Πολλοί πιστεύουν ότι η μοναδική ελληνική λέξη που δεν μεταφράζεται είναι το “Φιλότιμο”. Εγώ ξέρω άλλη μια, που εμπεριέχει και το φιλότιμο και που δεν μπορεί να αποδοθεί επακριβώς σε άλλη γλώσσα. “Ναυτοσύνη”. Μια λέξη πολυσήμαντη και πολυσύνθετη, καθώς περιλαμβάνει μέσα σε εννέα μόλις γράμματα τη γνώση, το θάρρος, την ενσυναίσθηση αλλά και την ωρίμανση και σφυρηλάτηση του χαρακτήρα, που δίνει γρήγορα και απλόχερα η μητέρα Θάλασσα στον άνθρωπο που θα την αγαπήσει πραγματικά…
Η Θάλασσα όπως έγραψε και ο Θουκυδίδης είναι βέβαια απαιτητική:
“Η Ναυτοσύνη είναι – πέρα από οτιδήποτε άλλο – μια τέχνη. Δεν είναι κάτι που μπορεί να το μάθεις ή να το σπουδάσεις στον ελεύθερο χρόνο σου! Στην ουσία, είναι κάτι που δεν σου αφήνει ελεύθερο χρόνο για οτιδήποτε άλλο!”.
Αρκεί, φυσικά, να την αγαπάς την Θάλασσα, αληθινά.
Με ρωτούν ορισμένοι “Τί θες και τρέχεις εδώ κι εκεί και μιλάς στους νέους για να τους πείσεις να έλθουν στην θάλασσα;”.
Και απαντώ:
Θέλω να πείσω όλα τα ελληνόπουλα να έρθουν κοντά στη Θάλασσα και να την αγαπήσουν. Το γαλάζιο της, το λευκό της, τη γαλήνη και την τρικυμία της, να γνωρίσουν τα παιχνίδια και τους κινδύνους της, τις ομορφιές και τις δυσκολίες της, να συνηθίσουν την αρμύρα της, να συχνωτιστούν με τους ανθρώπους και να χαρούν τα ταξίδια της και τους τόπους που θα συναντήσουν. Δεν είναι ανάγκη να γίνουν όλοι ναυτικοί⸱ αυτοί που θα γίνουν όμως θα είναι οι καλύτεροι στον κόσμο. Πιστεύω στον Έλληνα ναυτικό, ο οποίος, στον κίνδυνο, ό,τι και να γίνει, “θα το πάει το καράβι”! Θα σπάσει το κεφάλι του, θα βρει πατέντες, θα κάμει τους μύριους υπολογισμούς, αλλά το καράβι “θα πάει”.
Κι αυτό είναι που ονομάζουμε με μια λέξη, “Ναυτοσύνη”.
Όσοι δεν γίνουν ναυτικοί θα έχουν και αυτοί ωφεληθεί από το σμίλεμα και τον οικουμενισμό της θάλασσας.
Γι’ αυτό και προσπαθώ, με όλες μου τις δυνάμεις, να ξαναφέρω τους νέους στην θάλασσα. Στην θάλασσα που δεν είναι πια όπως ήταν για εμάς, σκληρή. Δεν υπάρχουν σήμερα ταξίδια που άφηνες στο σπίτι το παιδί να μπουσουλάει κι όταν γύριζες πήγαινε στο δημοτικό!
Σήμερα η τέχνη του ναυτικού-που ο Έλληνας την έχει στο αίμα του, εδώ και χιλιάδες χρόνια- συνδυάζεται με την Επιστήμη. Αυτό σημαίνει, στις μέρες μας, το να είσαι καπετάνιος, μηχανικός, ηλεκτρονικός, χημικός κ.ο.κ.
Κι η θάλασσα σε ανταμείβει πλέον πολύ καλύτερα και σου παρέχει ανέσεις που εμείς-οι παλαιότεροι ναυτικοί- δεν είχαμε καν φανταστεί!
Το πολύ σε έξι μήνες, είσαι πίσω, στο σπίτι σου. Και οι μισθοί, δόξα Τω Θεώ, παραπάνω από καλοί. Κι αφού ο Έλληνας την έχει τη “Nαυτοσύνη” συστατικό στο DNA του, δεν θα πρέπει κάποιος να του το θυμίζει κάθε τόσο;
Πιστεύω ότι εμείς, που ανήκουμε σε εκείνους που ξεκίνησαν από την κουβέρτα και την σεντίνα κι έφτασαν εκεί που τους επέτρεψε η Θάλασσα κι ο Αη Νικόλας, έχουμε υποχρέωση να προσπαθήσουμε να κρατήσουμε ζωντανή την ελληνική γλώσσα στις γέφυρες, στα μηχανοστάσια και στα γραφεία διαχείρισης.
Πάντα πίστευα ότι τα βαπόρια, καλύτερα από κάθε άλλη γλώσσα, καταλαβαίνουν τα ελληνικά! Έχει μια μουσική σχέση η γλώσσα μας με την Θάλασσα. Εμείς στις δύσκολες στιγμές συνομιλούσαμε με το βαπόρι.
Είναι καιρός, η Πολιτεία και η Κοινωνία να εισαγάγουν την Ναυτιλία, την Θάλασσα, τη “Ναυτοσύνη”, στην εκπαίδευση, στην παιδεία και στη μόρφωση. Από το Δημοτικό μέχρι το Πανεπιστήμιο και την Ακαδημία!
Αλλά και τα μέσα ενημέρωσης, εκεί που κάθε μέρα σωστά λένε “καλημέρα” στους Έλληνες “όπου γης”, ας θυμούνται και ας λένε και μια “καλημέρα” και στους “Εν Θαλάσση μακράν”.
Ωφείλουμε όλοι μας να βρούμε τρόπο να διατηρήσουμε το πολυτιμότερο φορτίο που έχουν μέχρι σήμερα μεταφέρει τα βαπόρια μας, την “Ναυτοσύνη” μας, με πλοία και γραφεία γεμάτα με τους μοναδικούς και αναντικατάστατους Έλληνες ναυτικούς και ναυτιλομένους.
Το πρόβλημα έχει τρεις διαστάσεις. Αφενός δεν υπάρχει μεγάλη προσέλκυση νέων στο ναυτικό επάγγελμα. Δεύτερον η δυνατότητα των Ακαδημιών Εμπορικού Ναυτικού (Α.Ε.Ν.) είναι περίπου μισή από τον αναγκαίο αριθμό και τρίτον, καθώς ένα μεγάλο ποσοστό των παιδιών που εισάγονται στις ναυτικές ακαδημίες δεν είχαν την ναυτιλία ως πρώτη επιλογή, ο τελικός αριθμός των αποφοίτων και αυτών που τελικά θα υπηρετήσουν τη θάλασσα είναι πολύ μικρότερος από τους εισαχθέντες.
Εμείς όλοι που συνειδητοποιούμε τη σοβαρότητα αυτής της κατάστασης ας αντιδράσουμε επειγόντως και δυναμικά ενημερώνοντας τις νεότερες γενιές που θα συνεχίσουν την ελληνόκτητη ναυτιλία ότι ο δρόμος με τους ξένους ναυτικούς και τους technical managers δεν πάει μακρυά. Ας ρωτήσουν τους μεγαλύτερους και παθόντας.
Άρα, πρέπει να εξασφαλίσουμε αρκετά εις αριθμό, αποφασιστικότητα και ικανότητα νέα ελληνόπουλα για να αυξήσουν τις ροές του ελληνικού εμπορικού ναυτικού και να φροντίσουμε να λάβουν την απαιτούμενη εκπαίδευση εις τις ναυτικές ακαδημίες και εις τα ναυτικά Λύκεια τόσο δημόσια όσο και ιδιωτικά.
Η μεγαλύτερη ναυτιλία του κόσμου και η μεγαλύτερη βιομηχανία της χώρας μας εκπαιδεύει τα στελέχη της μόνο με 15 ναυτικά Λύκεια επί συνόλου 240 τεχνικών ΕΠΑΛ. Η κατάσταση θα μπορούσε ευκόλως να βελτιωθεί επεκτείνοντας την ναυτική εκπαίδευση σε μερικά από τα περισσότερα υπάρχοντα τεχνικά ΕΠΑΛ προσεκτικά επιλεγμένα σε τόπους με υψηλή ανεργία.
Δημόσια και ιδιωτικά ΕΠΑΛ στο πρότυπο του δικού μας Τ.Ε.Ε.Ν.Σ. (Τσάκος Ελληνικά Εκπαιδευτήρια Ναυτικών Σπουδών) στη Χίο, που λειτουργεί από το 2018 με ιδιαίτερα εξαιρετικά αποτελέσματα, παράγοντας με πρωτεύσεις και αριστεύσεις τόσο αξιωματικούς για την Εμπορική Ναυτιλία όσο και φοιτητές σε Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (Πολυτεχνείο, Πανεπιστήμιο Αθηνών κ.ά.)
Μόνο έτσι θα μπορέσει ο Έλληνας ναυτικός/ναυτιλόμενος να διατηρήσει και να συνεχίσει να διαφεντεύει το “Μέγα των Ελλήνων της Θαλάσσης κράτος”, που εκείνος δημιούργησε.
