Η ασφάλεια στις ακτοπλοϊκές συγκοινωνίες αναμένεται να κυριαρχήσει στην πρώτη συνάντηση που θα έχει την επόμενη εβδομάδα ο νέος υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Χρήστος Στυλιανίδης, με εκπροσώπους των ακτοπλόων, στη σκιά του θανάτου του 36χρονου Αντώνη στο λιμάνι του Πειραιά.
«Πρόκειται για μια συνάντηση γνωριμίας με τον νέο υπουργό, ωστόσο δεν αποκλείεται να τεθούν θέματα που απασχολούν τον κλάδο αλλά και θέματα ασφαλείας με αφορμή το πρόσφατο τραγικό δυστύχημα στο λιμάνι του Πειραιά», ανέφερε στέλεχος του ακτοπλοϊκού κλάδου μιλώντας στη «Ν».
Σύμφωνα με πληροφορίες, το θέμα της ασφάλειας των επιβατών με τα πλοία της ακτοπλοΐας, αλλά και οι κατευθύνσεις που έχουν δοθεί προς τις λιμενικές αρχές, τους καβοδέτες και το Λιμενικό Σώμα, είναι κάτι που θα βρίσκεται στο επίκεντρο της πολιτικής του υπουργείου Ναυτιλίας για το επόμενο διάστημα, καθώς χιλιάδες επιβάτες μετακινούνται στις εορτές, εκτός από το διάστημα των καλοκαιρινών διακοπών.
Σημειώνεται πως, μόνο κατά τη διάρκεια της θερινής περιόδου, από τον Ιούνιο έως τέλη Αυγούστου μετακινήθηκαν από τα τρία λιμάνια της Αττικής (Πειραιάς, Ραφήνα και Λαύριο) περισσότεροι από 4 εκατομμύρια επιβάτες.
Κίνητρα
Στη συνάντηση δεν αποκλείεται να προσδιοριστούν επίσης και οι άξονες του υπουργείου Ναυτιλίας αναφορικά με τον πράσινο και ψηφιακό μετασχηματισμό των θαλάσσιων μεταφορών, καθώς ήδη προχωρά η διαμόρφωση του θεσμικού πλαισίου σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο προκειμένου να υπάρξει ένας μηχανισμός κινήτρων για πράσινες επενδύσεις στον τομέα της ακτοπλοΐας.
Επισημαίνεται ότι ο κ. Στυλιανίδης έχει σημαντική πείρα στη διαχείριση ευρωπαϊκών θεμάτων, καθώς έχει διατελέσει Ευρωπαίος επίτροπος Ανθρωπιστικής Βοήθειας και Διαχείρισης Κρίσεων από το 2014 έως το 2019, ενώ είχε επιλεγεί και συντονιστής της Ε.Ε. για τον Έμπολα.
Ήδη για το θέμα της πράσινης μετάβασης του κλάδου της ακτοπλοΐας το Ναυτικό Επιμελητήριο Ελλάδος, σε συνεργασία με τους θεσμικούς εταίρους της ναυτιλίας, έχει ξεκινήσει και υλοποιεί μελέτη, στο πλαίσιο του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας RRF, για τη δημιουργία ενός μεγάλου πράσινου ταμείου για την ανανέωση του ακτοπλοϊκού στόλου.
Αναμένεται επίσης σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή η υλοποίηση πιλοτικής εφαρμογής χρηματοδότησης των μικρών πράσινων άγονων γραμμών της ακτοπλοΐας.
Στο πεδίο αυτό υπάρχει ήδη και το χρηματοδοτικό εργαλείο «Νέαρχος», που δίνει τη δυνατότητα πολυετών συμβάσεων στην ακτοπλοΐα, με στόχο να προχωρήσουν οι ακτοπλοϊκές εταιρείες στην κατασκευή νέων πράσινων πλοίων.
Στελέχη της ακτοπλοϊκής αγοράς επισημαίνουν επίσης ότι η εφαρμογή του συστήματος εμπορίας ρύπων (ETS) από το 2024 στις διεθνείς γραμμές της ακτοπλοΐας Πάτρας – Ιταλίας και Κρήτης θα οδηγήσει σε αύξηση του λειτουργικού κόστους των πλοίων.
Το σύστημα εμπορίας ρύπων είναι αυτό που η κάθε ακτοπλοϊκή εταιρεία θα πρέπει να αγοράζει για κάθε τόνο καυσίμου που καίει τη χρηματιστηριακή αξία του διοξειδίου του άνθρακα που εκπέμπει, ενώ παράλληλα η εφαρμογή του κανονισμού της Ε.Ε. FuelEU Maritime υποχρεώνει τα πλοία της ακτοπλοΐας να καταναλώνουν καύσιμα χαμηλής περιεκτικότητας σε θείο, που είναι και ακριβότερα από το κοινό μαζούτ.
Με βάση σχετική μελέτη του ΙΟΒΕ, η υλοποίηση των προτεινόμενων από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή πολιτικών για το κλίμα (δέσμη μέτρων Fit for 55) εκτιμάται ότι μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένο κόστος λειτουργίας της εγχώριας ακτοπλοΐας κατά 207 εκατ. ευρώ το 2026 (σε σύγκριση με σενάριο μη εφαρμογής των μέτρων), εάν δεν ληφθούν κατάλληλα μέτρα προσαρμογής.
Αυτή η επιβάρυνση μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση των τιμών των εισιτηρίων κατά περίπου 30% και μείωση της ακτοπλοϊκής κίνησης κατά 28% το ίδιο έτος.
Για τη χώρα μας, αναφορικά με τον κανονισμό FuelEU Maritime, έχει δοθεί εξαίρεση έως τις 31 Δεκεμβρίου 2029 στα πλοία της ακτοπλοΐας που προσεγγίζουν λιμάνια νησιών με λιγότερους από 200.000 κατοίκους.
