Εναλλακτική θαλάσσια διαδρομή για τις εξαγωγές των σιτηρών της μέσω του ποταμού Δούναβη επιδιώκει η Ουκρανία, καθώς η Μόσχα απειλεί να μην παρατείνει τη συμφωνία πέραν της 18ης Ιουλίου.
Η Ρωσία ζητεί την άρση των εμποδίων στις ρωσικές εξαγωγές σιτηρών και λιπασμάτων, κάτι που λόγω των κυρώσεων δεν έχει ικανοποιηθεί έως σήμερα.
Η μεταφορά των ουκρανικών σιτηρών γίνεται μέσω της Μαύρης Θάλασσας προς τις παγκόσμιες αγορές από τα τρία ουκρανικά λιμάνια: Οδησσό, Τσορνομόρσκ, Πιβντένι.
«Με τη Ρωσία να μπλοκάρει ουσιαστικά τη λειτουργία του διαδρόμου σιτηρών, πρέπει να είμαστε έτοιμοι να υποδεχτούμε σχεδόν το σύνολο του όγκου των εξαγωγών της νέας σοδειάς μέσω των λιμανιών του Δούναβη», δήλωσε στο Facebook ο Dmytro Barinov, αναπληρωτής επικεφαλής της Αρχής Θαλάσσιων Λιμένων της Ουκρανίας.
Η Ουκρανία είναι σημαντικός παραγωγός και εξαγωγός σιτηρών, αλλά η παραγωγή έχει μειωθεί απότομα μετά την πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας τον Φεβρουάριο του 2022.
Με έναν λειτουργικό διάδρομο σιτηρών, περίπου οι μισές από τις γεωργικές εξαγωγές της αποστέλλονται μέσω λιμανιών της Μαύρης Θάλασσας, το ένα τέταρτο περνάει από τα λιμάνια του Δούναβη και το ένα τέταρτο από τα δυτικά σύνορά της.
Η αρχή θαλάσσιων λιμένων της Ουκρανίας δήλωσε αυτό τον μήνα ότι τρία ουκρανικά λιμάνια του ποταμού Δούναβη εξήγαγαν τον Μάιο ένα ρεκόρ 3 εκατομμυρίων τόνων τροφίμων.
Το λιμάνι της Κωνστάντζας στη Ρουμανία έχει διαχειριστεί περίπου το ένα τρίτο των ουκρανικών εξαγωγών σιτηρών μετά την εισβολή της Ρωσίας, αλλά οι Ρουμάνοι αξιωματούχοι εξετάζουν μέτρα για να δώσουν προτεραιότητα στους τοπικούς αγρότες στη διάρκεια της περιόδου συγκομιδής.
Ουκρανοί αξιωματούχοι ανέφεραν ότι ο όγκος των εξαγωγών σιτηρών θα μπορούσε να είναι υψηλότερος εάν η διώρυγα Bystre στον Δούναβη βαθύνει περισσότερο προκειμένου να μπορούν να καταπλέουν μεγαλύτερα πλοία.
Ήδη Ουκρανοί αξιωματούχοι θα παρακολουθούν τα επίπεδα των υδάτων κατά μήκος του Δούναβη αυτό το καλοκαίρι, καθώς από ό,τι φαίνεται περισσότερες εξαγωγές σιτηρών θα μεταφερθούν κατά μήκος του μεγαλύτερου ποταμού της Ευρώπης.
Μαύρη Θάλασσα
Τις τελευταίες εβδομάδες, η Ουκρανία δεν μπόρεσε να μετακινήσει πολλά φορτία από τα τρία εγκεκριμένα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας, επικαλούμενη παρεμβάσεις της Ρωσίας, ενώ από τις 15 Ιουνίου υπήρξαν οκτώ ημέρες κατά τις οποίες δεν μπόρεσαν να συμφωνήσουν όλα τα μέρη να εγγράψουν νέα πλοία στην Πρωτοβουλία για τη μεταφορά των σιτηρών, δεδομένου του αργού ρυθμού των επιθεωρήσεων και των μεγάλων χρόνων αναμονής των πλοίων.
Σύμφωνα με τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, από τον Αύγουστο του 2022 έως και τις 15 Ιουνίου 2023 το σύνολο των σιτηρών και τροφίμων που έχουν εξαχθεί στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας ανέρχεται σε 31.902.478 μετρικούς τόνους (ΜΤ).
Αυτό περιλαμβάνει 625.169 ΜΤ σιτηρών που μεταφέρθηκαν με πλοία που ναυλώθηκαν από το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα (ΠΕΠ) για την υποστήριξη των ανθρωπιστικών το επιχειρήσεων στο Αφγανιστάν, την Αιθιοπία, την Κένυα, τη Σομαλία, το Σουδάν και την Υεμένη.
Το 2022, η Ουκρανία προμήθευσε περισσότερο από το ήμισυ των παγκόσμιων προμηθειών σιταριού του WFP, όπως και το 2021.
Ο όγκος των τροφίμων που εξήχθησαν από την Πρωτοβουλία τον Μάιο ήταν ο χαμηλότερος από την έναρξη της Πρωτοβουλίας και πολύ χαμηλότερος από τη ζήτηση για τη ναυτιλία και την εξαγωγική ικανότητα της Ουκρανίας.
Η Πρωτοβουλία προβλέπει επίσης τις εξαγωγές λιπασμάτων, συμπεριλαμβανομένης της αμμωνίας, που ωστόσο μέχρι σήμερα δεν έχουν πραγματοποιηθεί, αφού ακόμα δεν έχει αποκατασταθεί ο αγωγός αμμωνίας στο ουκρανικό λιμάνι Πιβντένι, που έχει διακοπεί η λειτουργία του λόγω της πολέμου.
