Σημαντικό έδαφος κερδίζουν εντός της ελληνικής ναυτιλιακής και τραπεζικής κοινότητας οι δανειοδοτήσεις οι οποίες συνδέονται με τα κριτήρια Περιβάλλοντος, Διακυβέρνησης και Κοινωνίας (ESG).
Φυσικά, ναυτιλιακές και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα βρίσκονται επί του παρόντος στα αρχικά στάδια αυτής της προσπάθειας και η επικράτηση των βιώσιμων χρηματοδοτήσεων θα απαιτήσει ακόμη κάποια χρόνια. Δεν παύει, όμως, να είναι μια σημαντική τάση στο ναυτιλιακό γίγνεσθαι σήμερα.
Σε αυτή τη δομή των δανείων τίθενται ορισμένοι πράσινοι ή και κοινωνικοί στόχοι για τις ναυτιλιακές εταιρείες, οι οποίοι -αν επιτευχθούν- εξασφαλίζουν ευνοϊκότερους όρους κατά τη χρηματοδότηση.
Οι ναυπηγήσεις σύγχρονων πλοίων και η μείωση των εκπομπών των στόλων, αλλά και η επίτευξη μεγαλύτερης ποικιλομορφίας ανάμεσα στο προσωπικό συμπεριλαμβάνονται σε αυτά τα κριτήρια.
Ενδεικτικό παράδειγμα είναι η πρόσφατη μεγάλη δανειακή διευκόλυνση που έκλεισε η GasLog του Πήτερ Λιβανού, η οποία ενσωματώνει Βασικούς Δείκτες Απόδοσης (KPIs).
«Υπάρχουν αυξημένες ενδείξεις για χρηματοδοτήσεις συνδεδεμένες με τη βιωσιμότητα από τις ελληνικές τράπεζες» λέει στη «Ν» ο Θεόδωρος (Ted) Πετρόπουλος, επικεφαλής της Petrofin Research, η οποία εκπονεί εδώ και αρκετά χρόνια έρευνες για την ελληνική ναυτιλία και τη χρηματοδότηση των εταιρειών του κλάδου.
«Όλες οι τέσσερις κύριες τράπεζες έχουν θέσει σε ισχύ σχετικούς μηχανισμούς και έχουν ολοκληρώσει ορισμένα δάνεια. Συνολικά, βέβαια, αυτές οι χρηματοδοτήσεις δεν έχουν ακόμη σημαντικό μερίδιο στα χαρτοφυλάκιά τους, αλλά είναι θέμα χρόνου να συμβεί» συμπληρώνει.
«Οι μικρότερες ελληνικές και κυπριακές τράπεζες δεν προσφέρουν επί του παρόντος τέτοια δάνεια, αλλά είναι γεγονός πως όλες κοιτάζουν πλέον να οικοδομήσουν πράσινο προφίλ στα χαρτοφυλάκιά τους, δείχνοντας θέληση για πρόοδο» αναφέρει ο κ. Πετρόπουλος.
«Οι πράσινες, βιώσιμες ή κοινωνικά συνδεδεμένες -συμπεριλαμβανομένων όσων συνδέονται με την ποικιλομορφία- χρηματοδοτήσεις καθίστανται όλο και δημοφιλέστερες στη διεθνή ναυτιλιακή βιομηχανία» σημειώνει από την πλευρά του ο Γιάννης Χειλάς, επικεφαλής Ελλάδας στη δικηγορική εταιρεία Norton Rose Fulbright (NRF).
Η NRF συμβούλευσε τις τράπεζες-συντονιστές του δανείου προς την GasLog. «Η δική μου εμπειρία δείχνει πως ο ναυτιλιακός κλάδος επιδιώκει να κάνει ό,τι μπορεί για να σημειώσει πρόοδο προς μία βιώσιμη κατεύθυνση το γρηγορότερο δυνατό» προσθέτει.
Όσο για την εγχώρια τάση, επισημαίνει ότι «η ελληνική ναυτιλία είναι χωρίς αμφιβολία στο διεθνές επίκεντρο της βιομηχανίας. Είναι φυσικό για τις εταιρείες της χώρας να αναλαμβάνουν ηγετικούς ρόλους σε πρωτοβουλίες και νέες τάσεις».
Μιλώντας συγκεκριμένα για πράσινα χρηματοδοτικά projects, ο κ. Πετρόπουλος αναφέρει, για παράδειγμα, περιπτώσεις κατά τις οποίες πλοία που αντιπροσωπεύουν την τελευταία τεχνολογία, όπως τα Tier III νεότευκτα, επωφελούνται μειωμένων περιθωρίων δανεισμού, λόγω χαμηλότερης κατανάλωσης και νεαρής ηλικίας.
Παράλληλα, ο επικεφαλής της Petrofin Research αναφέρεται σε εξειδικευμένα πράσινα δάνεια, που αξιοποιούνται στον κλάδο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και ιδιαίτερα στην offshore αγορά, τα οποία επιφέρουν ειδικά κίνητρα, άμεσα σχετιζόμενα με το περιθώριο επιτοκίου.
Ο ίδιος τονίζει ακόμη ότι πέραν των στόχων υποχώρησης των εκπομπών από τα πλοία, καταγράφονται, επίσης, περιπτώσεις παροχής προνομίων για βελτιώσεις των εκπομπών στη στεριά, όπως -για παράδειγμα- στα γραφεία των εταιρειών ή σε άλλους χώρους, στους οποίους είναι δυνατές οι εξοικονομήσεις.
Παραδείγματα
Το δάνειο της GasLog περιελάμβανε, όπως ειπώθηκε, δείκτες KPIs, οι οποίοι είναι συνδεδεμένοι τόσο με τον περιορισμό των εκπομπών άνθρακα όσο και με τη μεγαλύτερη εκπροσώπηση των γυναικών στο πρόγραμμα εκπαίδευσης δοκίμων της εταιρείας.
Μία άλλη πλοιοκτήτρια εταιρεία, η Navigator Gas, εξασφάλισε δάνειο συνδεδεμένο με στόχο αύξησης του αριθμού των γυναικών που κατέχουν senior θέσεις στην εταιρεία σε βάθος χρόνου.
Αντίστοιχοι στόχοι μείωσης των εκπομπών και ενίσχυσης των γυναικών ναυτικών περικλείονται σε δάνειο που έκλεισε η ναυτιλιακή BW Epic Kosan.
Η μεγάλη «αλλαγή»
Φυσικά, η διαδικασία μετάβασης προς μία εποχή κατά την οποία οι βιώσιμες χρηματοδοτήσεις θα αποτελούν την πλειονότητα στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών θα είναι σταδιακή και θα απαιτήσει ορισμένα χρόνια ακόμη. Σίγουρα, η αρχή έχει γίνει.
«Καθώς οι δανειστές εστιάζουν όλο και περισσότερο σε οικολογικά πλοία και τεχνολογίες μείωσης των εκπομπών, αναμένεται ότι το μερίδιο αυτών των δανείων στα τραπεζικά χαρτοφυλάκια θα αυξηθεί και αυτό για τα πλοία συμβατικών τεχνολογιών θα μειωθεί» υπογραμμίζει ο κ. Πετρόπουλος.
«Εκτιμούμε ότι αυτή η διαδικασία θα διαρκέσει περίπου 5-7 χρόνια, αντικατοπτρίζοντας τους νέους και διαρκώς εξελισσόμενους κανονισμούς στον κλάδο» καταλήγει ο ίδιος.
