Στον σχεδιασμό και τη θέσπιση των κριτηρίων για την αντικατάσταση των πλοίων της ακτοπλοΐας, με στόχο τη μείωση των εκπομπών αερίων και τη μετάβαση του στόλου προς την “πράσινη” μετάβαση, προχωρά η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Ναυτιλίας.
Κεντρική ιδέα του σχεδιασμού, είναι, ότι όποιος πλοιοκτήτης λάβει χρηματοδότηση μέσα από το ειδικό ταμείο που θα δημιουργηθεί, θα είναι υπόχρεος δρομολόγησης του πλοίου του για όλα τα χρόνια στον ελλαδικό χώρο και δεν θα μπορεί να το μισθώσει η να το πουλήσει σε άλλη χώρα.
Σημειώνεται ότι σήμερα δεν υπάρχουν διαθέσιμα μεταχειρισμένα πλοία που να πληρούν τους περιβαλλοντικούς κανονισμούς που έχει θέσει η ΕΕ έως το 2030, επομένως η μόνη λύση είναι η κατασκευή νέων πλοίων.
Τον Ιούνιο του 2022, το Συμβούλιο Υπουργών Θαλασσίων Μεταφορών της ΕΕ αποφάσισε να εξαιρέσει τα πλοία της ελληνικής ακτοπλοΐας έως τις 31/12/2029 από τον κανονισμό για τη χρήση ανανεώσιμων και χαμηλής περιεκτικότητας σε άνθρακα καυσίμων στον τομέα των θαλασσίων μεταφορών όταν αυτά δρομολογούνται σε λιμένες νησιών με λιγότερους από 200.000 κατοίκους.
«Έχει σημασία ότι για πρώτη φορά το υπουργείο Ναυτιλίας μπαίνει σε μία συζήτηση που δεν κάνει απλά διαχείριση του ακτοπλοϊκού δικτύου αλλά σε συνεργασία με τους θεσμικούς εταίρους έχει αναλάβει πρωτοβουλίες για να προκαλέσει χρηματοδοτήσεις που πιθανόν θα μπορούν να αξιοποιηθούν από τους ακτοπλόους, προκειμένου να κάνουν ούτε η άλλως αυτό που είναι υποχρεωμένοι να κάνουν» αναφέρει στη “Ν” ο Γενικός Γραμματέας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής Μανώλης Κουτουλάκης.
Τονίζει ότι το υπουργείο Ναυτιλίας έχει αναλάβει ήδη σημαντικές πρωτοβουλίες για να δημιουργήσει ένα πλαίσιο στήριξης στον ακτοπλοϊκό κλάδο, καθώς όλοι γνωρίζουν ότι οι περισσότερες εταιρείες δεν έχουν τα αναγκαία κεφάλαια για επενδύσεις και επομένως θα πρέπει να βοηθήσει το κράτος να αποκτήσουν πρόσβαση στη χρηματοδότηση.
Προς την επίτευξη του στόχου αυτού, αναφέρει ότι υπουργείο Ναυτιλίας έχει προτείνει να λειτουργήσουν πλέον οι άγονες γραμμές και οι πολυετείς συμβάσεις ως έμμεσο κίνητρο για την απόκτηση νέου πλοίου με “πράσινα” χαρακτηριστικά ενδεχομένως με αυξημένο μίσθωμα.
Ο κ. Κουτουλάκης τονίζει ότι αυτό το θέμα, το υπουργείο Ναυτιλίας το διαπραγματεύτηκε με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο πρόγραμμα μεταφορές 2021-27 της νέας περιόδου όπου η πρόσβαση στη χρηματοδότηση σημαίνει ότι ένα πλοιοκτήτης κατέχει μία πολυετή σύμβαση άρα έχει εμμέσως και μία εγγύηση που μπορεί να προσκομίσει προκειμένου να λάβει χρηματοδότηση από την τράπεζα ή πόρους του ΕΣΠΑ με την υποχρέωση δρομολόγησης ενός νέου πλοίου.
Σχετικά με το πρόγραμμα “Νέαρχος” επισημαίνει ότι το υπουργείο Ναυτιλίας έχει προχωρήσει σε συζητήσεις για χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων αλλά και με κρατικούς πόρους για πολυετείς συμβάσεις μεγαλύτερου διαστήματος της δεκαετίας. Προσθέτει ότι σε αυτό το πρόγραμμα έχουν μπει δύο μεγάλες γραμμές ως πιλότος με την υποχρέωση δρομολόγησης είτε νέων πλοίων είτε με περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά μειωμένων εκπομπών.
Δημιουργία ταμείου για χρηματοδότηση – Προκήρυξη μελέτης
Ο Γενικός Γραμματέας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής επισημαίνει εξάλλου ότι το υπουργείο Ναυτιλίας χρηματοδοτεί και προκηρύσσει άμεσα μελέτη για την πρόσληψη μέσω διεθνούς διαγωνισμού, ενός συμβούλου που θα φτιάξει το επιχειρησιακό σχέδιο του χρηματοδοτικού ταμείου που θα δημιουργηθεί για την ανανέωση του ακτοπλοϊκού στόλου με πράσινα κριτήρια.
Στόχος της μελέτης δηλώνει, είναι να τεκμηριώσει ποιες είναι οι δυνητικά πρακτικές λύσεις για την ανανέωση του στόλου και ποιες επιλογές έχουν οι ακτοπλόοι ως προς τις εφαρμογές του καυσίμου και άλλες τεχνολογίες.
Συμπληρώνει, ότι το δεύτερο έχει να κάνει με την κοστολόγηση των αναγκαίων επενδύσεων που θα πρέπει να γίνουν και το τρίτο για το πως θα στηθεί το ταμείο ως χρηματοδοτικό εργαλείο από το οποίο είτε θα επενδυθούν ιδιωτικά χρήματα, είτε θα διεκδικηθούν πόροι από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, είτε οποιαδήποτε άλλο ιδιωτικό fund που θελήσει να συνεπενδύσει στα νέα πλοία αλλά όχι να συμμετέχει ως μέτοχος στην ακτοπλοϊκή εταιρεία.
Ο κ. Κουτουλάκης τονίζει ότι πιθανότατα η Ευρωπαϊκή Αναπτυξιακή Τράπεζα ως ενδιάμεσος φορέας θα είναι ο διαχειριστής του “κουμπαρά” , ενώ ο ακτοπλόος θα έρχεται με το επενδυτικό του σχέδιο και θα αξιολογείται με βάση τα κριτήρια ESG και με την υποχρέωση το νέο πράσινο πλοίο που θα χρηματοδοτηθεί για να κατασκευαστεί να παραμένει στην ελληνική αγορά .
Η διαχείριση των κεφαλαίων προσθέτει θα γίνεται από ιδιωτική επενδυτική επιτροπή με κριτήρια κενά αποδεκτά όπου ο ΣΕΕΝ και το ναυτικό επιμελητήριο και οι εμπλεκόμενοι φορείς θα έχουν αποφασιστική αρμοδιότητα.
Ο Γενικός Γραμματέας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής επισημαίνει επίσης ότι μέσα από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης ΕΣΠΑ πρόγραμμα μεταφορές 21-27 για πρώτη φορά έχει εξασφαλιστεί χρηματοδότηση από 80 εκατ. ευρώ και μπορεί να φτάσει έως τα 370, για την κατασκευή νέων πράσινων πλοίων σε μικρές ενδονησιωτικές γραμμές με το αιτιολογικό εξασφάλισης και μεταφοράς προϊόντων και ανθρώπων.
Αυτή τη στιγμή τουλάχιστον πέντε εταιρείες ήδη έχουν παρουσιάσει πλάνα και μελέτες, τονίζει, αναφέροντας ότι το υπουργείο Ναυτιλίας φτιάχνει μελέτη σε τρεις γραμμές που έχουν υποδειχθεί από την ΕΕ προκειμένου να τεκμηριώσει ποια είναι τα κριτήρια της χρηματοδότησης.
Στελέχη της ναυτιλιακής αγοράς χρηματοδότησης αναφέρουν ότι στόχος του όλου εγχειρήματος χρηματοδότησης και κατασκευής νέων “πράσινων” πλοίων είναι με την αναβίωση των ελληνικών ναυπηγείων να μεγιστοποιηθεί το όφελος προς την ελληνική οικονομία καθώς τα περισσότερα πλοία έως και 100 μέτρα σίγουρα μπορούν να ναυπηγηθούν στην Ελλάδα.
