Από την έντυπη έκδοση
Του Αντώνη Τσιμπλάκη
[email protected]
Η ενίσχυση της αγοράς των bulk carriers θα ήταν το φυσικό επακόλουθο μιας ενδεχόμενης αύξησης της έντασης μεταξύ Δύσης και Ρωσίας στο «μέτωπο» της Ουκρανίας. Καθώς ο πόλεμος ανακοινώσεων μεταξύ των δύο πλευρών δεν έχει κοπάσει και το ενδεχόμενο σύγκρουσης δεν έχει ακόμα αποφευχθεί, ο Ulf Bergman της Ocean Analytics επισημαίνει ότι η αγορά χύδην ξηρού φορτίου θα μπορούσε να επηρεαστεί με πολλούς διαφορετικούς τρόπους από μια σύγκρουση.
Αλλαγή διαδρομής
Το πιο εμφανές αποτέλεσμα θα ήταν ότι η Μαύρη Θάλασσα θα καταστεί απρόσιτη, είτε εξ ολοκλήρου είτε εν μέρει, για την εμπορική ναυτιλία.
Εάν συμβεί αυτό, ο αναλυτής επισημαίνει ότι τα εμπορεύματα που συνήθως προέρχονται από την περιοχή θα πρέπει να αγοραστούν από αλλού. Τέτοιες αλλαγές συνεπάγονται συνήθως μεγαλύτερες αποστάσεις, με αποτέλεσμα την αύξηση της ζήτησης τονομιλίων, κάτι που είναι θετικό για την αγορά των bulk carriers.
Σημειώνει επίσης ότι πέρυσι περίπου 231 εκατομμύρια τόνοι χύδην ξηρού φορτίου μεταφέρθηκαν από λιμάνια γύρω από τη Μαύρη Θάλασσα. Φορτία, εκ των οποίων το 85% προήλθε από την Ουκρανία και τη Ρωσία. Ενώ εννέα εκατομμύρια τόνοι του συνόλου προορίζονται για άλλα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας, το 96% διέρχεται από τα στενά του Βοσπόρου για πιο απομακρυσμένες περιοχές.
Ο άνθρακας, τα σιτηρά και το σιδηρομετάλλευμα κυριαρχούν στη ροή ξηρών φορτίων χύδην από την περιοχή της Μαύρης Θάλασσας, με την Κίνα να γίνεται όλο και πιο σημαντικός προορισμός. Παραδοσιακά, οι περισσότερες εξαγωγές κατευθύνονται σε λιμάνια στη Μεσόγειο Θάλασσα, αλλά τα τελευταία χρόνια το μερίδιο της Κίνας στο εμπόριο αυξάνεται και έφτασε στο 22% το 2020.
Στο παρελθόν, τα μικρότερα bulk carriers, όπως είναι τα handysize και τα ultramax, κυριαρχούσαν στο εμπόριο ξηρού χύδην φορτίου στη Μαύρη Θάλασσα. Οι δύο αυτές κατηγορίες αντιπροσώπευσαν περίπου το 70% του συνόλου των μεταφερόμενων φορτίων. Ωστόσο, τα τελευταία δύο χρόνια σημειώθηκε μια σημαντική αλλαγή, με το συνολικό μερίδιο αγοράς τους να διαμορφώνεται λίγο πάνω από το 50%. Κυρίως ωφελήθηκαν τα panamaxes, με το μερίδιο αγοράς τους σχεδόν να διπλασιάζεται σε σχέση με το 2015 και να φτάνει το 30%. Καθώς το εμπόριο της Μαύρης Θάλασσας έχει αυξηθεί, σημειώνει ο Ulf Bergman, οι όγκοι που μεταφέρονται με panamax πλοία αυξήθηκαν κατά 40 εκατ. τόνους μεταξύ 2015 και 2021. Επίσης, και τα capes έχουν ανακτήσει τα μερίδιά τους, έπειτα από μια υποχώρηση πριν από μερικά χρόνια.
Η ροή των εμπορευμάτων από τα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας παρουσιάζει κάποιο βαθμό εποχικότητας, με μικρή μείωση του όγκου εξαγωγών αυτή την περίοδο, εν όψει της νέας συγκομιδής. Το δεύτερο εξάμηνο συνήθως ανεβαίνει μετά τη συγκομιδή των σιτηρών. Πάντως, φέτος οι εξαγωγές είναι σε ανώτερα επίπεδα από το αντίστοιχο περσινό διάστημα.
Ενεργειακές παρενέργειες
Ακόμα μία παράμετρος στο παζλ των επιπτώσεων από μια πιθανή ένταση στην περιοχή είναι το ενεργειακό και πιο συγκεκριμένα ο άνθρακας. Σύμφωνα με τον αναλυτή, εάν η ροή φυσικού αερίου από τη Ρωσία προς την Ευρώπη διαταραχθεί, η ήδη προβληματική ενεργειακή κατάσταση στην Ευρώπη θα χειροτερεύσει.
«Ενώ η κυβέρνηση των ΗΠΑ αναπτύσσει σχέδια για να προμηθεύσει τους Ευρωπαίους με LNG για να αντικαταστήσει τις ρωσικές προμήθειες, μένει να δούμε αν μια τέτοια κίνηση θα είναι επαρκής. Η πρωτοβουλία είναι πιθανό να είναι θετική για τις ναυτιλιακές εταιρείες που έχουν LNG carriers, αλλά η Ευρώπη μπορεί να αναγκαστεί να αναζητήσει και εναλλακτικές πηγές ενέργειας. Ο κρύος χειμώνας και οι ανεπαρκείς προμήθειες φυσικού αερίου από τη Ρωσία έχουν ήδη οδηγήσει τους ευρωπαϊκούς σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής να επιστρέψουν στον άνθρακα έπειτα από πολλά χρόνια φθίνουσας χρήσης. Πέρυσι, οι ευρωπαϊκές εισαγωγές άνθρακα μέσω θαλάσσης αυξήθηκαν για πρώτη φορά από το 2017».
Εάν οι αγωγοί εξ ανατολής, σημειώνει στην ανάλυσή του, κλείσουν, η Ευρώπη αναμένεται να ενισχύσει τις εισαγωγές άνθρακα για να καλύψει το έλλειμμα, και μάλιστα από παραγωγούς που δεν βρίσκονται τόσο κοντά όσο η Ρωσία.
Χαρακτηρίζει όμως ως καλό νέο ότι η Αυστραλία, οι ΗΠΑ, η Νότια Αφρική και η Κολομβία εξήγαγαν πέρυσι λιγότερες ποσότητες άνθρακα από ό,τι πριν από την πανδημία. «Ως εκ τούτου, θεωρητικά, θα πρέπει να είναι σε θέση να προμηθεύουν την Ευρώπη με πρόσθετους όγκους».
