Το σχέδιο, το μέγεθος, ο τύπος του καυσίμου και κυρίως το είδος του έργου δέσμευσης και αποθήκευσης άνθρακα που θα εξυπηρετηθεί είναι οι βασικές παράμετροι που εξετάζουν σήμερα όσοι θέλουν να ναυπηγήσουν πλοία μεταφοράς CO2. Όπως έγραψε πρόσφατα η «Ν», αρκετοί πλοιοκτήτες, ανάμεσά τους και Έλληνες, συζητούν με ασιατικά ναυπηγεία για τις προοπτικές κατασκευής τέτοιων πλοίων, καθώς βλέπουν μία ολοένα αυξανόμενη τάση της ναυτιλιακής κοινότητας προς την «carbon capture» τεχνολογία.
«Όλοι συμφωνούμε ότι η ζήτηση για πλοία μεταφοράς CO2 θα αυξηθεί σημαντικά στο μέλλον, αλλά ακόμη πρέπει να ξεδιαλύνουν αρκετά πράγματα ανάμεσα σε αυτούς που εκπέμπουν το CO2, σε αυτούς που θα το μεταφέρουν και σε αυτούς που θα το αποθηκεύσουν», λέει στη «Ν» ο Jasper Heikens, γενικός εμπορικός διευθυντής (CCO) της Ecolog. Η τελευταία είναι μία νέα εταιρεία, συμφερόντων του Έλληνα πλοιοκτήτη Πήτερ Λιβανού, η οποία θέλει να χτίσει έναν στόλο από CO2 carriers, αλλά και τερματικούς σταθμούς εισαγωγής και εξαγωγής της δεσμευμένης ποσότητας.
«Κλειδί» το κατάλληλο πλοίο
Στο «τραπέζι» λοιπόν των συζητήσεων έχουν πέσει οι ανωτέρω παράμετροι.
«Οι συζητήσεις πλοιοκτητών – ναυπηγείων εντείνονται τους τελευταίους μήνες, αλλά τα πλοία θα εξαρτηθούν από τα projects, από τη στιγμή που δεν υπάρχει spot αγορά για πλοία μεταφοράς CO2» σημειώνουν στη «Ν» ναυλομεσιτικές πηγές. Για αρκετά, όμως, από τα έργα, τα οποία έχουν ανακοινωθεί, δεν είναι γνωστή ακόμη η παραγωγική δυναμικότητά τους ή η ακριβής τοποθεσία όπου θα εγκατασταθούν οι σχετικές υποδομές, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να υπολογιστεί το ολικό μήκος και το βύθισμα του πλοίου που θα τα εξυπηρετήσει, όπως εξηγεί ο Heikens.
Παράλληλα, συμπληρώνει ότι ορισμένα projects θα δουλεύουν με υπεράκτια εκφόρτωση και συνεπώς θα χρειαστούν ένα είδος shuttle tanker (δεξαμενόπλοια μεταφοράς πετρελαίου από υπεράκτιες πλατφόρμες εξόρυξης) και άλλα θα κάνουν άμεση έγχυση στην πετρελαιοπηγή από το shuttle tanker, κάτι που θα απαιτήσει από το πλοίο να είναι εξοπλισμένο και με συστήματα συμπίεσης (8-12 bar >200 bar).
Ο Heikens επισημαίνει ότι τα μόνα πλοία που έχουν τεθεί υπό παραγγελία σήμερα συνδέονται με συγκεκριμένα projects, τα οποία έχουν θέσει εκ των προτέρων τις απαιτούμενες προδιαγραφές. «Αυτό, φυσικά, με την πάροδο του χρόνου θα αλλάξει, όταν όλοι καταλάβουμε ποια είναι τα καταλληλότερα πλοία και για ποιο εμπόριο», τονίζει ο CCO της Ecolog.
Πηγές της ναυπηγικής βιομηχανίας αναφέρουν ότι σήμερα βρίσκονται σε παραγγελία δύο CO2 carriers, χωρητικότητας 7.500 κυβικών μέτρων έκαστο, στο κινεζικό ναυπηγείο DSIC, και ένα μικρότερο χωρητικότητας 1.450 κυβικών μέτρων στην ιαπωνική γιάρδα MHI Shimonoseki.
Project
Tα δύο μεγαλύτερα βαπόρια αφορούν το project της Northern Lights, μιας κοινοπραξίας των ενεργειακών κολοσσών Equinor, Shell και TotalEnergies. Θεωρείται το πρώτο βιομηχανικό έργο δέσμευσης και αποθήκευσης άνθρακα που θα αναπτύξει μια ανοικτή και ευέλικτη υποδομή για την ασφαλή αποθήκευση CO2 από βιομηχανίες σε όλη την Ευρώπη. Το κόστος ναυπήγησης δεν έχει γίνει γνωστό σε καμία από τις δύο περιπτώσεις. Ναυλομεσίτες επισημαίνουν ότι η τιμολόγηση εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως το μέγεθος και το καύσιμο. Οι ίδιες πηγές υπολογίζουν το κόστος ενός πιο μεγάλου πλοίου, χωρητικότητας 12.000 κυβικών μέτρων, στα 80 εκατ. δολάρια. Στην ιστοσελίδα της η Ecolog αναφέρεται στον τύπο των πλοίων που θέλει να τοποθετήσει στο δικό της project, κάνοντας λόγο για ευέλικτα βαπόρια μεταφοράς υγροποιημένου CO2, χωρητικότητας 20.000 κυβικών μέτρων και μεγάλα, χωρητικότητας 84.000 κυβικών μέτρων.
Η αλυσίδα του άνθρακα
Η Ecolog, με CCO τoν Jasper Heikens αναφέρει επτά βήματα για μία ολοκληρωμένη εφοδιαστική αλυσίδα δέσμευσης και αξιοποίησης του άνθρακα. Ειδικότερα, οι βιομηχανίες εκπέμπουν CO2, το οποίο ακολούθως δεσμεύεται και μεταφέρεται μέσω αγωγών σε εξαγωγικούς τερματικούς με δυνατότητες υγροποίησης. Έπεται η φιλική προς το περιβάλλον μεταφορά μέσω πλοίων σε εισαγωγικούς τερματικούς και το τελευταίο στάδιο είναι η αξιοποίηση ή η μόνιμη αποθήκευση του CO2. Επομένως, γίνεται αντιληπτό ότι η ναυπήγηση του πλοίου είναι μόνο ένα κομμάτι της αλυσίδας. Θα απαιτηθούν γεωτρήσεις, τοποθέτηση αγωγών στη στεριά ή/και στη θάλασσα και δύο τερματικοί σταθμοί (εξαγωγής και εισαγωγής). Μάλιστα, όπως λένε ναυλομεσίτες που παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις στο κομμάτι της δέσμευσης και αποθήκευσης άνθρακα, η ολοκλήρωση της κατασκευής ενός πλοίου μεταφοράς CO2 θα διαρκέσει περίπου 24 μήνες, ενώ ένας τερματικός σταθμός απέχει έως και τέσσερα χρόνια από τη λήψη τελικής επενδυτικής απόφασης (FID). Ένας διεθνής ναυλομεσιτικός οίκος, η Gibson Shipbrokers, προειδοποίησε πάντως σε πρόσφατο σημείωμα πως εάν δεν τοποθετηθούν σε παραγγελία άμεσα βαπόρια μεταφοράς CO2, δεν θα υπάρχει τονάζ για να εξυπηρετήσει έργα υποδομών στην Ευρώπη, τα οποία βρίσκονται σε προχω
