Προσωπικό στοίχημα για τον Πρόεδρο και Διευθύνοντα Σύμβουλο του Ομίλου ΟΝΕΧ, Πάνο Ξενοκώστα, αποτελεί η μετάβαση των ναυπηγείων της Σύρου και της Ελευσίνας στη νέα εποχή. Μιλώντας στη «Ν» για τις ελληνικές ναυπηγικές γιάρδες, τονίζει ότι αισθάνεται πολύ υπερήφανος για την ποιότητα των εργασιών που παρέχουν οι εργαζόμενοι, εκτιμώντας ότι η εμπειρία και η τεχνογνωσία τους αποτελεί κάτι ξεχωριστό, γι’ αυτό επιλέγονται και από το σύνολο των πλοιοκτητών.
Η ισχυρότερη ναυτιλία του κόσμου, η ελληνική, αποκτά τη δική της ναυπηγική βάση στη Μεσόγειο και μάλιστα σε γεωστρατηγικό σημείο για τα ποντοπόρα πλοία, αναφέρει ο κ. Ξενοκώστας, ενώ απευθύνει κάλεσμα στην Ευρώπη να προχωρήσει σε θεσμικές παρεμβάσεις για την ενίσχυση των ευρωπαϊκών ναυπηγείων εν όψει και της πράσινης μετάβασης της ναυτιλίας.
Το σχέδιο εξυγίανσης για την Ελευσίνα
Μιλώντας για το σχέδιο εξυγίανσης που αφορά τα Ναυπηγεία Ελευσίνας, ο Πρόεδρος του Ομίλου ONEX αναφέρει πως η διαδικασία έχει ήδη περατωθεί, ενώ ολοκληρώνεται πλέον και τυπικά η έκδοση του σχετικού πρωτοκόλλου μεταβίβασης των περιουσιακών στοιχείων του ναυπηγείου. «Υπάρχει μια γραφειοκρατία στο συγκεκριμένο θέμα και μια σειρά ζητημάτων που θα πρέπει να επιλυθούν, όπως η άρση υποθηκών από πιστωτές για προηγούμενα χρέη, ενώ θα πρέπει να ελεγχθούν πολεοδομικά όλοι οι χώροι του ναυπηγείου, προκειμένου να γίνουν συμβόλαια και να ακολουθηθεί η σχετική διαδικασία στο Υποθηκοφυλακείο, ώστε να είναι τα πάντα νόμιμα και τακτοποιημένα». Επισημαίνει, επίσης, ότι ανάλογη διαδικασία είχε ακολουθηθεί και στη Σύρο, καθώς πολλές μεταβιβάσεις περιουσιακών στοιχείων έχρηζαν διορθώσεων: «Ο Όμιλος ΟΝΕΧ αναγκάστηκε να προχωρήσει σε πολεοδομικές τακτοποιήσεις στη Σύρο, κάτι που δεν είχε κάνει ο προηγούμενος ιδιοκτήτης, με το κόστος να ανέρχεται σε εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ». Ο κ. Ξενοκώστας τονίζει ότι σε όλα τα θέματα μπορεί μεν να υπάρχει μια χρονοβόρα γραφειοκρατική διαδικασία και ρίσκο, αλλά αν δεν γινόταν η ενδιάμεση λειτουργία του ναυπηγείου, η διαδικασία θα καθυστερούσε τουλάχιστον δύο χρόνια, με τους εργαζόμενους να παραμένουν σε «αιχμαλωσία».
Χαρακτηριστικά υπογραμμίζει: «Επενδύσαμε παίρνοντας σοβαρό ρίσκο, χωρίς καν το ναυπηγείο να ανήκει ακόμα σε εμάς. Ωστόσο, υπάρχει μια ελεγχόμενη κατάσταση και άριστη συνεργασία με την ελληνική κυβέρνηση. Κερδίσαμε σημαντικό χρόνο, τα ναυπηγεία άρχισαν να δουλεύουν, να υπάρχουν σημαντικές απολαβές και να δίνονται στους εργαζόμενους και την εταιρεία, προκειμένου να πάμε στην επόμενη μέρα, βάσει των όσων προβλέπονται στο σχέδιο εξυγίανσης. Μέχρι πριν από δύο χρόνια οι εργαζόμενοι ήταν απλήρωτοι για μεγάλο διάστημα, με τις οφειλές να αγγίζουν τα 44 εκατ. ευρώ, ενώ την ίδια στιγμή δύο από τις δεξαμενές ήταν βουλιαγμένες και το σύνολο των εγκαταστάσεων υπό διάλυση. Εδώ και περίπου ενάμιση χρόνο, που άρχισε η ενδιάμεση λειτουργία, οι εργαζόμενοι έχουν λάβει περίπου 21 εκατ. ευρώ για οφειλές παλαιάς ιδιοκτησίας, πληρωμές και αποζημιώσεις, ενώ βάσει του σχεδίου εξυγίανσης θα εξοφληθούν χρέη ύψους 43 εκατ. ευρώ της προηγούμενης ιδιοκτησίας. Παράλληλα, οι επενδύσεις που έχουν ήδη πραγματοποιηθεί είναι άνω των 50 εκατ. ευρώ μέχρι στιγμής, ενώ συνολικά θα ξεπεράσουν τα 250 εκατ. ευρώ».
Προσθέτει εξάλλου ότι τα επισκευαζόμενα πλοία στην Ελευσίνα μέσα σε μόλις 13 μήνες έχουν ξεπεράσει τα 85, ενώ σε ετήσια βάση θα είναι κοντά στα 110 με 120, «χωρίς καν να υπολογίσουμε τις επενδύσεις σε νέες πλωτές δεξαμενές και στις δύο ναυπηγικές μονάδες, που θα αυξήσουν περαιτέρω τη δυναμική». Αναφορικά με την κουλτούρα δικαστικών προσφυγών, που ταλανίζει συχνά τη χώρα μας όταν υπάρχουν ιδιωτικοποιήσεις, ο Πρόεδρος του Ομίλου ONEX τονίζει ότι αυτό θα μπορούσε να αλλάξει μόνο με έναν τρόπο: «Θα πρέπει η τιμή του χαρτοσήμου να αυξηθεί σημαντικά. Όσο και να ξενίζει αυτό σε πρώτη ανάγνωση, όποιος γνωρίζει πώς λειτουργούν αυτά τα πράγματα, αντιλαμβάνεται ότι κάτι τέτοιο δεν θα σταματούσε ποτέ όποιον έχει έννομο συμφέρον, αλλά ταυτόχρονα θα απέτρεπε όσους το κάνουν μόνο γιατί είναι αντίθετοι με την εκάστοτε επένδυση. Δεν μπορείς, άλλωστε, να στερείς το δικαίωμα από κάποιον να διεκδικήσει το δίκιο του και δεν θα το θέλαμε. Απλά και οι εκάστοτε επενδύσεις χρειάζεται να προστατεύονται».
Σημειώνεται ότι η ONEX Elefsis Shipyards LLC συμφώνησε να αποκτήσει το δεύτερο μεγαλύτερο ναυπηγείο στην Ελλάδα, μέσω του Ελληνικού Πτωχευτικού Δικαίου και ειδικότερα διά υποβολής σχεδίου εξυγίανσης προς έγκριση από τα ελληνικά δικαστήρια σε ορίζοντα τριών με έξι μηνών. Επ’ αυτού, ο κ. Ξενοκώστας επισημαίνει: «Υψηλή επενδυτική βαθμίδα σημαίνει, μεταξύ άλλων, πως οι χρόνοι πρέπει να τηρούνται και στα δικαιώματα στην Ελλάδα, όχι μόνο στις υποχρεώσεις…».
Οι πρώτες συμφωνίες για νεότευκτα
Στον τομέα των κατασκευών νέων πλοίων, όπως αναφέρει ο κ. Ξενοκώστας, μέσα στο επόμενο διάστημα θα υπογραφεί το πρώτο συμβόλαιο με την Attica Group, το οποίο προβλέπει την κατασκευή ενός πλοίου 100 μέτρων (ferryboat) με δικαίωμα προαίρεσης για άλλο ένα. Όπως διευκρινίζει ο ίδιος, η προαίρεση γίνεται προκειμένου να μπει μια σειρά παραγωγής στο ναυπηγείο, ενώ τονίζει ότι οι κοπές της λαμαρίνας του νεότευκτου πλοίου θα γίνουν μέσα στη χρονιά. Παράλληλα, όπως πρόσθεσε, αρχίζουν σταδιακά να χτίζονται και οι μηχανές του πλοίου, ενώ η επιλογή ως προς το εναλλακτικό καύσιμο που θα χρησιμοποιηθεί είναι ακόμα υπό εξέταση.
Στα σκαριά βρίσκεται και η υπογραφή ακόμα μίας συμφωνίας -και αυτή με Έλληνα ιδιοκτήτη- για την κατασκευή δύο tugboats με νέες προδιαγραφές, σε συνεργασία με ένα από τα μεγαλύτερα γραφεία του Καναδά. Τέλος, στα σχέδια υπάρχει και ένα τρίτο συμβόλαιο κατασκευής πλοίου 45 μέτρων υπεράκτιας δραστηριότητας.
«Στόχος μας είναι να αρχίσει να δημιουργείται γραμμή παραγωγής και στα δύο ναυπηγεία», τονίζει ο κ. Ξενοκώστας. Εκπαίδευση προσωπικού Αναφορικά με το θέμα της κατάρτισης νέων εργαζόμενων, ο Πρόεδρος του Ομίλου ΟΝΕΧ σημειώνει ότι υπάρχει δυσκολία στο να βρεθούν κατάλληλα καταρτισμένοι εργαζόμενοι, συνδυαστικά και με τις αυξανόμενες ανάγκες. Έτσι, σε συνεργασία με τη Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης (ΔΥΠΑ) και το υπουργείο Παιδείας, λειτουργούν αυτή τη στιγμή Επαγγελματικές Σχολές Κατάρτισης στη Σύρο και στην Ελευσίνα, με ειδικότητες στις οποίες υπάρχουν μεγάλες ελλείψεις και οι οποίες παρέχουν στους φοιτητές συνδυασμό θεωρητικής κατάρτισης και αμειβόμενης πρακτικής εργασίας εντός των εγκαταστάσεων των ναυπηγείων του ομίλου. Σχετικά με την εξειδίκευση των υπαρχόντων εργαζόμενων του ναυπηγείου, ο κ. Ξενοκώστας αναφέρει ότι, στο πλαίσιο της συνεργασίας του ομίλου με την ιταλική Fincantieri, όταν και αν τελικά δοθούν προς την ΟΝΕΧ οι τέσσερις κορβέτες για την ενίσχυση του ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού, το πρώτο πλοίο θα φτιαχτεί στην Ελλάδα με σκοπό την ανάλογη εκπαίδευση των Ελλήνων εργαζόμενων στις νέες τεχνικές που χρησιμοποιούνται στα πολεμικά πλοία.
«Τα ήδη ενεργά στελέχη εργαζομένων είναι εύκολο να εκπαιδευτούν, καθώς διαθέτουν μεγάλη εμπειρία. Για ό,τι καινούργιο υπάρχει, οι εκπαιδεύσεις που γίνονται είναι συγκεκριμένες. Ας μην παραγνωρίζουμε ότι οι εργαζόμενοι των ελληνικών ναυπηγείων διαθέτουν μεγάλη τεχνογνωσία και προτιμώνται από το σύνολο του εφοπλιστικού κόσμου. Στόχος μας είναι τα επόμενα χρόνια τα ναυπηγεία του ομίλου να αποκτήσουν μια ολιστική κουλτούρα συνεργασίας, λειτουργώντας εναρμονισμένα ως μια ενιαία επιχείρηση. Το μέγεθος μετράει σε μια διεθνοποιημένη αγορά, όπως είναι αυτή της ναυτιλίας, και γι’ αυτόν τον λόγο πρέπει να γίνει σαφές ότι εμείς, ως όμιλος, ανταγωνιζόμαστε καθημερινά χώρες όπως η Μάλτα, η Τουρκία, η Ιταλία και η Γαλλία».
Ασφάλεια εργαζομένων
Για την ασφάλεια στην εργασία, ο Πρόεδρος της ΟΝΕΧ επισημαίνει ότι στα ναυπηγεία του ομίλου εφαρμόζονται αυστηρά μέτρα ασφαλείας για τους εργαζομένους, ενώ τεχνικοί ασφαλείας επιβλέπουν τις εργασίες, αφού όλα γίνονται βάσει συγκεκριμένων πρωτοκόλλων και πιστοποιήσεων ασφαλείας. Εξηγεί ότι σε όλες τις εργασίες υπάρχουν ομάδες που έχουν συσταθεί για πυρόσβεση αλλά και επίβλεψη, ενώ παράλληλα οι ναυπηγικές εγκαταστάσεις διαθέτουν όλα τα αναγκαία είδη προστασίας (π.χ. μάσκες, ζώνες ασφαλείας για εργασία σε ύψη και οτιδήποτε άλλο προβλέπεται βάσει των κανονισμών ασφαλείας). Παράλληλα, η εκπαίδευση των εργαζομένων στην τήρηση των μέτρων ασφαλείας είναι συνεχής.
«Μην ξεχνάτε ότι κάθε χρόνο υπάρχουν πιστοποιήσεις ασφαλείας που θα πρέπει να έχουν και τα δύο ναυπηγεία για την εκτέλεση εργασιών βάσει του ISO», υπογραμμίζει ο κ. Ξενοκώστας, αναφέροντας ότι πολλές φορές και οι ίδιοι οι εκπρόσωποι των εργαζομένων παρακινούν τους συναδέλφους τους για τη σωστή τήρησή τους, συμπληρώνοντας: «Ελάχιστοι είναι οι εργαζόμενοι που δεν συμμορφώνονται με την πιστή τήρηση των μέτρων ασφαλείας. Αυτοί έχουν απομακρυνθεί κατά καιρούς με τη σύμφωνη γνώμη και των σωματείων, παρά το γεγονός ότι συχνότατα ζητήματα ασφαλείας γίνονται θέμα πολιτικής και επικοινωνιακής εκμετάλλευσης από ομάδες συγκεκριμένων συμφερόντων, οι οποίες στην πραγματικότητα καλύπτουν παραβάτες της σχετικής νομοθεσίας για ίδια συμφέροντα».
Ως Πρόεδρος της Ένωσης Ελληνικών Ναυπηγείων (ΕΕΝ), ο κ. Ξενοκώστας τονίζει ότι υπάρχουν συζητήσεις με την ελληνική κυβέρνηση και την Ευρώπη για τις μεταρρυθμίσεις και τις πρωτοβουλίες που χρειάζεται να ληφθούν σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. «Η Ευρώπη πρέπει να κοιτάξει τον εαυτό της και να συνομιλήσει με τους επιχειρηματίες του κλάδου. Είτε πρόκειται για ιδιωτικά είτε για κρατικά ναυπηγεία, το κανονιστικό πλαίσιο χρειάζεται να προστατεύει από τον αθέμιτο ανταγωνισμό τα ευρωπαϊκά ναυπηγεία» δηλώνει, επισημαίνοντας παράλληλα ότι αυτός που εισηγείται ένα δικαίωμα θα πρέπει να έχει και την αντίστοιχη υποχρέωση. Όσον αφορά το πεδίο της πράσινης μετάβασης των ναυπηγείων, τονίζει ότι, ενώ έχουν γίνει πολλά βήματα από την πλευρά της ελληνικής κυβέρνησης, ώστε να εξασφαλιστούν οι απαραίτητοι ευρωπαϊκοί πόροι, μένουν να γίνουν πολλά ακόμα σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία φαίνεται να αντιμετωπίζει ενοχικά τη ναυτιλία και τα ναυπηγεία, υπονομεύοντας τον ίδιο της τον εαυτό. Ταυτόχρονα, ενώ έχουν γίνεις πολλές και απαραίτητες κυβερνητικές παρεμβάσεις και στο εσωτερικό νομοθετικό πλαίσιο, σε πολλές περιπτώσεις παραμένει αναχρονιστικό, δημιουργώντας μεγάλες καθυστερήσεις σε επενδυτές και επιχειρηματίες.
«Τα θέματα που συζητούνται αυτή τη στιγμή έντονα αναφορικά με τον κλάδο, είναι εργασιακής κατεύθυνσης, αλλά και θέματα φορολόγησης, καθώς, ενώ ο χώρος των ναυπηγείων θεωρείται χώρος ατέλειας, στην πραγματικότητα δεν είναι» συμπληρώνει, επισημαίνοντας παράλληλα ότι τα ναυπηγεία θα πρέπει να αποδεσμευτούν από την εγχώρια γραφειοκρατία και να προσαρμοστούν στον τρόπο που δουλεύει η ναυτιλία, λειτουργώντας απελευθερωμένα.
«Δεν μπορεί το πλοίο που μπαίνει στο ναυπηγείο να λειτουργεί ατελώς και ευέλικτα και αυτός που υποστηρίζει την εργασία να δουλεύει σε ένα άλλο πλαίσιο. Χρειάζεται να βαδίσουμε στο παράδειγμα της ναυτιλίας, καθώς τα ναυπηγεία αποτελούν κομμάτι δικό της, όχι της βιομηχανίας», δηλώνει ο κ. Ξενοκώστας, αναφέροντας ότι «κάτι τέτοιο θα βοηθήσει την εγχώρια οικονομία, τον ευρύτερο ναυπηγικό κλάδο, αλλά πάνω απ’ όλα τον Έλληνα εργαζόμενο, που θα δει τα εισοδήματά του να μεγαλώνουν για την ίδια εργασία». Ο Όμιλος ΟΝΕΧ έχει κάνει συγκεκριμένες προτάσεις για ζητήματα του κλάδου, κάποιες εκ των οποίων αφορούν και τα ζητήματα ΦΠΑ και ατέλειας που αναφέρθηκαν παραπάνω. Φυσικά, θέματα όπως η αναγκαιότητα κατάρτισης νέων εργαζομένων, αλλά και ανεύρεσης προσωπικού προερχόμενου πιθανόν και από τρίτες χώρες, έχουν επίσης τεθεί. Άλλωστε, σε κάποιες ναυπηγικές εργασίες οι Έλληνες δεν επιλέγουν να απασχοληθούν πλέον, όπως αναφέρει συγκεκριμένα ο κ. Ξενοκώστας, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τους καθαριστές πλοίων. Οι ελλείψεις αυτές οδηγούν και σε απώλεια της τεχνογνωσίας χρόνων
Αιολικά πάρκα
Εκτός όλων των παραπάνω, γίνονται προσπάθειες να ξεκινήσουν τα πρώτα προγράμματα για τις ναυπηγήσεις των πρώτων υπεράκτιων αιολικών πάρκων στη χώρα μας. Εκεί βρίσκεται και το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της Ελλάδας, καθώς στις περιοχές που πρόκειται να αναπτυχθούν θα υπάρχει ένα τεράστιο ενεργειακό δυναμικό, τονίζει στη «Ν» ο Πρόεδρος του Ομίλου ONEX.
Στο συγκεκριμένο κομμάτι, μάλιστα, έχει γίνει σημαντική δουλειά από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με το θεσμικό πλαίσιο να έχει ήδη ολοκληρωθεί. Ο κ. Ξενοκώστας αναφέρει ότι ο Όμιλος ΟΝΕΧ αναμένεται να εμπλακεί στην κατασκευή των βάσεων των υπεράκτιων αιολικών πάρκων με πλωτά ναυπηγήματα 4.000-5.000 τόνων, επάνω στα οποία θα στηρίζονται ανεμογεννήτριες με δυνατότητα παραγωγής ρεύματος έως 15 MW και ικανότητα ενεργειακής κάλυψης 20.000 κατοικιών. «Έχουμε συστήσει στην εταιρεία ειδική ομάδα για την ανάπτυξη του συγκεκριμένου έργου, ενώ συνεργαζόμαστε και με άλλες χώρες, οι οποίες διαθέτουν άριστη τεχνογνωσία σε επιμέρους τμήματα, με σκοπό να παρέχουμε ολοκληρωμένη λύση. Στόχος μας, όμως, είναι όσο το δυνατόν περισσότερα μέρη των ανεμογεννητριών να κατασκευάζονται εδώ στην Ελλάδα» σημειώνει, ενώ προσθέτει ότι «η κατασκευή των βάσεων αποτελεί το μεγάλο στοίχημα, καθώς επιδιώκουμε να δημιουργήσουμε γραμμή παραγωγής».
Εξάλλου, οι ανεμογεννήτριες που θα κατασκευάζονται στην Ελλάδα θα πρέπει να ρυμουλκούνται και να τοποθετούνται, κάτι για το οποίο ο Όμιλος ΟΝΕΧ είναι ήδη προετοιμασμένος. Όπως διευκρινίζει ο κ. Ξενοκώστας, «το συγκεκριμένο εγχείρημα θα είναι ικανό αρχικά να ηλεκτροδοτήσει μικρές νησιωτικές περιοχές, μέχρι να συνδράμει καθοριστικά στο ενεργειακό ισοζύγιο της χώρας». Πριν από αυτό, φυσικά, όπως εξηγεί, θα προηγηθούν έλεγχοι στην υποθαλάσσια ζωή και γενικά στο περιβάλλον. Ειδικοί αισθητήρες, επίσης, θα χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση περιστατικών δολιοφθοράς στις ανεμογεννήτριες και θα βρίσκονται σε συνεχή λειτουργία, ενώ θα υπάρχουν και τα αναγκαία βοηθητικά πλοία για την αντίστοιχη συντήρηση και υποστήριξη. «Με τα αιολικά πάρκα μπορεί όχι μόνο να λυθεί το ενεργειακό πρόβλημα της χώρας, αλλά η Ελλάδα να καταλήξει να είναι πάροχος και άλλων χωρών», τονίζει ο κ. Ξενοκώστας, αναφέροντας ότι για το συγκεκριμένο εγχείρημα υπάρχουν -και θα πρέπει να τις διεκδικήσουμε ως χώρα- ευρωπαϊκές επιδοτήσεις, αφού αποτελεί κομμάτι της πράσινης μετάβασης. Όπως επισημαίνει, «τα οικονομικά οφέλη, αδιαμφισβήτητα, θα είναι μεγάλα, με την επίδραση στο ΑΕΠ να είναι σημαντική και τη δημιουργία χιλιάδων θέσεων εργασίας να είναι δεδομένη. Σε αυτόν τον τομέα θέλουμε να ηγηθούμε σε μια διεθνή κούρσα, αφήνοντας το στίγμα μας σε μια αλλαγή σχέσης ανθρώπου, θάλασσας και βιώσιμου τρόπου ανάπτυξης».
