Με πρόσθετο κόστος καυσίμων έως και 600 εκατ. ευρώ ετησίως αναμένεται να βρεθεί αντιμέτωπη από το 2026 η ευρωπαϊκή βιομηχανία κρουαζιέρας, λόγω της εφαρμογής του Συστήματος Εμπορίας Ρύπων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EU ETS) στη ναυτιλία. Σε αυτό το συμπέρασμα καταλήγει σχετική έρευνα που εκπόνησε ο νορβηγικός νηογνώμονας DNV. Το εν λόγω ποσό προκύπτει από την πρόσφατη τιμή του άνθρακα, η οποία διαμορφώνεται στα 100 ευρώ ανά τόνο CO2.
Τις πρώτες επιπτώσεις από το ETS αξιολογεί φυσικά και η ελληνική κρουαζιέρα. Όπως λένε στη «Ν» επαΐοντες του κλάδου, ο κανονισμός θα επιφέρει μικτά αποτελέσματα στην εγχώρια αγορά. Από τη μια, το πεδίο εφαρμογής του κανονισμού, το οποίο εστιάζει στους λιμένες της Ε.Ε., θα φέρει σε μειονεκτική θέση τα ελληνικά λιμάνια, έναντι των τουρκικών, τα οποία ενδέχεται να προτιμούν σε μεγαλύτερο βαθμό ορισμένες εταιρείες για να περιορίσουν την οικονομική επιβάρυνση από τον μηχανισμό. Από την άλλη, όμως, οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι η ελληνική κρουαζιέρα θα επωφεληθεί περισσότερο συγκριτικά με άλλες χώρες.
Όπως εξηγούν, το ETS θα υποχρεώσει τα κρουαζιερόπλοια να μειώσουν τις συνολικές αποστάσεις που θα διανύουν εντός της Ε.Ε. για να χαμηλώσουν την κατανάλωση καυσίμου. Μια τέτοια συνθήκη θα ευνοήσει τα ταξίδια κρουαζιέρας μεταξύ των ελληνικών λιμένων και της Τουρκίας, τα οποία είναι μικρότερων αποστάσεων συγκριτικά, για παράδειγμα, με μια κρουαζιέρα σε Γαλλία, Ισπανία και Ιταλία.
Αυτήν την εκτίμηση κάνει και ο διευθυντής Ναυτιλιακού Περιβάλλοντος του DNV, Eirik Nyhus, ο οποίος αναμένει αλλαγές στα δρομολόγια κρουαζιέρας στην Ευρώπη, με μειωμένους προορισμούς και μικρότερες αποστάσεις πλεύσης.
Άλλωστε, όπως τονίζει, τα μικρότερα τονο-μίλια είναι μια τάση στην κρουαζιέρα εσχάτως, ιδιαίτερα μετά την εκτόξευση των τιμών των καυσίμων, στον απόηχο του πολέμου στην Ουκρανία.
Όπως αναφέρει, μεγάλα ταξίδια κρουαζιέρας μέσω του Ατλαντικού από την Καραϊβική έως την Ευρώπη θα μπορούσαν να συμπεριλάβουν ενδιάμεσες στάσεις σε γειτονικά λιμάνια, όπως το Σαουθάμπτον στο Ηνωμένο Βασίλειο ή η Καζαμπλάνκα στο Μαρόκο για τη μείωση της έκθεσης στο ΕΤS.
Στους επιβάτες το κόστος
Παράλληλα, ο διευθυντής Επιχειρηματικής Ανάπτυξης του DNV, Helge Hermundsgard, αναφέρει ότι το ETS θα επηρεάσει αρνητικά την κερδοφορία των εταιρειών, σε μια περίοδο κατά την οποία η αγορά ανακάμπτει από τα δεινά της πανδημίας. Ο ίδιος επισημαίνει ότι τα υψηλότερα κόστη θα περάσουν στους επιβάτες, είτε μέσω αύξησης των τιμών των εισιτηρίων είτε μέσω μειωμένων εκπτώσεων.
Σημειώνεται ότι οι εταιρείες κρουαζιέρας με πλοία άνω των 5.000 GT θα πρέπει να παραδίδουν δικαιώματα, βάσει των ετήσιων εκπομπών που θα δημοσιεύονται στο σχετικό σχήμα της Ε.Ε. Με βάση την ευρωπαϊκή πρόταση, οι εταιρείες θα είναι υπεύθυνες για το 40% των εκπομπών CO2 το 2024, το 70% το 2025 και το 100% το 2026.
Οι ναυτιλιακές πρέπει να αγοράζουν δικαιώματα για το 50% των εκπομπών από ταξίδια που ξεκινούν από ένα λιμάνι της Ε.Ε. προς ένα λιμάνι εκτός Ε.Ε., το 50% για ταξίδια που αρχίζουν από ένα λιμάνι εκτός Ε.Ε. προς ένα λιμάνι εντός Ε.Ε. και το 100% για ταξίδια μεταξύ λιμανιών της Ε.Ε.
Μείωση στόλου
Ο Hermundsgard βλέπει, επίσης, πιθανές προκλήσεις αναφορικά με τη χωρητικότητα του ευρωπαϊκού στόλου κρουαζιέρας. Ειδικότερα, αναμένει αύξηση του ρυθμού ανακύκλωσης, κάτι που ενδέχεται να οδηγήσει σε έλλειψη πλοίων έως το 2030, εκτός κι αν νέοι παίκτες αποφασίσουν να επενδύσουν σε ναυπηγήσεις.
Σύμφωνα με στοιχεία που παραθέτει, τα τελευταία χρόνια έχουν ήδη πουληθεί για scrap περίπου 20 παλαιότερα κρουαζιερόπλοια, λόγω της μειωμένης ζήτησης, ενώ ορισμένες εταιρείες χρεοκόπησαν και αποχώρησαν από τον κλάδο.
