Πλήρως διαφοροποιημένος είναι ο εμπορικός χάρτης στην αγορά των δεξαμενόπλοιων, μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία, με τα βαπόρια να ταξιδεύουν μεγαλύτερες αποστάσεις, συνθήκη που ευνοεί την άνοδο των ναύλων.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει περιορίσει τις εισαγωγές του ρωσικού πετρελαίου, αυξάνοντας τα φορτία από τις ΗΠΑ, την Αφρική και τον Αραβικό Κόλπο, ενώ οι εξαγωγές της Ρωσίας παραμένουν ανθεκτικές, βρίσκοντας δίοδο σε Ινδία, Κίνα, αλλά και κράτη – έκπληξη.
Σύμφωνα με στοιχεία που μοιράστηκε με τη «Ν» ο οίκος VesselsValue, κορυφαίος εισαγωγέας πετρελαίου από τη Ρωσία, στο οκτάμηνο του 2023, είναι η Ινδία, ξεπερνώντας την πρώτη, το αντίστοιχο περσινό διάστημα, Κίνα.
Συγκεκριμένα, το διάστημα Ιανουαρίου – Αυγούστου 2023, η Ινδία εισήγαγε 48,8 εκατ. μετρικούς τόνους ρωσικού πετρελαίου, έναντι 20,34 εκατ. μετρικών τόνων την ίδια περίοδο του 2022, ήτοι καταγράφηκε αύξηση 28,46 εκατ. μετρικών τόνων σε ετήσια βάση. Αντίστοιχα, οι κινεζικές εισαγωγές ανήλθαν φέτος σε 37,12 εκατ. μετρικούς τόνους, από 29,81 εκατ. μετρικούς τόνους πέρυσι (άνοδος 7,3 εκατ. μετρικών τόνων).
Άλμα 1,38 εκατ. μετρικών τόνων σημειώνει η Σαουδική Αραβία, έχοντας εισαγάγει 1,61 εκατ. μετρικούς τόνους πετρελαίου από τη Ρωσία στο οκτάμηνο του τρέχοντος έτους από μόλις 233.700 μετρικούς τόνους πέρυσι.
Στην τέταρτη θέση έπεται η Μαλαισία με εισαγωγές 1,05 εκατ. μετρικών τόνων ρωσικού πετρελαίου, έναντι 611.800 μετρικών τόνων στο οκτάμηνο του 2022 (αύξηση 446.000 μετρικών τόνων). Σε σημαντικό προορισμό του ρωσικού πετρελαίου έχει αναδειχθεί, τέλος, η Μιανμάρ, η οποία φόρτωσε φέτος 756.800 μετρικούς τόνους, έναντι… κανενός πέρυσι.
Στον αντίποδα, τα στοιχεία της VesselsValue φανερώνουν τη δραματική πτώση στις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου από τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Συγκεκριμένα, τον Αύγουστο η Ε.Ε. εισήγαγε 4,04 εκατ. μετρικούς τόνους πετρελαίου, έναντι 4,52 εκατ. μετρικών τόνων τον Ιούλιο. Εξετάζοντας το διάστημα από τον Ιανουάριο του 2022 έως και σήμερα, τα νούμερα του Αυγούστου ήταν τα χαμηλότερα από τον Φεβρουάριο του τρέχοντος έτους, όταν οι εισαγωγές είχαν ανέλθει σε περίπου 4 εκατ. μετρικούς τόνους.
Συνολικά, η Ε.Ε. μειώνει σταθερά τις εισαγωγές από τη Ρωσία τους τελευταίους μήνες και τα τωρινά φορτία απέχουν πολύ από αυτά προ κάποιων μηνών. Για παράδειγμα, τον Ιανουάριο του 2022, οι χώρες του μπλοκ εισήγαγαν πάνω από 11 εκατ. μετρικούς τόνους ρωσικού πετρελαίου, ενώ τον επόμενο μήνα 10,39 εκατ. μετρικούς τόνους.
Στο οκτάμηνο του 2023, το μπλοκ εισήγαγε 36,89 εκατ. μετρικούς τόνους ρωσικού πετρελαίου, έναντι 69,17 εκατ. μετρικών τόνων το αντίστοιχο περσινό διάστημα.
Η σημαντική αύξηση στα τονο-μίλια ακριβαίνει τους ναύλους
Αυτές οι μεταβολές στα εμπορικά πρότυπα έχουν αυξήσει σημαντικά τα τονο-μίλια που διανύουν τα δεξαμενόπλοια, γεγονός που μειώνει το διαθέσιμο προς ναύλωση τονάζ, συμβάλλοντας στην άνοδο των ναύλων. Είναι ενδεικτικό ότι στο πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους, τα τονο-μίλια των tankers μεταφοράς αργού πετρελαίου διογκώθηκαν κατά 85% σε ετήσια βάση, σύμφωνα με έρευνα που εκπόνησε η VesselsValue. Αναλυτές, με τους οποίους συνομίλησε η «Ν», εκτιμούν ότι οι αυτές οι νέες εμπορικές διαδρομές «ήρθαν για να μείνουν», καθώς «δύσκολα πλέον ο κόσμος θα δει τη Ρωσία όπως παλιά».
Όπως πάντα, όμως, μία τέτοια κατάσταση έχει δύο όψεις. Δεν είναι μυστικό ότι αρκετά γερασμένα tankers εξυπηρετούν τη μεταφορά των ρωσικών υπό κυρώσεων φορτίων, παραμένοντας, έτσι, ενεργά, κάτι που επηρεάζει τη συνολική προσφορά στην αγορά.
Εάν ξαφνικά αίρονταν οι κυρώσεις, πολλά από αυτά τα δεξαμενόπλοια θα έμεναν «χωρίς δουλειά» και θα υποχρεώνονταν να πουληθούν για scrap. Η ναυλαγορά θα ήταν σαφώς ωφελημένη από μία τέτοια εξέλιξη, καθώς η μειωμένη προσφορά, σε συνδυασμό με μία αναμενόμενα αυξημένη ζήτηση για πετρέλαιο, θα δημιουργούσε εκ νέου θετικό έδαφος για τα έσοδα των tankers.
Σε κάθε περίπτωση, σήμερα, ο κλάδος βιώνει αρκετά καλές ημέρες, ενώ το σχετικά χαμηλό βιβλίο παραγγελιών νεότευκτων πλοίων προμηνύει θετικές προοπτικές. Με βάση παρουσίαση της εισηγμένης στο αμερικανικό χρηματιστήριο Tsakos Energy Navigation -συμφερόντων Νικόλα Τσάκου- η παγκόσμια ζήτηση πετρελαίου αναμένεται να φτάσει τα 102,2 εκατ. βαρέλια την ημέρα το τρέχον έτος, αριθμός αυξημένος κατά 2,2 εκατ. βαρέλια ημερησίως σε ετήσια βάση, επιστρέφοντας σε προ πανδημίας επίπεδα.
Οι πηγές των φορτίων
Με βάση ξεχωριστή έρευνα του ναυλομεσιτικού οίκου Banchero Costa, στο επτάμηνο του τρέχοντος έτους οι χώρες της Ε.Ε. εισήγαγαν 257,7 εκατ. τόνους αργού πετρελαίου, αριθμός αυξημένος κατά 5,3% σε ετήσια βάση. Η Ρωσία είναι η τέταρτη πλέον μεγαλύτερη πηγή εισαγωγών πετρελαίου διά θαλάσσης, αντιστοιχώντας στο 13,6% των όγκων. Την πρώτη τριάδα συνθέτουν η Βόρεια Θάλασσα (19%), η Βόρεια Αφρική (17,8%) και οι ΗΠΑ (14%). Συγκεκριμένα, τα θαλάσσια φορτία από τη
Βόρεια Θάλασσα (Νορβηγία και Ηνωμένο Βασίλειο) αυξήθηκαν κατά 16,4% σε ετήσια βάση το φετινό επτάμηνο, στους 52,5 εκατ. τόνους. Οι εισαγωγές από τη Βόρεια Αφρική σημείωσαν ετήσια άνοδο 31,2%, στους 49 εκατ. τόνους, ενώ αυτές από τις ΗΠΑ ενισχύθηκαν κατά 30,3% ετησίως, στους 38,7 εκατ. τόνους. Σημαντική άνοδος, 63,1%, καταγράφηκε τέλος στις εισαγωγές πετρελαίου από τον Αραβικό Κόλπο, συγκριτικά με πέρυσι (25,2 εκατ. τόνοι).
