Μια σημαντική αλλαγή στη ναυτιλιακή βιομηχανία σηματοδοτεί από τις αρχές του νέου έτους η εφαρμογή του νέου περιφερειακού πράσινου κανονισμού, του συστήματος εμπορίας ρύπων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EU ETS) σε πλοία ολικής χωρητικότητας άνω των 5.000 τόνων.
Ο ναυτιλιακός κλάδος εισέρχεται σε μια νέα εποχή αλλά με μεγαλύτερο λειτουργικό κόστος. Τα πλοία που επισκέπτονται λιμένες της Ε.Ε. θα πρέπει να αντισταθμίζουν τις ισχύουσες εκπομπές CO2 κατά το ταξίδι τους μέσω της αγοράς ισοδύναμου αριθμού δικαιωμάτων Ε.Ε. (EUA).
Σύμφωνα με την Clarksons Research, το εκτιμώμενο κόστος του Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών με βάση τη φετινή μέση τιμή των 90 δολαρίων ανά τόνο CO2 αναμένεται να ανέλθει για τα πλοία που προσεγγίζουν λιμένες της Ε.Ε. στα 3,3 δισ. δολάρια το 2024 για το 40% των εκπομπών τους, στα 5,8 δισ. δολ. το 2025 για το 70% των εκπομπών τους, και στα 8,2 δισ. δολ. το 2026 για το 100% των εκπομπών τους.
Όπως αναφέρει η Clarksons, για ένα VLCC που κατευθύνεται από το λιμάνι Ras Tanura στον Περσικό Κόλπο στο Ρότερνταμ το κόστος του EU ETS θα είναι περίπου 200.000 δολάρια, που αντιστοιχεί στο 4% του σημερινού κόστους του ναύλου, ενώ αυξάνεται σε 0,5 εκατ. δολάρια και 10% το 2026 με τις σημερινές τιμές, όταν ο κανονισμός θα εφαρμοστεί πλήρως σταδιακά στο 100%.
Σιγκαπούρη – Χάβρη
Σύμφωνα με την εταιρεία πληροφοριών δεδομένων SeaRoutes, η υπηρεσία FE2 της ναυτιλιακής συμμαχίας εταιρειών μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων THE Alliance (σ.σ.: Hapag-Lloyd, ONE και Yang Ming), στο δρομολόγιο του 2023 από τη Σιγκαπούρη προς το λιμάνι της Χάβρης στη Γαλλία για ένα ξηρό εμπορευματοκιβώτιο 40 ποδών οι εκπομπές θα είναι 1,16 τόνος CO2, με κόστος 87 ευρώ ανά TEU με την τρέχουσα τιμή.
Το σύστημα εμπορίας εκπομπών της Ε.Ε. δεν είναι στην πραγματικότητα κάτι καινούργιο. Υφίσταται από το 2005 για να μειώσει τις επιβλαβείς εκπομπές σε όλους τους κλάδους, αλλά το 2024 είναι η πρώτη φορά που η εμπορική ναυτιλία εμπίπτει σε αυτό.
Δικλίδα ασφαλείας
Στελέχη της εφοδιαστικής αλυσίδας επισημαίνουν ότι, σύμφωνα με σχετική παράγραφο στον κανονισμό της Ε.Ε. για το ΣΕΔΕ, οι στάσεις που πραγματοποιούνται σε λιμένες εντός 300 ναυτικών μιλίων από λιμένα της Ε.Ε./ΕΟΧ και όπου πάνω από το 65% των εμπορευματοκιβωτίων μεταφορτώνονται, δεν θα θεωρούνται επισκέψεις σε λιμένα.
Αυτό σημαίνει ότι ένας μεταφορέας δεν θα μπορούσε να μειώσει το κόστος του ΣΕΔΕ της Ε.Ε. πραγματοποιώντας, για παράδειγμα, μια επιπλέον επίσκεψη στο λιμάνι Tanger Med ή στο Felixstowe.
Έτοιμη η Ελλάδα
Η ελληνική ναυτιλιακή κοινότητα, εταιρείες και πολιτεία, είναι έτοιμες για την εφαρμογή του Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Ρύπων. Οι περισσότερες εταιρείες έχουν ήδη ανοίξει θυρίδα εδώ και καιρό, ενώ έχει δημιουργηθεί και η ειδική Διεύθυνση στο υπουργείο Περιβάλλοντος.
Το βάρος της ελληνικής ναυτιλίας έχει πέσει τώρα στο «ψυχολογικό παιχνίδι» που βρίσκεται σε εξέλιξη μεταξύ ναυτιλιακών εταιρειών και ναυλωτών, για το πότε θα καταβάλλουν τα δικαιώματα οι charterers στις περιπτώσεις χρονοναυλώσεων, αφού στα voyages τα δικαιώματα καταβάλλονται όταν αγοράζονται τα καύσιμα.
