Σε μια προσπάθεια να διασωθεί η συμφωνία για την εξαγωγή των ουκρανικών σιτηρών που λήγει στις 17 Ιουλίου, η Ε.Ε. εξετάζει «διευκολύνσεις» προς τη ρωσική πλευρά, προκειμένου να αρθούν τα εμπόδια και στις ρωσικές εξαγωγές αγροτικών προϊόντων.
Σύμφωνα με δημοσίευμα των Financial Times, η Ε.Ε. μελετά πρόταση που θα δώσει το δικαίωμα στη ρωσική Αγροτική Τράπεζα που υπόκειται σε κυρώσεις, να ιδρύσει θυγατρική και να συνδεθεί στο παγκόσμιο χρηματοοικονομικό δίκτυο SWIFT, από το οποίο αποκλείστηκαν σχεδόν όλες οι ρωσικές τράπεζες στο πλαίσιο των κυρώσεων της Δύσης για την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022. Το σχέδιο προτάθηκε στη Μόσχα στο πλαίσιο διαπραγματεύσεων με τη μεσολάβηση των Ηνωμένων Εθνών. Η θυγατρική τράπεζα θα διεκπεραιώνει αποκλειστικά και μόνο πληρωμές που θα συνδέονται με τις εξαγωγές σιτηρών και άλλων αγροτικών προϊόντων.
Η τραπεζική εξαίρεση συζητήθηκε από τους ηγέτες της Ε.Ε. στη σύνοδο κορυφής στις Βρυξέλλες την περασμένη εβδομάδα, ως πιθανό μέσο για να πειστεί η Μόσχα να παρατείνει τη συμφωνία για τις εξαγωγές των ουκρανικών σιτηρών από τη Μαύρη Θάλασσα πέραν της ημερομηνίας λήξης της 17ης Ιουλίου.
Η πρόταση θεωρήθηκε από τους υποστηρικτές της ως «η λιγότερο χειρότερη επιλογή» για να εξασφαλιστεί η υποστήριξη του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν για μια παράταση, ενώ αξιολογείται από αξιωματούχους της Ε.Ε. ως προς τη νομιμότητα και τη σκοπιμότητά της.
Σημειώνεται ότι η ρωσική Αγροτική Τράπεζα ανήκει εξ ολοκλήρου στο Κρεμλίνο, αφού ο πρώην διευθύνων σύμβουλός της Ντμίτρι Πατρούσεφ είναι ο σημερινός υπουργός Γεωργίας, ενώ ο γιος του Νικολάι είναι βοηθός του Πούτιν και γραμματέας του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ρωσίας, ο οποίος έχει συμβάλει καθοριστικά στην προώθηση του πολέμου κατά της Ουκρανίας.
Η Ε.Ε. δυσκολεύεται να συμφωνήσει σε μέτρα για την απαλλαγή από τις κυρώσεις σε συγκεκριμένες ρωσικές εταιρείες, καθώς υποστηρίζεται ότι τέτοιες κινήσεις θα βοηθήσουν το Κρεμλίνο να κερδίσει περισσότερα χρήματα και να διατηρήσει τον πόλεμο με την Ουκρανία. Πάντως, Ευρωπαίοι αξιωματούχοι υποστήριξαν αυτή τη φορά ότι οι απειλές της Ρωσίας να τερματίσει τη συμφωνία φάνηκαν πιο σοβαρές απ’ ό,τι κατά τη διάρκεια προηγούμενων διαπραγματεύσεων για την παράταση.
Ο Ρώσος ΥΠΕΞ Σεργκέι Λαβρόφ δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι η Μόσχα δεν βλέπει κανένα λόγο να συμφωνήσει σε παράταση της συμφωνία για την εξαγωγή των ουκρανικών σιτηρών λόγω της «εξωφρενικής», όπως είπε, συμπεριφοράς των δυτικών χωρών όσον αφορά τις υποχρεώσεις τους. Η Ρωσία ζητεί την άρση των εμποδίων στις ρωσικές εξαγωγές σιτηρών και λιπασμάτων, κάτι που λόγω των κυρώσεων δεν έχει ικανοποιηθεί έως σήμερα. Η μεταφορά των ουκρανικών σιτηρών γίνεται μέσω της Μαύρης Θάλασσας προς τις παγκόσμιες αγορές από τα τρία ουκρανικά λιμάνια: Οδησσό, Τσορνομόρσκ, Πιβντένι.
Εναλλακτική διαδρομή
Η Ουκρανία επιδιώκει εναλλακτική θαλάσσια διαδρομή μέσω του ποταμού Δούναβη. Η παραγωγή της Ουκρανίας έχει μειωθεί απότομα μετά την εισβολή της Ρωσίας. Με έναν λειτουργικό διάδρομο σιτηρών, περίπου οι μισές από τις γεωργικές εξαγωγές της αποστέλλονται μέσω λιμανιών της Μαύρης Θάλασσας, το ένα τέταρτο περνάει από τα λιμάνια του Δούναβη και άλλο ένα τέταρτο από τα δυτικά σύνορά της. Η Αρχή θαλάσσιων λιμένων της Ουκρανίας δήλωσε αυτό τον μήνα ότι τρία ουκρανικά λιμάνια του ποταμού Δούναβη εξήγαγαν τον Μάιο ποσότητα-ρεκόρ 3 εκατ. τόνων τροφίμων.
