Επιβεβαιώνεται το χάσμα μεταξύ αναπτυγμένων και αναπτυσσόμενων χωρών, αναφορικά με την τιμολόγηση του άνθρακα στη ναυτιλία, στο πλαίσιο των εργασιών της Επιτροπής Περιβάλλοντος του ΙΜΟ για την υιοθέτηση ενός οδικού χάρτη για την πράσινη μετάβαση του κλάδου.
Ειδικότερα, και ενώ την Παρασκευή 7 Ιουλίου 2023 ολοκληρώνονται οι εργασίες της Επιτροπής, οι διαφωνίες επικεντρώνονται στη χρέωση των εκπομπών από τη ναυτιλία. Αντίθετα, πιο κοντά βρίσκονται τα κράτη-μέλη στην υιοθέτηση μεσοπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων στόχων, καθώς και στην υιοθέτηση ενός πρότυπου καυσίμων.
Οι αναπτυσσόμενες χώρες τάσσονται κατά της καθολικής επιβολής τέλους, υποστηρίζοντας ότι θα έχουν δυνητικά αρνητικές επιπτώσεις στις οικονομίες τους. Οι χώρες αυτές έχουν ως συγκριτικό πλεονέκτημα το χαμηλό κόστος παραγωγής και η ανησυχία τους είναι μήπως η αύξηση του κόστους μεταφοράς καταστήσει την οικονομία τους μη ανταγωνιστική.
Χώρες όπως η Κίνα, η Σαουδική Αραβία, η Βραζιλία και άλλες εξέφρασαν έντονες ανησυχίες σχετικά με μια καθολική εισφορά για τα αέρια του θερμοκηπίου, υποδηλώνοντας ότι θα είναι επιζήμια για τις οικονομίες τους, με ορισμένες αντιπροσωπείες να το χαρακτηρίζουν ως «μέτρο-σοκ» που θα επιβραδύνει τις οικονομίες που βασίζονται στη ναυτιλία, λόγω της απόστασής τους από τις κύριες εμπορικές οδούς.
Οι ανησυχίες αυτές έρχονται σε αντίθεση με τα ευρήματα μιας αρχικής εκτίμησης επιπτώσεων που υποβλήθηκε στον ΙΜΟ από τις Νήσους Μάρσαλ, η οποία διαπίστωσε ότι στις περισσότερες περιπτώσεις οι αυξήσεις στο κόστος μεταφοράς θα είναι εντός των ορίων των πρόσφατων διακυμάνσεων.
«Είναι ψευδαίσθηση να πιστεύουμε ότι θα υπάρξει μέτρο χωρίς επιπτώσεις στο κόστος», δήλωσε η αντιπροσωπεία από τα Νησιά Σολομώντα κατά την τοποθέτησή της στη MEPC. Η χώρα είναι συνυποστηρικτής της καθολικής εισφοράς για τα αέρια του θερμοκηπίου μαζί με τις Νήσους Μάρσαλ, και η οποία προβλέπει μια συνεισφορά που θα ξεκινά από τα 100 δολάρια ανά τόνο εκπεμπόμενου διοξειδίου του άνθρακα.
Μια ακόμα πρόταση που έπεσε στο τραπέζι ήταν ότι ο Οργανισμός θα πρέπει να αποφύγει να αντισταθμίσει την έλλειψη πράσινων κονδυλίων σε άλλες βιομηχανίες με την εισαγωγή μιας «τιμωρητικής εισφοράς», όπως ανέφεραν, στη ναυτιλία.
Η ίδρυση Ταμείου
Ενδεχομένως η αντίδραση αυτή να ενισχύσει προτάσεις όπως του Διεθνούς Ναυτικού Επιμελητηρίου, που προβλέπει την ίδρυση Ταμείου υπό τον ΙΜΟ, όπου μεταξύ άλλων θα χρηματοδοτείται η έρευνα για τα πράσινα καύσιμα, αλλά και οι υποδομές σε αναπτυσσόμενες χώρες. Τη θέση αυτή έχει υποστηρίξει και η Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών, η οποία αναφέρει: «Η δημιουργία ενός συστήματος Fund & Reward μέσω του Ταμείου που θα παρέχει χρηματική επιβράβευση στα πλοία που χρησιμοποιούν εναλλακτικά καύσιμα, επιζητεί να διασφαλίσει έως το 2030 ότι τουλάχιστον το 5% της ενέργειας που χρησιμοποιείται στα πλοία θα προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές».
Σύμφωνα με πληροφορίες, η Επιτροπή Περιβάλλοντος είναι πιθανό να αποφασίσει την εκπόνηση μελετών προκειμένου να αναδειχθεί το καλύτερο δυνατό σενάριο, ώστε στο μέλλον να υιοθετηθεί πρόταση που θα περιλαμβάνει και τα πρότυπα καυσίμων ή καυσίμου, καθώς και την εισφορά της ναυτιλίας σε παγκόσμιο επίπεδο.
Γεωστρατηγικά συμφέροντα
Την κατάσταση στον ΙΜΟ επηρεάζουν και τα γεωστρατηγικά συμφέροντα. Για παράδειγμα, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει αποφασίσει τη σταδιακή εφαρμογή του Συστήματος Εμπορίας Ρύπων για τη ναυτιλία από το 2024 και μετά, ενώ ανάλογη απόφαση έλαβε πριν από λίγες ημέρες και το Ηνωμένο Βασίλειο. Αλλά και οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν εκπονήσει σχέδιο νόμου για το συγκεκριμένο θέμα, αν και δεν φαίνεται να έχει προχωρήσει η διαδικασία. Επίσης, η Κίνα, που τελευταία εντείνει την παρουσία της στο παγκόσμιο διπλωματικό στερέωμα, έχει καταθέσει πρόταση για ένα Ταμείο που θα εισπράττει έσοδα από τα πλοία που θα ξεπερνούν ένα όριο που θα έχει τεθεί για τις εκπομπές αέριων ρύπων από τη ναυτιλία.
Τα έσοδα θα χρησιμοποιούνται για την επιβράβευση των πλοίων που εκπέμπουν λιγότερο από το όριο αυτό. Στην πρόταση εμπεριέχεται και ένα μίνι σύστημα εμπορίας ρύπων, αφού τα πλοία θα μπορούν να ανταλλάξουν δικαιώματα. Μ’ αυτή τη θέση, πάντως, είναι αντίθετα τα νησιωτικά κράτη.
