Οι υποχρεωτικές επενδύσεις, τα λιμενικά τέλη και τα δικαιώματα του νέου επενδυτή ως προς τη σύναψη συμφωνιών για την εκτέλεση έργων περιγράφονται στη σύμβαση παραχώρησης του λιμανιού του Ηρακλείου στον ιταλικό όμιλο Grimaldi.
Για πρώτη φορά ακολουθείται μια νέα διαδικασία σχετικά με την παραχώρηση σε νέο επενδυτή, καθώς δημιουργείται Λιμενικό Ταμείο για τις υποδομές που δεν παραχωρούνται.
Το σχετικό κείμενο κατατέθηκε ήδη στη Διαρκή Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής, προκειμένου να ξεκινήσει η διαβούλευση με την ακρόαση φορέων, ενώ στη συνέχεια θα οδηγηθεί προς συζήτηση και ψήφιση στην ολομέλεια.
Ο νέος ιδιώτης επενδυτής θα πρέπει να προχωρήσει σε υποχρεωτικές επενδύσεις, που περιλαμβάνουν κτίρια για το λιμενικό σώμα και την πλοηγική υπηρεσία, ενώ τα λιμενικά τέλη που θα εισπράττει θα μπορούν να αυξάνονται μόνο με έγγραφη συγκατάθεση του αρμόδιου κυβερνητικού φορέα και με επαρκή αιτιολόγηση, βάσει του Γενικού Δείκτη Τιμών Καταναλωτή.
Επίσης, θα πρέπει να συνάψει σύμβαση με ανεξάρτητο μηχανικό.
Αναφορικά με την εκμετάλλευση και διαχείριση υποδομών που δεν παραχωρούνται, δημιουργείται Λιμενικό Ταμείο με τη μορφή Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου, ενώ δίνεται η δυνατότητα στους εργαζομένους του λιμένα για μετάταξή τους σε άλλο νομικό πρόσωπα του δημοσίου τομέα.
Σημειώνεται ότι ο ιταλικός όμιλος Grimaldi, θυγατρική της οποίας είναι και οι Μινωικές Γραμμές, είναι ήδη κάτοχος του 67% των μετοχών του λιμανιού της Ηγουμενίτσας, έναντι τιμήματος 84,17 εκατ. ευρώ.
Η αξιοποίηση του Οργανισμού Λιμένος Ηρακλείου (ΟΛΗ Α.Ε.) εντάσσεται στο ευρύτερο αναπτυξιακό σχέδιο αναβάθμισης των υποδομών της Κρήτης.
Από την κύρωση της Σύμβασης Παραχώρησης για τον Λιμένα Ηρακλείου από τη Βουλή εξαρτάται και η ολοκλήρωση των συναλλαγών που προβλέπονται στη Σύμβαση Αγοραπωλησίας Μετοχών (ΣΑΜ) μεταξύ της ΟΛΗ Α.Ε. και της «ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ ΛΙΜΕΝΟΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ», από την οποία, σύμφωνα με στοιχεία του αρμόδιου υπουργείου, θα προκύψουν έσοδα για το ελληνικό Δημόσιο ύψους 80 εκατ. ευρώ.
Ο ιταλικός όμιλος, με έδρα τη Νάπολη, διαθέτει στόλο άνω των 130 πλοίων και απασχολεί περίπου 17.000 άτομα. Αποτελείται από επτά ναυτιλιακές εταιρείες, ενώ διαχειρίζεται περισσότερους από 20 λιμενικούς τερματικούς σταθμούς σε 12 χώρες σε όλο τον κόσμο.
Grimaldi – ΤΑΙΠΕΔ
Σημειώνεται ότι, ύστερα από διεθνή διαγωνισμό, το 67% των μετοχών του λιμένα Ηρακλείου περιήλθε στον Όμιλο Grimaldi (Grimaldi Euromed SpA – Μινωικές Γραμμές), έναντι συνολικού τιμήματος 80 εκατ. ευρώ.
Το ΤΑΙΠΕΔ διατηρεί το 33% του μετοχικού κεφαλαίου του Οργανισμού Λιμένα ως μέτοχος, ενώ, ως Αρχή Σχεδιασμού Λιμένων, θα συνεργαστεί με τον νέο επενδυτή, προκειμένου το λιμάνι να αξιοποιηθεί προς όφελος της ανάπτυξης της Κρήτης και συνολικά της εθνικής οικονομίας.
Στο φιλόδοξο επενδυτικό πρόγραμμα του ιταλικού ομίλου με στόχο την αξιοποίηση της στρατηγικής θέσης του λιμένα στην Ανατολική Μεσόγειο είχε αναφερθεί, κατά την υπογραφή της σχετικής σύμβασης, και ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Grimaldi Euromed SpA, Emanuele Grimaldi.
Έχει επισημάνει ότι στους σχεδιασμούς του ομίλου περιλαμβάνεται η ανάπτυξη της κρουαζιέρας, των εμπορικών ροών, για επιβάτες και εμπορεύματα, αλλά και της μεταφοράς νέων οχημάτων.
Σύμφωνα με πληροφορίες, στο εμπορικό κομμάτι του λιμένα αναμένεται να δημιουργηθεί car terminal.
Επίσης, μέσω επενδύσεων σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, σχεδιάζει να καταστήσει το λιμάνι του Ηρακλείου ένα πραγματικά πράσινο λιμάνι.
Αντάλλαγμα
Το ελληνικό Δημόσιο συνδέει την παραχώρηση μέσω σύμβασης στον νέο επενδυτή με ετήσιο αντάλλαγμα που σε σχέση με οποιαδήποτε χρονική περίοδο θα είναι 3,5% των ετήσιων συνδυασμένων πωλήσεων του Οργανισμού Λιμένα Ηρακλείου Α.Ε.
Οι συνδυασμένες πωλήσεις περιλαμβάνουν τα ενοποιημένα έσοδα του ΟΛΗ και το αριθμητικό άθροισμα των ακαθάριστων εσόδων με κάθε πρόσωπο που έχει συμφωνηθεί υποπαραχώρηση για την παροχή υπηρεσιών.
Θέματα προσωπικού
Στη σύμβαση παραχώρησης ρυθμίζονται θέματα προσωπικού του Οργανισμού Λιμένα Ηρακλείου, ενώ δίνεται η δυνατότητα μετάταξης των πάσης φύσεως εργαζομένων του που απασχολούνται με σχέση εργασίας ή έμμισθης εντολής σε άλλες υπηρεσίες, φορείς ή νομικά πρόσωπα του δημοσίου τομέα.
Η μετάταξη διενεργείται σε κενή ή συστηνόμενη θέση, συναφούς κλάδου ή ειδικότητας, της ίδιας ή ανώτερης κατηγορίας.
Εργαζόμενος που μετατάσσεται με τη συναίνεσή του σε κατώτερη κατηγορία, κατατάσσεται στον βαθμό και στο μισθολογικό κλιμάκιο αυτής, χωρίς να διατηρεί τυχόν διαφορά αποδοχών.
Οι εγκαταστάσεις που παραχωρούνται στον επενδυτή και στο Λιμενικό Ταμείο
Για πρώτη φορά επιλέγεται μία διαφορετική διαδικασία για την αξιοποίηση του λιμένα Ηρακλείου, καθώς η διαχείριση του κεντρικού λιμένα, όπου βρίσκεται ο σταθμός κρουαζιέρας και ακτοπλοΐας αλλά και η διαχείριση των φορτίων, θα παραχωρηθεί προς αξιοποίηση στον ιδιώτη επενδυτή.
Παράλληλα, προβλέπεται η σύσταση «Λιμενικού Ταμείου», ως Νέου Προσώπου Δημοσίου Δικαίου, προκειμένου να παραχωρηθεί σε αυτό το αποκλειστικό δικαίωμα χρήσης και εκμετάλλευσης λιμένων και λιμενικών υποδομών που δεν παραχωρούνται εντός της χερσαίας λιμενικής ζώνης.
Οι υποδομές που θα περιέλθουν στο Λιμενικό Ταμείο είναι ο Ενετικός Λιμένας του Δήμου Ηρακλείου, ο λιμένας των Λινοπεραμάτων του Δήμου Μαλεβιζίου, τα αλιευτικά καταφύγια Άρβης και Καστρίου του Δήμου Βιάννου, και Λούτρας του Δήμου Γόρτυνας αλλά και οι εξωμετρικές ζώνες Β («Θεατρικός Σταθμός»), Γ («ΚΤΕΛ») και Δ («Λιμενικό Περίπτερο»), που είχαν παραχωρηθεί στην ΟΛΗ Α.Ε. με την από 30 Ιανουαρίου 2024 σύμβαση παραχώρησης, τα οποία, μετά την τροποποίηση, θα εξαιρούνται από την παραχώρηση.
Επίσης, περιλαμβάνονται οι εγκαταστάσεις πετρελαιοειδών και το εργοστάσιο της ΔΕΗ.
Η περιοχή παραχώρησης στον ιδιώτη επενδυτή βρίσκεται εντός της χερσαίας ζώνης του λιμένα και στους προβλήτες της θα εξυπηρετεί τόσο τα εμπορικά όσο και τα επιβατηγά πλοία.
Αποτελείται από τις ακόλουθες ζώνες, που είναι το λιμενικό τμήμα αναψυχής, ακτοπλοΐας, κρουαζιερόπλοιων, φορτοεκφόρτωσης γενικού και χύδην φορτίου, διακίνησης εμπορευματοκιβωτίων και διοίκησης οργανισμού λιμένα.
Το αργότερο 24 μήνες από την έγκριση του αρχικού αναπτυξιακού προγράμματος, ο νέος επενδυτής στον ΟΛΗ Α.Ε. οφείλει να κατασκευάσει, με δικές του δαπάνες, σε έκταση εντός του λιμένα, που θα προσδιοριστεί, κτιριακές εγκαταστάσεις για τη στέγαση των υπηρεσιών του λιμενικού σώματος και της πλοηγικής υπηρεσίας.
Η εκπόνηση μελετών για την υλοποίηση των υποχρεωτικών επενδύσεων θα γίνει σύμφωνα με τα πρότυπα και τις προδιαγραφές, με ευθύνη και δαπάνες του ΟΛΗ Α.Ε.
Καθορίζονται, επίσης, τα σχετικά με το δικαίωμα της εταιρείας να συνάπτει συμβάσεις για την εκτέλεση έργων και για την παροχή υπηρεσιών, καθώς και να υποπαραχωρεί σε τρίτους δικαίωμα χρήσης και εκμετάλλευσης τμημάτων της Λιμενικής Ζώνης.
Ορίζεται ότι η νέα εταιρεία ΟΛΗ Α.Ε., με δικό της κίνδυνο και δαπάνες, θα πρέπει να μεριμνά για την εκτέλεση του συνόλου των έργων και επενδύσεων που απαιτούνται για την απρόσκοπτη λειτουργία του Λιμένα Ηρακλείου, καθώς και για την επίτευξη των Ελαχίστων Επιπέδων Υπηρεσιών, ενώ υποχρεούται να παρέχει όλες τις υπηρεσίες που απαιτούνται για τη λειτουργία και τη συντήρηση των υποδομών εντός της περιοχής παραχώρησης και να χρησιμοποιεί εργολάβους, παρόχους υπηρεσιών ή άλλα τρίτα πρόσωπα.
Εξάλλου δικαιούται να παραχωρήσει οποιοδήποτε μέρος των δικαιωμάτων της, στο πλαίσιο της κυρούμενης σύμβασης, συνάπτοντας υποπαραχωρήσεις με παρόχους υπηρεσιών ή άλλα τρίτα μέρη.
Ετήσια έκθεση
Επίσης, θα συντάσσει και θα υποβάλλει στον κυβερνητικό φορέα του ελληνικού Δημοσίου και ανεξάρτητο μηχανικό μια ετήσια έκθεση που θα περιγράφει λεπτομερώς την πραγματική κατάσταση των στοιχείων παραχώρησης και την κατάσταση λειτουργίας τους.
Παρέχεται εξουσιοδότηση στον νέο επενδυτή να ορίζει, να επιβάλλει και να εισπράττει λιμενικά τέλη υποδομών και λιμενικών υπηρεσιών, όπως αυτά προσδιορίζονται στη Σύμβαση Παραχώρησης.
Επίσης, η επιβολή τελών και χρεώσεων για τη χρήση εγκαταστάσεων σε διαφορετικές ομάδες χρηστών θα πρέπει να γίνεται με τις αρχές της αντικειμενικότητας και της μη διάκρισης.
Στον βαθμό που σχετίζονται με την παροχή υπηρεσιών επιβατηγών οχηματαγωγών πλοίων εσωτερικών γραμμών, τα τέλη λιμενικών υπηρεσιών μπορούν να αυξηθούν μόνο με έγγραφη συγκατάθεση του αρμόδιου κυβερνητικού φορέα.
Τα τέλη λιμενικών υπηρεσιών για οποιονδήποτε λόγο μπορούν να αναθεωρηθούν μόνο μία φορά ετησίως.
Επίσης, το ποσοστό της αύξησης δεν θα πρέπει υπερβαίνει το 3% σε σχέση με τα αντίστοιχα τέλη που ίσχυαν προηγουμένως, όπου αναπροσαρμόζονται με βάση τον τιμάριθμο και κατόπιν έγγραφης συγκατάθεσης του κυβερνητικού φορέα.
Τα τέλη διακρίνονται σε λιμενικών υπηρεσιών και λιμενικών υποδομών, ενώ προβλέπεται η επιβολή ποινικών ρητρών σε βάρος της ΟΛΗ Α.Ε. για παραβάσεις των υποχρεώσεών της που απορρέουν από τη Σύμβαση Παραχώρησης.
