Του Γιώργου Γεωργίου
[email protected]
Αντιμέτωπη με νέο «κύμα» διαταραχών και αυξήσεων στο μεταφορικό κόστος διά θαλάσσης βρίσκεται η παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα, καθώς παραμένουν σε ισχύ τα μέτρα lockdown στη Σαγκάη.
Ο κινεζικός ναυτιλιακός κόμβος και μεγαλύτερο λιμάνι διαχείρισης containers στον κόσμο «χτυπήθηκε» από πολλαπλά κρούσματα κορονοϊού στα μέσα Μαρτίου. Σταδιακά τέθηκαν σε εφαρμογή αυστηρά μέτρα και από τις 5 Απριλίου η πόλη βρίσκεται σε καθολικό lockdown.
«Η κατάσταση στη Σαγκάη επιδεινώνεται. Η χωρητικότητα στο λιμάνι εξαντλείται για ορισμένα είδη φορτίων και οι εισαγωγείς δεν μπορούν να παραλάβουν τα εμπορεύματά τους» σχολιάζει με ανάρτησή του στα social media ο αναλυτής της αγοράς Lars Jensen.
Παρότι το λιμάνι παραμένει λειτουργικό, η συμφόρηση αυξάνεται, καθώς η μεταφορά φορτηγών έχει περιοριστεί σημαντικά και οι αποθήκες είναι κλειστές από τα τέλη Μαρτίου. Σύμφωνα με τον ναυλομεσιτικό οίκο Banchero Costa, o χρόνος αναμονής για τον ελλιμενισμό των πλοίων κυμαινόταν την προηγούμενη εβδομάδα από 24 έως και 48 ώρες.
Η δανέζικη εταιρεία συμβούλων Sea-Intelligence αναφέρει ότι οι ναυτιλιακές μεταφοράς containers συνεχίζουν και προσεγγίζουν το λιμάνι, καθώς μπορούν να εκφορτώσουν φορτωμένα και άδεια containers. Ωστόσο, συμπληρώνει ότι αυτό δεν θα διαρκέσει επ’ αόριστον, καθώς οι αποθήκες γεμίζουν με εισαγόμενα φορτία που δεν μπορούν να εκκαθαριστούν. Σε αυτό το πλαίσιο, συμπεραίνει ότι αργά ή γρήγορα οι ναυτιλιακές θα προχωρήσουν σε ακυρώσεις δρομολογίων (blank sailings).
Η ιαπωνική εταιρεία τακτικών γραμμών (liner) Ocean Network Express (ONE) ενημέρωσε τους πελάτες της ότι μέχρι να εκτονωθεί η κατάσταση είναι πιθανό να μην μπορούν να εκφορτωθούν εμπορευματοκιβώτια. Ήδη κάποιες ναυτιλιακές, συμπεριλαμβανομένων των δύο κορυφαίων, Mediterranean Shipping Co (ΜSC) and Maersk, έχουν διακόψει τις κρατήσεις για μεταφορά reefer και επικίνδυνων φορτίων προς τη Σαγκάη.
Σημειώνεται, επίσης, ότι τα περιοριστικά μέτρα έχουν υποχρεώσει τα ναυπηγεία της πόλης, όπως τα Hudong-Zhonghua, Jiangnan και Shanghai Waigaoqiao Shipbuilding, να διακόψουν τις υπηρεσίες τους, δηλώνοντας «ανωτέρα βία» για τις παραδόσεις πλοίων.
Νέες αυξήσεις ναύλων
Μιλώντας στη «Ν» ο πρόεδρος της Διεθνούς Ναυτικής Ένωσης (ΔΝΕ) Αντώνης Βενιέρης εκτιμά ότι η νέα συμφόρηση στη Σαγκάη θα επηρεάσει ανοδικά το μεταφορικό κόστος των containers, συμπληρώνοντας, ωστόσο, ότι οι συνθήκες είναι διαφορετικές από το πρώτο lockdown στην πόλη. Η ΔΝΕ εκπροσωπεί θεσμικά ελληνικές εταιρείες πρακτόρευσης διεθνών ναυτιλιακών γραμμών, κρουαζιερόπλοιων και ποντοπόρων πλοίων.
Τότε, λοιπόν, όπως εξηγεί ο κ. Βενιέρης, οι κυβερνήσεις παγκοσμίως είχαν αναπτύξει προγράμματα στήριξης πολιτών και επιχειρήσεων, πυροδοτώντας την καταναλωτική ζήτηση, η οποία επέφερε και τις «εκρηκτικές» αυξήσεις στα ναύλα. Σήμερα, όμως, τουλάχιστον στην Ευρώπη, η ζήτηση εμφανίζεται εξασθενημένη, λόγω της ενεργειακής κρίσης, των δυσκολιών που αντιμετωπίζει ο πρωτογενής τομέας και των γεωπολιτικών εξελίξεων, γεγονός που ενδέχεται να περιορίσει τη διόγκωση του μεταφορικού κόστους.
Σε κάθε περίπτωση, ο πρόεδρος της ΔΝΕ επισημαίνει ότι «θα δούμε αυξήσεις στα ναύλα, τουλάχιστον σε διαδρομές από και προς τη Σαγκάη». Μάλιστα, αυτή η εξέλιξη έρχεται σε μία περίοδο κατά την οποία τα ναύλα είχαν υποχωρήσει περίπου 10% από τα επίπεδα ρεκόρ όπου είχαν φτάσει πριν από μερικούς μήνες.
Αυτή η νέα κατάσταση ανατρέπει, όπως είναι λογικό, και τις εκτιμήσεις αναλυτών και ναυτιλιακών εταιρειών για περαιτέρω αποκλιμάκωση του μεταφορικού κόστους τους επόμενους μήνες. «Η πανδημία μας έμαθε ότι κάθε πρόβλεψη είναι ρευστή, γιατί ένας παράγοντας “x” μπορεί να αλλάξει όλα τα δεδομένα» υπογραμμίζει ο κ. Βενιέρης.
Σύμφωνα με τον ίδιο, η βασική εκτίμηση της αγοράς είναι ότι το μεταφορικό κόστος θα εισέλθει σε μία κανονικότητα από το δεύτερο εξάμηνο του 2023, όταν και θα ξεκινήσουν να παραδίδονται τα πολλά υπό ναυπήγηση containerships. Βέβαια, αυτή, όπως λέει, είναι η μία πλευρά της «εξίσωσης», αυτή της προσφοράς, και δεν είναι γνωστό ακόμη σε ποια επίπεδα θα διαμορφωθεί η ζήτηση.
Πού κυμαίνεται σήμερα το μεταφορικό κόστος
Το κόστος μεταφοράς των containers βρισκόταν σε ήπια πτωτική τροχιά το τελευταίο διάστημα. Σύμφωνα με τον οίκο Drewry, το κόστος για το ταξίδι ενός container 40 ποδών (ft) από τη Σαγκάη έως το Ρότερνταμ, έφτασε τα 10.577 δολάρια στις 14 Απριλίου, ποσό μειωμένο κατά 4,7% εν συγκρίσει με τις 31 Μαρτίου. Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί ότι η εν λόγω τιμή είναι αυξημένη κατά 33% σε ετήσια βάση.
Επομένως, μπορεί να καταγράφονται ορισμένες μικρές μειώσεις σε διάστημα εβδομάδας ή και μήνα, αλλά η διαφορά σε σχέση με πέρυσι παραμένει μεγάλη. Ενδεικτικά, η μεταφορά ενός ίδιου container από τη Σαγκάη έως τη Γένοβα κοστίζει 58% περισσότερο, ενώ αυξήσεις 112% και 79% εντοπίζονται σε διαδρομές από τη Σαγκάη έως το Λος Άντζελες και από την κινεζική πόλη έως τη Νέα Υόρκη αντίστοιχα.
Φυσικά, στα ύψη παραμένουν και τα έσοδα των εφοπλιστών που ναυλώνουν τα πλοία τους στους liners. Ενδεικτικά, σύμφωνα με τη ναυλομεσιτική VHBS (Hamburg and Bremen Shipbrokers’ Association), τα ημερήσια ναύλα σε μονοετείς ναυλώσεις containerships, χωρητικότητας 4.250 TEUs, έκλειναν στις 8 Απριλίου στα 109.900 δολάρια, ποσό αυξημένο κατά 188,7% σε ετήσια βάση.
