Σε τροχιά ανάπτυξης παρέμεινε το 2023 ο ελληνόκτητος στόλος, καθώς οι μεγάλοι πλοιοκτήτες γίνονται… μεγαλύτεροι. Την ίδια ώρα, έχουν αυξηθεί σημαντικά οι ναυπηγήσεις και δη για πλοία με φιλικά προς το περιβάλλον χαρακτηριστικά.
Η μεγάλη έρευνα που δημοσιεύει σε ετήσια βάση ο οίκος Petrofin Research, με επικεφαλής τον Θεόδωρο (Τεντ) Πετρόπουλο, κατέδειξε πως ο ελληνόκτητος στόλος αυξήθηκε το 2023 κατά 2% σε όρους χωρητικότητας DWT σε ετήσια βάση. Σε απόλυτους αριθμούς, συνολικά 85 πλοία εισήλθαν στον στόλο. Ειδικότερα, οι Έλληνες πλοιοκτήτες ελέγχουν 6.494 πλοία, χωρητικότητας 475 εκατ. dwt.
Φυσικά, ο ελληνόκτητος στόλος παρέμεινε στην κορυφή παγκοσμίως, βάσει χωρητικότητας, μπροστά από τον κινεζικό και τον ιαπωνικό, σύμφωνα με τα στοιχεία της Διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη (UNCTAD) που παρέθεσε η Petrofin.
Εξετάζοντας κάθε κατηγορία πλοίου ξεχωριστά, η Petrofin επισημαίνει πως ο στόλος των bulk carriers ενισχύθηκε κατά 92 πλοία και 10,9 εκατ. DWT σε ετήσια βάση (ανάπτυξη 5%).
Παράλληλα, ανοδικά κατά 6,2% σε όρους χωρητικότητας DWT κινήθηκε ο στόλος των containerships, καθώς 28 νέα πλοία προστέθηκαν στη δυναμικότητά του.
«Άλμα» 14,6% καταγράφηκε στη χωρητικότητα του στόλου των πλοίων μεταφοράς LNG, ο οποίος ενισχύθηκε με 20 νέα πλοία.
Σημαντικός ήταν, τέλος, ο ρυθμός ανάπτυξης και στον στόλο των LPG carriers, με αύξηση 11,5% σε χωρητικότητα.
Στον αντίποδα, μία ενδιαφέρουσα εξέλιξη ήταν η μείωση του στόλου των tankers κατά 45 πλοία ή 3,4% σε όρους DWT σε ετήσια βάση. Μία εξέλιξη που πιθανότατα συνδέεται με τις μαζικές πωλήσεις γηραιών tankers από τους «Greeks».
Οι μεγάλοι… μεγαλύτεροι
Στον αντίποδα, οι ελληνικές ναυτιλιακές εταιρείες υποχώρησαν σε 592 το 2023, από 599 έναν χρόνο πριν.
Την ίδια ώρα, όμως, επιβεβαιώθηκε και πέρυσι η τάση περαιτέρω διόγκωσης των μεγάλων εταιρειών. Ο αριθμός των ναυτιλιακών με στόλο άνω των 25 πλοίων έφτασε τις 57 το 2023, στο υψηλότερο επίπεδο ιστορικά. Το μερίδιο αυτών των εταιρειών στον ελληνόκτητο στόλο αναρριχήθηκε στο 67,44% το 2023, από 67,15% το 2022 και 55% το 2014.
Τη σημαντικότερη άνοδο βάσει χωρητικότητας σημείωσαν οι εταιρείες με στόλο 16-24 πλοίων, με ανάπτυξη σχεδόν 11% σε ετήσια βάση. Οι συγκεκριμένες εταιρείες αντιστοιχούν πλέον στο 11,18% του στόλου από 10,29% το 2022.
Αντιθέτως, αρνητικό ήταν το πρόσημο για τις εταιρείες με 5-8 πλοία και αυτές με 9-15 πλοία. Τα μερίδιά τους υποχώρησαν σε 6,85% και 9,52% από 7,01% και 10,6% αντίστοιχα το 2022.
Αξιοσημείωτη είναι η -έστω και μικρή- αύξηση του μεριδίου των εταιρειών με στόλους 1-4 πλοία σε 5,01% από 4,96%.
Σημειώνεται ότι το 79,32% του ελληνόκτητου στόλου συνθέτουν πλέον 83 εταιρείες με στόλους χωρητικότητας άνω του 1 εκατ. DWT. H συγκεκριμένη αγορά πλοιοκτητών ενισχύθηκε κατά 12,3 εκατ. DWT σε ετήσια βάση και κατά πέντε σε αριθμό εταιρειών, πλησιάζοντας πλέον το ιστορικά υψηλό μερίδιο του 80,3% που είχε καταγραφεί το 2019.
«Αναμένουμε ότι η ενοποίηση στον αριθμό των εγχώριων ναυτιλιακών εταιρειών θα συνεχιστεί με σταθερό ρυθμό. Ωστόσο, το μέσο μέγεθος της ελληνικής εταιρείας εκτιμάται ότι θα αναπτυχθεί τόσο σε αριθμό πλοίων όσο και σε χωρητικότητα», υπογραμμίζει η Petrofin.
«Πράσινη» πρωτιά
Η έρευνα της Petrofin καταδεικνύει, παράλληλα, πως το ελληνικό βιβλίο παραγγελιών αναπτύχθηκε το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους κατά 78% συγκριτικά με το τέλος του 2023.
Ένα ακόμη σημαντικό εύρημα είναι πως οι «Greeks» ενίσχυσαν τις ναυπηγήσεις πλοίων με «πράσινα» χαρακτηριστικά και βελτιωμένες επιδόσεις σε επίπεδο εκπομπών. Παρότι, στον εν ενεργεία στόλο μόλις το 6,7% των πλοίων έχουν αυτήν τη δυνατότητα, στο orderbook αυτή η αναλογία αυξάνεται στο 50%.
Παραθέτοντας στοιχεία της Clarksons, η Petrofin σημειώνει πως οι Έλληνες πλοιοκτήτες είναι στην πρώτη θέση διεθνώς σε παραγγελίες για eco πλοία και ακολουθούν Κίνα και Ιαπωνία.
«Οι Έλληνες ξεπέρασαν σε μεγάλο βαθμό τις επιφυλάξεις τους σχετικά με τις παραγγελίες συμβατικών πλοίων με προδιαγραφές Tier III. Με την τεχνολογία διπλού καυσίμου και τα νέα καύσιμα να θέτουν τις δικές τους προκλήσεις, οι Έλληνες είδαν μια ευκαιρία να παραγγείλουν πλοία Tier III, τα οποία θα απολαμβάνουν συγκριτικό πλεονέκτημα έναντι των παλαιότερων πλοίων συμβατικής τεχνολογίας, καθώς και καλή διάρκεια ζωής σε εμπορικό επίπεδο», επισημαίνει η Petrofin.
Σύνθετες προκλήσεις
Η Petrofin καταλήγει ότι κάθε εκτίμηση για τη μελλοντική ανάπτυξη του στόλου είναι επισφαλής, δεδομένων των ενισχυμένα πολύπλοκων και εν πολλοίς γεωπολιτικών ζητημάτων που επηρεάζουν το διεθνές εμπόριο και τη συνολική ζήτηση στην αγορά.
«Τα δυσμενή γεωπολιτικά ζητήματα μπορεί κατά καιρούς να είναι ωφέλιμα για τη ναυτιλία. Ωστόσο, η εξάρτηση από τις επιπτώσεις τους στην αύξηση των τονο-μιλίων δεν αποτελεί μακροπρόθεσμα βιώσιμο παράγοντα. Η ενίσχυση του κόστους μεταφοράς επηρεάζει τις τιμές καταναλωτή και τη ζήτηση με την πάροδο του χρόνου.
Επιπλέον, οι πολιτικές “παραγωγής στο εσωτερικό” από τις ΗΠΑ και άλλες χώρες αποτελούν κίνδυνο για το διεθνές εμπόριο», σημειώνεται.
