Σε άμεση παραδοχή της λειτουργίας, με επιτυχία, της «σκιώδους» εμπορίας ρωσικού πετρελαίου, παρά τις συνεχείς κυρώσεις της Δύσης, προχώρησε ο συνασπισμός των χωρών για την επιβολή ανώτατων τιμών στην εμπορία ρωσικού πετρελαίου σε χώρες που δεν έχουν επιβάλει κυρώσεις.
Σε έγγραφο που έχει περιέλθει εις γνώσιν της «Ν», ο Price Cap Coalition έρχεται για ακόμη μία φορά να διατυπώσει 11 -αυτή τη φορά- συστάσεις, που απευθύνονται στην αλυσίδα του θαλάσσιου εμπορίου αργού πετρελαίου και διυλισμένων προϊόντων πετρελαίου, καθώς και σε κυβερνητικούς φορείς. Συστάσεις που τείνουν να μετατρέψουν τους εμπλεκόμενους στη θαλάσσια μεταφορά πετρελαίου σε «ιδιώτες ερευνητές».
Όπως υπογραμμίζει ο συνασπισμός, «η παρούσα επικαιροποιημένη συμβουλευτική αντανακλά τις συνεχείς προσπάθειές μας για την προώθηση υπεύθυνων πρακτικών στον κλάδο για την πρόληψη και τη διακοπή της καταστρατήγησης των κυρώσεων. Αντικατοπτρίζει, επίσης, τις προσπάθειες για την περαιτέρω ενίσχυση της συμμόρφωσης με τα ανώτατα όρια τιμών για το αργό πετρέλαιο και τα προϊόντα πετρελαίου προέλευσης Ρωσικής Ομοσπονδίας, τα οποία διατηρούνται από την G7, την Ευρωπαϊκή Ένωση, την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία».
Οι συστάσεις, μάλιστα, από την παράγραφο 8 μέχρι και την παράγραφο 11 περιλαμβάνονται για πρώτη φορά στο έγγραφο του συνασπισμού. Σύμφωνα με το έγγραφο, «οι γεωπολιτικές αλλαγές συνεχίζουν να επηρεάζουν και να διαμορφώνουν το παγκόσμιο θαλάσσιο εμπόριο πετρελαίου, μετατοπίζοντας τις εμπορικές διαδρομές, διευρύνοντας το πεδίο εφαρμογής των παρόχων ναυτιλιακών υπηρεσιών και, ενίοτε, οδηγώντας σε απώλεια της διαφάνειας.
Το “σκιώδες” εμπόριο έχει γίνει πιο έντονο, συχνά με τη συμμετοχή φορέων και φορτίων που συνδέονται με χώρες ή/ και πρόσωπα που υπόκεινται σε κυρώσεις ή συνδέονται με άλλες παράνομες δραστηριότητες. Αυτό το σκιώδες εμπόριο χαρακτηρίζεται από παράτυπες και συχνά υψηλού κινδύνου ναυτιλιακές πρακτικές που δημιουργούν σημαντικές ανησυχίες τόσο για τον δημόσιο όσο και για τον ιδιωτικό τομέα».
Οι κίνδυνοι
Σύμφωνα με τον συνασπισμό Price Cap, αυτοί οι αυξημένοι κίνδυνοι περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τα εξής:
Θαλάσσια ασφάλεια και θαλάσσιο περιβάλλον: Τα πλοία που εμπλέκονται σε αυτό το σκιώδες εμπόριο, που μερικές φορές αποκαλούνται «σκιώδης στόλος», είναι συνήθως παλαιότερα πλοία, πολλά από τα οποία λειτουργούν μετά το πέρας της παραδοσιακής διάρκειας ζωής τους. Τα πλοία αυτά είναι συχνά νηολογημένα σε κράτη σημαίας που δεν εκπληρώνουν τις διεθνείς υποχρεώσεις τους. Υπάρχει, επίσης, αυξημένος κίνδυνος παραποιημένης/απατηλής νηολόγησης.
Τα πλοία στο σκιώδες εμπόριο μπορεί να αμελήσουν τις επιθεωρήσεις και να στερούνται κανονιστικών πιστοποιητικών που απαιτούνται βάσει διεθνών συμβάσεων. Επιπλέον, τα πληρώματα που απασχολούνται σε πλοία του σκιώδους στόλου μπορεί να είναι λιγότερο έμπειρα ή να δέχονται πιέσεις για να αγνοήσουν τις συνετές πρακτικές επί του πλοίου, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που προβλέπονται από τη διεθνή σύμβαση για τα πρότυπα εκπαίδευσης, πιστοποίησης και τήρησης φυλακών των ναυτικών (STCW).
Αυτοί οι παράγοντες (π.χ. ηλικία του πλοίου, υποβαθμισμένες πιστοποιήσεις, ανεπαρκή πρότυπα ασφάλειας και συντήρησης που εκτελούνται από υποβαθμισμένες σημαίες ή μη αναγνωρισμένους οργανισμούς, άπειρο πλήρωμα, απερισκεψία του πληρώματος) θα μπορούσαν να αυξήσουν την πιθανότητα ναυτικών ατυχημάτων.
Ασφάλιση και οικονομία: Οι πετρελαιοκηλίδες μπορούν να προκαλέσουν τεράστιες περιβαλλοντικές ζημιές και να επιφέρουν τεράστιο οικονομικό κόστος στα παράκτια κράτη. Τα πλοία που εμπλέκονται στο σκιώδες εμπόριο μπορεί να βασίζονται σε μη δοκιμασμένους παρόχους ασφάλισης προστασίας και αποζημίωσης (P&I), οι οποίοι λειτουργούν σε δικαιοδοσίες με αδιαφανείς ή περιορισμένες ρυθμίσεις και ανεπαρκή κεφάλαια, αντασφαλιστικές ρυθμίσεις ή/και τεχνική εμπειρογνωμοσύνη για να χειριστούν μια σημαντική απαίτηση σε περίπτωση θαλάσσιου ατυχήματος. Κατά συνέπεια, είναι πιο δύσκολο να θεωρηθούν υπεύθυνα τα εν λόγω πλοία για τη βαριά οικονομική επιβάρυνση που προκαλούν οι περιβαλλοντικές ζημίες.
Φήμη, υλικοτεχνική υποδομή και οικονομικά: Οι παράγοντες που εμπλέκονται στο σκιώδες εμπόριο συχνά αποκρύπτουν τις ιδιοκτησιακές δομές τους και την προέλευση του φορτίου τους. Η ιδιοκτησία των δεξαμενόπλοιων του σκιώδους στόλου μπορεί να αποκρύπτεται μέσω πολύπλοκων εταιρικών ρυθμίσεων, ενώ πρόσφατα αυξήθηκαν οι στόλοι με ένα μόνο πλοίο. Έχουν παρατηρηθεί δεξαμενόπλοια του σκιώδους στόλου να απενεργοποιούν ή να χειραγωγούν τα συστήματα αυτόματης αναγνώρισης (AIS) για να αποκρύψουν παράνομες δραστηριότητες ή άλλες πληροφορίες σχετικά με τα ταξίδια τους.
Τέτοιες παραπλανητικές πρακτικές μπορεί να προκαλέσουν στους ενδιαφερόμενους να συμμετάσχουν εν αγνοία τους σε συναλλαγές που δεν συνάδουν με τις πολιτικές συμμόρφωσης των ενδιαφερόμενων, να επηρεάσουν τη φήμη των ενδιαφερόμενων και να προκαλέσουν συμπεριφορά μείωσης κινδύνου από τους αντισυμβαλλόμενους.
Αυτή η μείωση του κινδύνου μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την απώλεια πρόσβασης σε αξιόπιστους παρόχους υπηρεσιών, χρηματοδότηση, πελάτες και λιμάνια.
Νομικά θέματα και κυρώσεις: Ένας συνασπισμός άνω των τριάντα χωρών έχει υιοθετήσει διάφορα οικονομικά μέτρα ως απάντηση στον πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, συμπεριλαμβανομένης της πολιτικής για την επιβολή ανώτατων τιμών πετρελαίου που εφαρμόστηκε από τον συνασπισμό Price Cap Coalition.
Ορισμένοι φορείς ενδέχεται να χρησιμοποιούν παραπλανητικές πρακτικές για να αποκτήσουν πρόσβαση στις υπηρεσίες του Price Cap για τη μεταφορά ρωσικού πετρελαίου ή πετρελαιοειδών που πωλούνται πάνω από το ανώτατο όριο τιμών ή για να συμμετάσχουν σε δραστηριότητες που ενδέχεται να παραβιάζουν με άλλον τρόπο τις κυρώσεις, τους νόμους ή τους κανονισμούς του συνασπισμού.
Πρόσφατες ενέργειες κυρώσεων από μέλη του συνασπισμού σχετικά με συγκεκριμένα πλοία και αντισυμβαλλόμενους που εμπλέκονται στο εμπόριο ρωσικού πετρελαίου υπογραμμίζουν τον κίνδυνο αυτής της παραπλανητικής συμπεριφοράς.
Οι συστάσεις
Στη σύσταση υπ’ αριθμόν έξι του συνασπισμού Price Cap, μεταξύ άλλων, επισημαίνεται ότι οι φορείς πρέπει να δείχνουν αυξημένη επιμέλεια για πλοία που έχουν υποστεί πολλές διοικητικές αλλαγές, όπως αλλαγή σημαίας, αλλαγή ονόματος και αλλαγή ιδιοκτησίας ή έχουν αυξημένο προφίλ κινδύνου με βάση την ηλικία, το ιστορικό συμβάντων, τις ελλείψεις ή/και το ιστορικό επιθεωρήσεων.
Οι ενδιαφερόμενοι, επίσης, μπορεί να επιδεικνύουν αυξημένη επιμέλεια όταν συναλλάσσονται με ενδιάμεσες εταιρείες (π.χ. εταιρείες διαχείρισης, έμποροι, μεσιτικά γραφεία κ.λπ.) που αποκρύπτουν την πραγματική τους ιδιοκτησία ή επιδίδονται σε ασυνήθιστα αδιαφανείς πρακτικές.
Οι εταιρείες αυτές ενδέχεται να είναι πιο πιθανό να εμπλακούν σε παραπλανητικές πρακτικές και να εκθέσουν τους αντισυμβαλλομένους σε αυξημένους κινδύνους.
Η δέουσα επιμέλεια των ενδιαφερομένων του κλάδου θα πρέπει να διαβαθμίζεται ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες της επιχείρησής τους και τη σχετική έκθεση σε κινδύνους. Η επιμέλεια είναι ιδιαίτερα σημαντική όταν οι εκτιμήσεις της αγοράς δείχνουν ότι οι τιμές του ρωσικού πετρελαίου υπερβαίνουν το ανώτατο όριο τιμών και χρησιμοποιούνται ή αναζητούνται υπηρεσίες συνασπισμού, σημειώνεται χαρακτηριστικά.
Ιδιαίτερα σημαντική είναι και η 10η σύσταση προς τις δυτικές εταιρείες να εξασφαλίζουν ότι δεν αλληλεπιδρούν με μέρη στα οποία έχουν επιβληθεί κυρώσεις, εκτός εάν η αρμόδια εθνική αρχή έχει χορηγήσει εξαίρεση. Οι ενδιαφερόμενοι θα προβαίνουν ακόμα και σε διενέργεια προληπτικών ερευνών για την εξακρίβωση της έκθεσης τρίτων φορέων σε κυρώσεις. Οι εμπλεκόμενοι φορείς συνιστάται να συνεργάζονται με πλοία και λιμάνια, να αρνούνται τη διενέργεια μεταφορών από πλοίο σε πλοίο και την πώληση ή αγορά δεξαμενόπλοιων από πλοία ή μέρη στα οποία έχουν επιβληθεί κυρώσεις και να αναφέρουν τις απόπειρες αυτές στις αρμόδιες αρχές.
Οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να γνωρίζουν ότι οι ιδιοκτήτες και οι φορείς εκμετάλλευσης πλοίων στα οποία έχουν επιβληθεί κυρώσεις ενδέχεται να επιχειρήσουν να προβούν σε παραπλανητικές πρακτικές για να αποκρύψουν το καθεστώς τους, όπως μετονομασία, αλλαγή σημαίας, απόκρυψη του αριθμού ΙΜΟ ή παραποίηση εγγράφων, αυξάνοντας τον κίνδυνο κυρώσεων για τους αντισυμβαλλόμενους που δεν έχουν υποστεί κυρώσεις.
Πιο αυστηροί έλεγχοι για πωλήσεις tankers
Η σύσταση υπ’ αριθμόν εννέα του συνασπισμού Price Cap αφορά την παρακολούθηση των πωλήσεων δεξαμενόπλοιων.
Σύμφωνα με τον συνασπισμό, όσοι εμπλέκονται στην πώληση και μεσιτεία δεξαμενόπλοιων πρέπει να είναι σε εγρήγορση για πιθανές παραπλανητικές ή παράνομες δομές, ιδίως για τα γερασμένα δεξαμενόπλοια, συμπεριλαμβανομένων των δεξαμενόπλοιων που είχαν προηγουμένως πουληθεί για ανακύκλωση.
Ο συνασπισμός ενθαρρύνει έντονα τα ενδιαφερόμενα μέρη να επιδεικνύουν τη δέουσα επιμέλεια σε αυτές τις συναλλαγές, προκειμένου να γίνει κατανοητό εάν οι υποψήφιοι αγοραστές έχουν προηγούμενη σχέση με πλοία που εμπλέκονται σε δυνητικά παράνομη συμπεριφορά.
Σύμφωνα με τον συνασπισμό, μάλιστα, οι εμπλεκόμενοι σε μια πώληση δεξαμενόπλοιου, θα πρέπει να αναλαμβάνουν και καθήκοντα «ερευνητή» όσον αφορά τις πληροφορίες για τα κεφάλαια και τον πραγματικό ιδιοκτήτη του πλοίου, και στη συνέχεια να επιβεβαιώνουν την ταυτότητά του σε βάσεις δεδομένων της αγοράς. Συστήνει, μάλιστα, να γίνονται συχνοί επανέλεγχοι δεδομένων.
Επισημαίνεται ότι ήδη η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θεσπίσει μέτρα για την αυστηρότερη παρακολούθηση της πώλησης δεξαμενόπλοιων σε εταιρείες που εδρεύουν σε τρίτες χώρες προκειμένου να αποτραπεί η χρήση πλοίων για τη μεταφορά πετρελαίου σε τιμές πάνω από το ανώτατο όριο που έχει θεσπίσει ο συνασπισμός Price Cap.
