Σε χαμηλά επίπεδα παραμένει ο όγκος της κυκλοφορίας πλοίων από τα τρία βασικά λιμάνια της Ουκρανίας, παρά το νέο διάδρομο που έχει δημιουργηθεί εδώ και έξι μήνες κατά μήκος της Μαύρης Θάλασσας.
Η επαναλειτουργία των λιμανιών της Οδησσού είναι ένα σημαντικό επίτευγμα, αλλά οι ρωσικές επιθέσεις και το κλίμα ανασφάλειας στην περιοχή περιορίζουν το εξαγωγικό δυναμικό της Ουκρανίας.
Μετά την αποχώρηση της Ρωσίας από την -υποστηριζόμενη από τα Ηνωμένα Έθνη- Πρωτοβουλία για τη Μαύρη Θάλασσα, οι αφίξεις μη εγχώριων πλοίων στην Ουκρανία τον Δεκέμβριο του 2023 και τον Ιανουάριο του 2024, όπως μετρήθηκαν με βάση το άθροισμα των dwt από τους Lloyd’s List Intelligence, ήταν περίπου 50% λιγότερες από τους αντίστοιχους μήνες των ετών 2021 και 2022, δηλαδή προ της ρωσικής εισβολής.
Οι μετρήσεις περιλαμβάνουν το εμπόριο και από τα μικρότερα λιμάνια του ποταμού Δούναβη επί ουκρανικού εδάφους, ενώ εστιάζοντας μόνο στα μεγαλύτερα λιμάνια της Οδησσού, οι αφίξεις στο Τσορνομόρσκ, την Οδησσό και το Γιούζνι είναι μειωμένες κατά περίπου 35% σε σχέση με τα προ ρωσο-ουκρανικού πολέμου επίπεδα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία παρακολούθησης πλοίων της Lloyd’s List Intelligence, από τον περασμένο Αύγουστο που έχει δημιουργηθεί ο διάδρομος της Μαύρης Θάλασσας στην Ουκρανία, περίπου 800 φορτηγά πλοία έχουν προσεγγίσει είτε την Οδησσό, είτε το Τσορνομόρσκ, είτε το Γιούζνι, ενώ σύμφωνα με το υπουργείο Υποδομών της Ουκρανίας έχουν εξαχθεί 26 εκατ. τόνοι προϊόντων.
Τα τελευταία στοιχεία της ουκρανικής κυβέρνησης αναφέρουν ότι 854 πλοία έχουν εξάγει φορτίο από τους λιμένες της χώρας από τον περασμένο Σεπτέμβριο. Δεν είναι σαφές, ωστόσο, εάν ο αριθμός αυτός περιλαμβάνει και τα πλοία που είχαν εγκλωβιστεί στην Ουκρανία.
Περίπου 223 φορτηγά πλοία έφτασαν σε ένα από τα λιμάνια της Οδησσού τον Δεκέμβριο του 2023, άλλα 218 καταγράφηκαν φέτος τον Ιανουάριο και περίπου 193 έφτασαν μόνο εντός του τρέχοντος μήνα.
Μεταξύ Αυγούστου και Δεκεμβρίου 2023, περίπου 2,6 εκατ. τόνοι σιδηρομεταλλεύματος και 653.000 τόνοι προϊόντων χάλυβα έφυγαν από τα λιμάνια της Οδησσού και του Γιούζνι, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του GMK Centre της Ουκρανίας.
Όσον αφορά τα λιμάνια του Δούναβη, αυτά ήταν πιο πολυσύχναστα από τα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας. Κατά μέσο όρο, περίπου 300 φορτηγά πλοία, που μεταφέρουν φορτίο από ξένες αγορές, έφθαναν στον Δούναβη κάθε μήνα από τον Νοέμβριο του 2023 έως τον Ιανουάριο του 2024.
Ωστόσο, τον περασμένο μήνα αντιπροσώπευαν μόλις το 14% του συνόλου των αφίξεων από την άποψη του αθροίσματος της χωρητικότητας dwt.
Συνολικά 30 εκατ. τόνοι φορτίου διακινήθηκαν μέσω των λιμένων του Δούναβη το 2023, έξι φορές περισσότεροι από τα προ ρωσο-ουκρανικού πολέμου επίπεδα, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε το υπουργείο Υποδομών της Ουκρανίας.
Τι λένε οι αναλυτές
Ο νέος διάδρομος που έχει δημιουργηθεί από την Ουκρανία προβλέπει ότι τα πλοία αγκαλιάζουν τις ακτές της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας, για να φτάσουν στα λιμάνια της.
Ο Γιουρούκ Ιζίκ, γεωπολιτικός αναλυτής της εταιρείας συμβούλων Bosphorus Observer, με έδρα την Κωνσταντινούπολη, μιλώντας στη ναυτιλιακή επιθεώρηση των Lloyd’s δήλωσε ότι ο δυτικός διάδρομος της Ουκρανίας στη Μαύρη Θάλασσα δεν μπορεί να επιτύχει τα προ ρωσο ουκρανικού πολέμου επίπεδα, καθώς οι συνεχιζόμενες ρωσικές πυραυλικές επιθέσεις κατά των ουκρανικών υποδομών επιβραδύνουν τις λειτουργίες.
Τοπικοί αναλυτές συμφωνούν ότι οι ρωσικές επιθέσεις και ο κίνδυνος αλλαγής της κατάστασης ασφαλείας περιορίζει τις δυνατότητες εξαγωγών στα λιμάνια, διαταράσσοντας τις λειτουργίες τους και κρατώντας μακριά τους πιο προσεκτικούς πλοιοκτήτες.
Άλλα σημαντικά προβλήματα περιλαμβάνουν την ανεπαρκή σιδηροδρομική υποδομή, που έχει οδηγήσει σε συμφόρηση των σιδηροδρομικών βαγονιών στους σταθμούς κοντά στα λιμάνια.
Παρ’ όλο που τα λιμάνια του ποταμού Δούναβη παραμένουν μακροπρόθεσμη προτεραιότητα και διαδραματίζουν θεμελιώδη ρόλο στην οικονομία του πολέμου, τοπικοί ναυτιλιακοί πράκτορες επισημαίνουν ότι η επαναλειτουργία των μεγαλύτερων λιμανιών της Οδησσού έχει οδηγήσει σε σημαντική μείωση της κίνησής τους.
