρωτοκόλλων ασφαλείας και τη μείωση των εκπομπών.
Και πιο πρόσφατα, τον Σεπτέμβριο, πραγματοποιήθηκε με επιτυχία η πρώτη στον κόσμο μεταφορά αμμωνίας από πλοίο σε πλοίο στη δυτική Αυστραλία, σηματοδοτώντας ένα σημαντικό ορόσημο για την καθιέρωση της αμμωνίας ως πρακτικού ναυτιλιακού καυσίμου.
Αυτή η μεταφορά καυσίμου, που αφορούσε περίπου 2.715 τόνους αμμωνίας, αποτελεί σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της απαλλαγής από τον άνθρακα μεγάλων πλοίων, όπως τα πλοία μεταφοράς σιδηρομεταλλεύματος, στην παγκόσμια ναυτιλιακή βιομηχανία.
Σε κανονιστικό επίπεδο, η CCC 10 του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού ολοκλήρωσε τις προσωρινές κατευθυντήριες γραμμές για την ασφάλεια των πλοίων που χρησιμοποιούν αμμωνία, οι οποίες αναμένεται να εγκριθούν στην MSC 109.
Επιπλέον, οι τροποποιήσεις του κώδικα IGC σχετικά με το φορτίο αμμωνίας ως καύσιμο αναμένεται να τεθούν σε ισχύ την 1η Ιουλίου 2026, με δυνατότητα πρόωρης εφαρμογής.
Υδρογόνο
Ανάλογες προκλήσεις έχει και το υδρογόνο, με μόλις 14 πλοία στη θάλασσα και ακόμα 29 να είναι προς ναυπήγηση.
Το υδρογόνο, ένα άλλο εναλλακτικό καύσιμο που χαρακτηρίζεται ως καθαρό και άφθονο, προσελκύει σημαντικές επενδύσεις στην τεχνολογία.
Οι κυψέλες καυσίμου που χρησιμοποιούν υδρογόνο είναι πιο αποδοτικές από τις μηχανές εσωτερικής καύσης. Η παραγωγή υδρογόνου όμως παραμένει ενεργοβόρα ενώ, σε μεγάλη κλίμακα είναι δαπανηρή.
Η υποδομή δεξαμενισμού του υδρογόνου δεν έχει ακόμη αναπτυχθεί και η αποθήκευση είναι δαπανηρή και απαιτεί θερμοκρασίες -253°C.
Τον Σεπτέμβριο του 2024, μια εταιρεία παρέδωσε το πρώτο θαλάσσιο σύστημα κυψελών καυσίμου υδρογόνου για υβριδικό επιβατηγό πλοίο στην Ιαπωνία, το οποίο χρησιμοποιεί τόσο υδρογόνο όσο και βιοντίζελ.
Όταν τροφοδοτείται αποκλειστικά με κυψέλες καυσίμου υδρογόνου, το πλοίο επιτυγχάνει μηδενικές εκπομπές, αναδεικνύοντας τις δυνατότητες του υδρογόνου για πιο πράσινες λύσεις στη ναυτιλία.
Υπήρξε Έρευνα και Ανάπτυξη για την ενσωμάτωση προηγμένης τεχνολογίας ιστίων για τη δημιουργία, αποθήκευση και μεταφορά πράσινου υδρογόνου με τη χρήση υπεράκτιας αιολικής ενέργειας.
Ιδανικά, το πλοίο λειτουργεί χωρίς ορυκτά καύσιμα, παράγοντας υδρογόνο μέσω της ηλεκτρόλυσης του θαλασσινού νερού. Αυτό το υδρογόνο μετατρέπεται στη συνέχεια σε μεθυλοκυκλοεξάνιο (MCH) για ασφαλή αποθήκευση. Ως φορέας υδρογόνου, το MCH είναι εύκολο στον χειρισμό, αποδοτικό και ασφαλές για αποθήκευση και μεταφορά σε θερμοκρασία και πίεση περιβάλλοντος.
Η παραγωγή του πλοίου στοχεύει επίσης στην παροχή ενέργειας από υδρογόνο για χερσαίες εφαρμογές για την επίτευξη μηδενικών εκπομπών.
Βιοκαύσιμα
Τα βιοκαύσιμα έχουν το πλεονέκτημα ότι μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τα εν ενεργεία πλοία. Οι πρόσφατες εξελίξεις στα ναυτιλιακά βιοκαύσιμα, ιδίως τα FAME και HVO, δείχνουν σημαντικά βήματα για την απαλλαγή της ναυτιλιακής βιομηχανίας από τις ανθρακούχες εκπομπές.
Για παράδειγμα, ένας όμιλος έχει υιοθετήσει το HVO για όλες τις εργασίες ρυμούλκησης στα λιμάνια, μειώνοντας τις εκπομπές CO2 έως και 80%.
Ο όμιλος σχεδιάζει να μετατρέψει πλήρως τον στόλο του μέχρι το τέλος του 2024, σηματοδοτώντας ένα σημαντικό βήμα στην υιοθέτηση βιώσιμων ναυτιλιακών καυσίμων.
Στο μεταξύ, ένα πιλοτικό πρόγραμμα στη Σιγκαπούρη δοκιμάζει ένα μίγμα FAME και πετρελαίου πολύ χαμηλού θείου (VLSFO) για τον δεξαμενισμό, αντανακλώντας το αυξανόμενο ενδιαφέρον για τα βιοκαύσιμα που χρησιμοποιούνται για την επίτευξη των στόχων απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές.
LNG
Στο, τι αφορά το LNG, το πιο διαδεδομένο εναλλακτικό καύσιμο, υπολογίζεται ότι περισσότερα από 1.000 πλοία θα ταξιδεύουν με πρόωση από LNG τα επόμενα τέσσερα χρόνια.
Ωστόσο, σήμερα δίνεται ολοένα και μεγαλύτερη έμφαση στη μετάβαση από το ορυκτό ΥΦΑ στο βιο-ΥΦΑ και στο eLNG, τα οποία παράγονται από ανανεώσιμες πηγές, ενισχύοντας περαιτέρω τη βιωσιμότητα του ΥΦΑ ως ναυτιλιακού καυσίμου.
Κάπως συναφή αλλά μάλλον εξειδικευμένα, τα πλοία μεταφοράς αιθανίου, σχεδιασμένα με μηχανές ικανές να καταναλώνουν το φορτίο αιθανίου που μεταφέρουν, εμφανίστηκαν πιο πρόσφατα ως απάντηση στην αυξανόμενη παραγωγή και εξαγωγή αιθανίου.
Αποθήκευση άνθρακα
Στον τομέα της ναυτιλίας, η τεχνολογία δέσμευσης διοξειδίου του άνθρακα αναφέρεται σε προηγμένα συστήματα που έχουν σχεδιαστεί για τη δέσμευση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (CO2) από τα καυσαέρια των πλοίων.
Αυτή η διαδικασία, γνωστή ως δέσμευση άνθρακα επί του πλοίου (OCC), αποτρέπει την απελευθέρωση CO2 στην ατμόσφαιρα. Η τεχνολογία αυτή αποσκοπεί στη μείωση του αποτυπώματος άνθρακα των ναυτιλιακών δραστηριοτήτων με τη δέσμευση του CO2 και την αποθήκευσή του είτε τη μετατροπή του σε άλλα χρήσιμα προϊόντα.
Τα τελευταία χρόνια, ιδίως κατά την τελευταία δεκαετία, τα πλοία μεταφοράς LCO2 -εξειδικευμένα πλοία που έχουν σχεδιαστεί για τη μεταφορά υγροποιημένου διοξειδίου του άνθρακα- έχουν κερδίσει έδαφος για την υποστήριξη πρωτοβουλιών δέσμευσης και αποθήκευσης άνθρακα (CCS) με στόχο τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
Αν και βρίσκονται ακόμη σε στάδιο ανάπτυξης, αρκετές εταιρείες προσπαθούν να καταστήσουν αυτά τα πλοία εμπορικά βιώσιμα, αντιπροσωπεύοντας ένα σημαντικό βήμα προς τα εμπρός στην παγκόσμια προσπάθεια για την απαλλαγή από τον άνθρακα.
«Ψηφίζουν» υγροποιημένο φυσικό αέριο
To Έκτο Διεθνές Φόρουμ υγροποιημένου φυσικού αερίου για τη ναυτιλία πραγματοποιήθηκε στις 29 Οκτωβρίου στη Σαγκάη. Η διοργάνωση της εκδήλωσης έγινε από τη Μitsui OSK Lines, Ltd. σε συνεργασία με την κορυφαία ενεργειακή ναυτιλιακή εταιρεία της Κίνας, COSCO Shipping Energy Transportation Co.
Το θέμα του φόρουμ ήταν «Ασφάλεια και ανάπτυξη της αλυσίδας της βιομηχανίας και της εφοδιαστικής αλυσίδας ΥΦΑ» και η εκδήλωση προσέλκυσε σχεδόν 200 συμμετέχοντες.
Τα θέματα των ομιλητών περιλάμβαναν την αγορά υγροποιημένου φυσικού αερίου και νέες τεχνολογίες φιλικές προς το περιβάλλον.
Ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της MOL Takeshi Hashimoto τόνισε ότι το LNG θα συνεχίσει να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο ως καθαρή πηγή ενέργειας για την απεξάρτηση από τον άνθρακα και έκανε μια παρουσίαση για το Wind Challenger (σύστημα πρόωσης με σκληρά πανιά από τον άνεμο), που χρησιμοποιεί την αιολική ενέργεια για την πρόωση των πλοίων.
Η ΜΟL σε συνεργασία με την COSCO Shipping Energy Transportation Co. κατέχει από κοινού συνολικά 20 πλοία μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου και έχει συνεργαστεί σε διάφορα έργα.
Επίσης, η MOL, σύμφωνα με το «Περιβαλλοντικό Όραμα του Ομίλου», θα αναπτύξει ένα ευρύ φάσμα υπηρεσιών που σχετίζονται με το ΥΦΑ, ένα καύσιμο χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα που μπορεί να χρησιμοποιηθεί
άμεσα, καθώς και υπηρεσίες που υιοθετούν ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, με στόχο την επίτευξη καθαρών μηδενικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (GHG) έως το 2050.
