Εντατικές διαπραγματεύσεις διεξάγονται ανάμεσα σε πλοιοκτήτες και ναυλωτές για τις διελεύσεις από την Ερυθρά Θάλασσα, εν μέσω επιθέσεων των Χούθι σε πλοία της εμπορικής ναυτιλίας.
Πληροφορίες από εφοπλιστικά και ναυλομεσιτικά γραφεία υποδεικνύουν ότι οι συνομιλίες περιστρέφονται γύρω από τα τελικά έξοδα ασφάλισης και την ηλικία του πλοίου, πριν ληφθεί η απόφαση της εκτροπής ή μη από την επίμαχη ζώνη, ενώ κρίσιμος είναι και ο χαρακτήρας της ναύλωσης. Ορισμένοι ναυλωτές φέρεται να πιέζουν τους πλοιοκτήτες για διελεύσεις πλοίων μεγάλης ηλικίας που είναι «κλεισμένα» σε χρονοναυλώσεις, ενώ στη spot αγορά η συνθήκη αλλάζει μέρα με τη μέρα.
Όλα αυτά κι ενώ έχει προηγηθεί καταγγελία πλοιοκτήτη, την οποία ανέδειξε η «Ν», ότι ζητήθηκε από ναυλωτή η αφαίρεση της τυπικής ρήτρας πολέμου από το ναυλοσύμφωνο. Η ρήτρα αυτή επιτρέπει στους πλοιοκτήτες να εκτρέψουν ένα πλοίο εάν κρίνει ο πλοίαρχος ότι η διαδρομή είναι πολύ επικίνδυνη για την ασφάλεια του πληρώματος.
Πιέσεις σε χρονοναυλώσεις
«Η τελική απόφαση της εκτροπής ή μη από την Ερυθρά Θάλασσα εξαρτάται από το πώς είναι τοποθετημένος κάθε πλοιοκτήτης στην αγορά και το είδος των ναυλώσεων που έχει συμφωνήσει», επισημαίνουν στη «Ν» αρμόδιες ναυτιλιακές πηγές. Όπως εξηγούν οι ίδιες πηγές, οι εταιρείες που έχουν ναυλώσει τα πλοία σε μακροχρόνιες χρονοναυλώσεις θα προτιμούσαν να πλέουν από το Ακρωτήρι της Καλής Ελπίδας διότι δεν έχουν κανένα κέρδος από το πέρασμα της Ερυθράς Θάλασσας (λόγω πάγιου ημερήσιου ναύλου), μέσω του οποίου θα εξέθεταν το πλοίο στο ρίσκο. «Αυτές οι εταιρείες είναι πιθανό ότι επικαλούνται τις πολεμικές ρήτρες των ναυλοσυμφώνων, που συνήθως προβλέπουν ότι ο πλοιοκτήτης έχει το δικαίωμα να αρνηθεί πλόες σε πολεμικές ζώνες. Είναι βέβαιο, όμως, ότι δέχονται πιέσεις από ναυλωτές να περάσουν», συμπληρώνουν.
Από τους Χούθι στον…Ερντογάν. Πόσο κινδυνεύουν οι θάλασσες της νότιας Ευρώπης
Πηγές ναυτιλιακών εταιρειών αναφέρουν επίσης ότι η ασφαλισμένη αξία του πλοίου επηρεάζει την απόφαση και τη στάση ναυλωτών και πλοιοκτητών. Σύμφωνα με πληροφορίες από ναυτασφαλιστές, τα παλαιότερα πλοία έχουν επασφάλιστρο (war risk premium) περίπου 50.000 δολαρίων, ενώ στα νεότερα και μεγαλύτερα βαπόρια μπορεί να φτάσουν έως και τα 400.000 δολάρια, με μέση τιμή τα 100.000 δολάρια.
Με βάση τους συνήθεις όρους, το επασφάλιστρο στις μακροχρόνιες ναυλώσεις, αναφέρουν ναυτιλιακές πηγές, βαραίνει τον χρονοναυλωτή. «Συνεπώς οι ναυλωτές των παλαιότερων πλοίων, που είναι κλεισμένα σε μακροχρόνιες χρονοναυλώσεις, έχουν ουσιαστικό συμφέρον να περάσουν από την Ερυθρά Θάλασσα αφού θα επιβαρυνθούν με μικρό επασφάλιστρο και θα λάβουν μεγαλύτερο ναύλο από υποναυλώσεις που περιλαμβάνουν premium κινδύνου για πέρασμα πολεμικής ζώνης, χωρίς να ρισκάρουν.
Ο πλοιοκτήτης, όμως, θα αρκεστεί στο συμφωνημένο πάγιο ημερήσιο ναύλο και θα υποστεί και το ρίσκο», εξηγούν. Μάλιστα, εάν υπάρξει ζημιά στο πλοίο από κάποιο χτύπημα, η καταβολή του ημερήσιου ναύλου σταματά μέχρι και το πέρας της επισκευής του πλοίου, ενώ το κόστος βαραίνει τον πλοιοκτήτη.
Τα spot ταξίδια
Αναφορικά με τις ναυτιλιακές εταιρείες που ναυλώνουν πλοία στη spot αγορά, αυτές μπορούν να αδράξουν την ευκαιρία και να λάβουν κάποιο ανταγωνιστικό ναύλο σε διελεύσεις από την Ερυθρά Θάλασσα και παράλληλα να μετακυλήσουν το επασφάλιστρο και το κόστος περισσότερων μέτρων στους ναυλωτές.
«Σε αυτές τις περιπτώσεις, δεν υπάρχει πίεση από τους ναυλωτές, καθώς συμφωνεί ο πλοιοκτήτης στη διέλευση από την Ερυθρά Θάλασσα» σημειώνουν πηγές της αγοράς.
Οι ρήτρες πολέμου
Όπως επισημαίνεται σε ανάλυση του αλληλασφαλιστικού οργανισμού The Shipowners’ Club, στα ναυλοσύμφωνα που είναι ενσωματωμένη η ρήτρα «Conwartime ή Voywar 2013» της BIMCO, οι επιλογές των πλοιοκτητών είναι αδιαμφισβήτητες. Η BIMCO είναι ο ναυτιλιακός οργανισμός που ορίζει τα ναυλοσύμφωνα και τις σχετικές ρήτρες.
Με βάση τη ρήτρα Conwartime, οι πλοιοκτήτες λαμβάνουν συγκεκριμένες δράσεις, όπως η άρνηση προσέγγισης συγκεκριμένων λιμανιών, η άρνηση φόρτωσης συγκεκριμένων φορτίων, η αναδρομολόγηση και η ανάκτηση πρόσθετων ασφαλιστικών εξόδων από τον ναυλωτή.
Η ρήτρα Voywar επιτρέπει στους πλοιοκτήτες, πριν από την έναρξη της φόρτωσης και σύμφωνα με την εύλογη κρίση του πλοιάρχου ή του πλοιοκτήτη, να δώσουν ειδοποίηση ακύρωσης της σύμβασης ή άρνησης εκτέλεσης της σύμβασης μεταφοράς, εάν αυτό θα φέρει το πλοίο σε περιοχή πολεμικού κινδύνου. Όταν το φορτίο έχει ήδη φορτωθεί, οι πλοιοκτήτες μπορούν να αλλάξουν τη διαδρομή και να χρεώσουν πρόσθετο ναύλο εάν η συνολική έξτρα απόσταση υπερβαίνει τα 100 μίλια. Εάν μία από τις δύο ρήτρες έχει ενσωματωθεί στα ναυλοσύμφωνα, τότε οποιαδήποτε πρόσθετα ασφάλιστρα, συμπεριλαμβανομένων αυτών της κάλυψης κινδύνων πολέμου, θα βαρύνουν τους ναυλωτές, σημειώνει στην ανάλυσή του το The Shipowners’ Clu
