Αυξάνεται το μερίδιο των υπεράκτιων projects πετρελαίου και φυσικού αερίου, ενισχύοντας τις θαλάσσιες μεταφορές ενεργειακών προϊόντων.
Μάλιστα, σύμφωνα με τους Clarksons, τα επόμενα χρόνια η συγκεκριμένη αγορά αναμένεται να παραμείνει σημαντική για το παγκόσμιο ενεργειακό μίγμα, αφού μόνο για το 2023 δεσμεύτηκαν κεφάλαια για επενδύσεις ύψους 119 δισ. δολαρίων, που είναι τα περισσότερα την τελευταία δεκαετία.
Όπως επισημαίνεται χαρακτηριστικά από τον βρετανικό οίκο, ισχυρές επιδόσεις κατέγραψαν για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά οι αγορές υπεράκτιων πλοίων και πλωτών εξεδρών, ενώ παράλληλα ο τομέας κατέγραψε αύξηση παραγωγής πάνω από 2%.
Ιδιαίτερα σταθερή ήταν η αύξηση της παραγωγής πετρελαίου, καθώς τα έργα υψηλού προφίλ έδωσαν ώθηση την παραγωγή, ενώ συνέχισε να επεκτείνεται η παραγωγή υπεράκτιου φυσικού αερίου.
Για το πετρέλαιο ήταν μια ιδιαίτερα καλή χρονιά και αυξήθηκε με τον ταχύτερο ρυθμό των τελευταίων 20 ετών, 3 (+0,73 εκατ. bpd), ως αποτέλεσμα της υλοποίησης επενδύσεων στην ανοικτή θάλασσα.
Τα μεγάλα υπεράκτια projects αυξήθηκαν στη Βραζιλία (+0,45 εκατ. bpd, +12,5%) το 2023 και η ανάπτυξη στα ανοικτά της Γουιάνας συνεχίστηκε (+43% σε 0,4 εκατ. bpd).
Η υπεράκτια παραγωγή των ΗΠΑ ενισχύθηκε επίσης, με αύξηση 10% σε 1,95 εκατ. bpd. Κατά τα προηγούμενα 20 χρόνια, το πετρέλαιο είχε σημειώσει περιορισμένη καθαρή αύξηση, αφού είχε επεκταθεί σταθερά από 5 εκατ. bpd σε 25 εκατ. bpd κατά την περίοδο 1970-2003.
Ενώ υπήρχαν πολλές επενδύσεις στις υπεράκτιες περιοχές, αυτές ήταν απαραίτητες για να παραμείνει σταθερή η παραγωγή.
Αν και η παραγωγή της Νότιας Αμερικής πρόσθεσε 1,9 εκατ. βαρέλια ανά ημέρα και η Μέση Ανατολή 1,8 εκατ. βαρέλια ανά ημέρα κατά την περίοδο 2003-23, η παραγωγή στη Βόρεια Αμερική μειώθηκε κατά 1 εκατ. βαρέλια ανά ημέρα και στη ΒΔ Ευρώπη κατά 3 εκατ. βαρέλια ανά ημέρα.
Αύξηση του φυσικού αερίου
Το 2023 ήταν επίσης ένα ακόμη θετικό έτος και για το φυσικό αέριο στις υπεράκτιες περιοχές (+1,6 δισ. κ.μ./ημέρα ή 0,3 εκατ. βαρέλια ισοδύναμου πετρελαίου ανά ημέρα boepd, +1,3%).
Η ανάπτυξη του υπεράκτιου φυσικού αερίου ήταν πιο συνεπής από ό,τι του πετρελαίου, αυξανόμενη κατά μέσο όρο κατά 0,5 εκατ. boepd ετησίως τα τελευταία 20 χρόνια.
Με μια μικρότερη βάση «παλαιότερης» παραγωγής σε πτώση, οι επενδύσεις σε νέα δυναμικότητα (π.χ. στο Κατάρ και την Αυστραλία) διατήρησαν σταθερούς τους ρυθμούς ανάπτυξης.
Οι προσπάθειες για την εμπορευματοποίηση του φυσικού αερίου σε συνδυασμό με τη χαμηλότερη περιεκτικότητά του σε άνθρακα του έχουν δώσει ώθηση.
Παράλληλα, οι ανησυχίες για την ενεργειακή ασφάλεια έχουν επίσης ενισχύσει τις επενδύσεις σε υπεράκτια έργα για φυσικό αέριο, ώστε να βοηθήσουν τη διαφοροποίηση της ζήτησης στην Ευρώπη, η οποία είχε μεγάλη εξάρτηση από τη Ρωσία πριν από την εισβολή στην Ουκρανία.
Η σταθερή ανοδική της συγκεκριμένης αγοράς όσον αφορά τα μερίδια στο ενεργειακό μίγμα δεν είναι κάτι νέο, σημειώνουν στην ανάλυσή τους οι Clarksons.
Η αύξηση της παραγωγής από σχιστολιθικές πηγές στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής έχει συμβάλει σημαντικά στην παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου στις χερσαίες περιοχές, με καθεμία από αυτές να αυξάνεται κατά μέσο όρο ετησίως >0,8 εκατ. boepd τις τελευταίες δύο δεκαετίες (παρά το γεγονός ότι οι σχιστολιθικές πηγές συνήθως μειώνονται με ταχύτερους ρυθμούς από τις συμβατικές πηγές).
Ωστόσο, η πρόσφατη πειθαρχία στις δαπάνες των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο να είναι βραδύτερη η μελλοντική ανάπτυξη για το σχιστολιθικό αέριο.
Αιολικά πάρκα
Στην Ευρώπη τα επόμενα χρόνια αναμένεται να αναπτυχθεί ένας άλλος τομέας που θα δώσει ενεργειακή ώθηση, ο τομέας των υπεράκτιων αιολικών πάρκων.
Στη συγκεκριμένη βιομηχανία η Ελλάδα αναμένεται να πρωταγωνιστήσει. Σύμφωνα με το σχέδιο της κυβέρνησης, εντός του 2024 αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί το ρυθμιστικό πλαίσιο, καθώς και η σύσταση εταιρείας από την ΕΔΕΥΕΠ και άλλους φορείς, προκειμένου να ολοκληρωθούν οι σχετικές έρευνες έως το 2026, να τρέξουν οι διαγωνισμοί το 2027 και έως το 2030 να έχει μπει σε τροχιά η κατασκευαστική φάση.
«Είναι τεράστια ευκαιρία για τη χώρα αν φανταστούμε τη βιομηχανία στην ωριμότητά της στα 17 γιγαβάτ. Μιλάμε για 1.000 πυλώνες των 15 μεγαβάτ – που σημαίνει και 500-1000 πλατφόρμες», σύμφωνα με τον γενικό γραμματέα Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών, Αριστοτέλη Αϊβαλιώτη.
Ευκαιρία από τις περικοπές των μεγάλων παραγωγών πετρελαίου
Όπως επισημαίνουν οι Clarksons, το 2023 η υπεράκτια παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου κέρδισε στην πραγματικότητα μερίδιο σε βάρος της χερσαίας παραγωγής. Οι μεγάλες χώρες του ΟΠΕΚ+, ιδίως η Σαουδική Αραβία και η Ρωσία, έχουν περιορίσει την παραγωγή, σε μια προσπάθεια να ενισχύσουν τις τιμές του πετρελαίου, με τις περικοπές τους να επικεντρώνονται στις χερσαίες περιοχές, αναφέρει χαρακτηριστικά ο βρετανικός οίκος.
Το γεγονός αυτό έδωσε στην υπεράκτια παραγωγή, ιδίως στην Αμερική, την ευκαιρία να επωφεληθεί. Γεγονός που επηρεάζει επίσης το trade στο πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, ενισχύοντας το εμπόριο ενέργειας σε μεγάλες αποστάσεις από τον Ατλαντικό προς την Ασία. Έτσι, η υπεράκτια παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου αυξήθηκε σταθερά το 2023 και οι προοπτικές για το 2024-25 είναι επίσης θετικές, με προβλεπόμενη αύξηση 1,2 – 1,5 εκατ. boepd κάθε χρόνο.
Εν τω μεταξύ, το 2023 ήταν ένα ακόμη ισχυρό έτος για νέες δεσμεύσεις υπεράκτιων επενδύσεων πετρελαίου και φυσικού αερίου (119 δισ. δολάρια, τα περισσότερα εδώ και 10 χρόνια – 2022: 112 δισ. δολάρια), που θα συνεχίσουν να στηρίζουν την ανάπτυξη μεσοπρόθεσμα.
Η υπεράκτια παραγωγή φαίνεται ότι θα παραμείνει σημαντικό μέρος του παγκόσμιου ενεργειακού μίγματος για αρκετά χρόνια ακόμη, καταλήγουν οι Clarksons.
