Από την έντυπη έκδοση
Των Λάμπρου Καραγεώργου και Αντώνη Τσιμπλάκη
Ανεβαίνουν συνεχώς οι τόνοι στη διαμάχη με αντικείμενο τους όρους με τους οποίους δεκάδες χιλιάδες νέοι άνθρωποι θα μπορούσαν να απασχοληθούν στα 5.000 ελληνόκτητα πλοία.
Η Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών (ΕΕΕ) είναι διατεθειμένη να συζητήσει μια συμβιβαστική πρόταση στη βάση της διεθνούς σύμβασης της ITF, όμως οι συνδικαλιστές ναυτεργάτες δεν κάνουν πίσω από τα όρια που θέτει η συλλογική σύμβαση εργασίας του 2010, που είχε υπογράψει η ΠΝΟ με την ΕΕΕ. Το υπουργείο Ναυτιλίας, που παρακολουθεί τις εξελίξεις, καλεί τα δυο μέρη να έρθουν σε διάλογο και παράλληλα ξεσκονίζει το νομικό πλαίσιο προκειμένου να διαπιστώσει τις δυνατότητες παρέμβασης σε ένα θέμα που αφορά κυρίως κοινωνικούς εταίρους, όπως είναι η πρώτη εκτίμησή του.
Σε δημόσια δήλωσή του, άλλωστε, ο υπουργός Παναγιώτης Κουρουμπλής έχει προτείνει να τεθεί ως βάση συζήτησης το «γερμανικό μοντέλο», που προβλέπει αποδοχές 20% υψηλότερες από τη σύμβαση της ITF.
Στο μεταξύ, εκατοντάδες χιλιάδες νέοι σε ηλικία Έλληνες εξακολουθούν να είναι αντιμέτωποι με το φάσμα της ανεργίας και τη μερική απασχόληση την ίδια ώρα που χιλιάδες θέσεις εργασίας στα ελληνόκτητα πλοία καλύπτονται από αλλοδαπούς.
Η Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών εδώ και τουλάχιστον τρία χρόνια και ενόσω η οικονομική κρίση βάθαινε στη χώρα και η ανεργία χτυπούσε νέα ιστορικά ρεκόρ, κυρίως στους νέους, δημοσιοποίησε τη θέση για αύξηση της απασχόλησης Ελλήνων στα κατώτερα πληρώματα σε όλα τα ελληνόκτητα πλοία, υπό μία προϋπόθεση: να μη διαταραχθεί η ανταγωνιστικότητα του ελληνόκτητου πλοίου.
Η πρόταση αυτή συνοδεύτηκε και από μία μελέτη του ΙΟΒΕ, σύμφωνα με την οποία δυνητικά θα μπορούσαν να δημιουργηθούν στη θάλασσα μέχρι και 300.000 θέσεις εργασίας.
Στην εν λόγω πρόταση στάθηκαν αρνητικά τα ναυτεργατικά συνδικάτα, καθώς η προϋπόθεση που έθεσε η ΕΕΕ για διατήρηση της ανταγωνιστικότητας του ελληνόκτητου πλοίου σημαίνει ότι οι νεοπροσλαμβανόμενοι θα αμείβονται με μισθούς χαμηλότερους απ’ ό,τι προβλέπει η τελευταία κλαδική σύμβαση εργασίας που έχει υπογράψει η Πανελλήνια Ναυτική Ομοσπονδία (ΠΝΟ) με την Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών το 2010, ενώ και η πολιτεία δεν παρεμβαίνει.
Την κατάσταση αυτή περιέγραψε, μιλώντας στην πρόσφατη γενική συνέλευση της ΕΕΕ, ο πρόεδρός της Θεόδωρος Βενιάμης. «Στον τομέα των σχέσεων με τη ναυτεργασία, δυστυχώς η Πολιτεία και τα συνδικαλιστικά όργανα των ναυτικών μας δεν έχουν εκμεταλλευθεί τη δυναμική της ελληνόκτητης ναυτιλίας να προσφέρει νέες θέσεις εργασίας σε άνεργους συμπολίτες μας, οι οποίοι στερούνται άλλων εργασιακών ευκαιριών λόγω της οικονομικής κρίσης που βιώνει η χώρα μας. Θα πρέπει όμως να γίνει κατανοητό ότι για να παραμείνει η ελληνόκτητη ναυτιλία στρατηγικός πυλώνας και μοχλός ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας θα πρέπει να είναι ανταγωνιστική. Επομένως, και η ναυτολόγηση ελληνικών κατώτερων πληρωμάτων είναι εφικτή μόνο με όρους σύμφωνους με τα νομίμως κρατούντα στην παγκόσμια αγορά ναυτιλιακής εργασίας» είπε ο πρόεδρος της ΕΕΕ, περιγράφοντας το πλαίσιο μέσα στο οποίο μπορεί να κινηθεί ο εφοπλισμός.
Ο κ. Βενιάμης εξέφρασε την ελπίδα ότι «θα ξεπεραστούν, έστω και καθυστερημένα, ανεδαφικά συνδικαλιστικά προσκόμματα που εμποδίζουν τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, σε μια χώρα όπου η ανεργία κλονίζει τους ιστούς της κοινωνίας μας».
Στη θέση αυτή της ΕΕΕ, η ναυτεργασία παραμένει οχυρωμένη πίσω από τη σύμβαση του 2010. Η ΕΕΕ αντιπροτείνει τη σύμβαση της ITF, που έχει αναγνωρίσει η ΠΝΟ και αφορά τους ξένους ναυτεργάτες που απασχολούνται στα ελληνόκτητα πλοία. Παράλληλα εμφανίζεται έτοιμη μέσω ενός διαλόγου να βρεθεί μία χρυσή τομή στη βάση πάντα της σύμβασης της ITF ώστε να ξεπεραστούν οι αντιρρήσεις και να διαμορφωθεί ένα πλαίσιο που θα διατηρεί το ελληνόκτητο πλοίο ανταγωνιστικό. Αυτό παραμένει ακρογωνιαίος λίθος της πολιτικής της ΕΕΕ για να είναι και αποτελεσματική η συμφωνία και να μη μείνει στα χαρτιά, αλλά να αγκαλιαστεί από το σύνολο του ελληνικού εφοπλισμού.
Παράλληλα, η ΕΕΕ ζητεί μία πιο ενεργή παρέμβαση της πολιτείας. Το υπουργείο Ναυτιλίας καλεί τα δυο μέρη να κάνουν ένα βήμα πίσω ώστε να βρουν ένα σημείο επαφής, ενώ ξεσκονίζει όλη τη νομοθεσία που σχετίζεται με συλλογικές συμβάσεις εργασίας και συνδικαλιστικές εκπροσωπήσεις προκειμένου να διαπιστώσει εάν υπάρχει δυνατότητα παρέμβασης.
Ο πρόεδρος της ΕΕΕ εκτιμά ότι σε πρώτη φάση η ναυτιλία μπορεί να δώσει μέχρι και 50.000 θέσεις εργασίας. Θα χρειασθεί ένα διάστημα δύο τριών χρόνων προκειμένου να αρχίσουν σταδιακά να ανεβαίνουν στα πλοία οι νέοι. Όπως εξηγεί ο κ. Βενιάμης, υπάρχουν τρεις κατηγορίες νέων που άμεσα μπορούν να απασχοληθούν. Οι δυο από αυτές αντιμετωπίζουν και τα σοβαρότερα προβλήματα σε σχέση με την ανεργία στη στεριά. Είναι όσοι δεν έχουν τελειώσει το Λύκειο, οι απόφοιτοι Λυκείου και οι ηλεκτρονικοί απόφοιτοι ΤΕΙ και ΑΕΙ. Για τις δύο πρώτες κατηγορίες μέσα από την απασχόληση και τη συνεχή εκπαίδευση διαμορφώνεται και μία επαγγελματική εξέλιξη που φθάνει μέχρι τη θέση του κυβερνήτη σε σκάφος.
Ο πρόεδρος της ΕΕΕ τονίζει στους συνομιλητές του ότι πρέπει όλοι να συνειδητοποιήσουν ότι τα πλοία ταξιδεύουν μια χαρά και με ναυτικούς από τις Φιλιππίνες ή άλλες χώρες. «Όμως εμείς επιθυμούμε Έλληνες στα πλοία, γιατί θέλουμε να υπηρετήσουμε την επιστροφή της ναυτοσύνης».
Οι αμοιβές
Σημειώνεται ότι στη στεριά ο κατώτερος μισθός είναι για τους υπάλληλους άνω των 25 ετών στα 586,08 ευρώ και για τους υπάλληλους κάτω των 25 ετών διαμορφώνεται 510,95 ευρώ, ενώ η σύμβαση της ITF είναι στα 962 δολάρια (ναυτόπαις) και αντίστοιχα για τους Έλληνες στα 1.600 ευρώ μικτά μαζί με τις υπερωρίες.
Οι συμβάσεις της ΠΝΟ και της ITF είναι περίπου στα ίδια επίπεδα αποδοχών σε ό,τι αφορά τους αξιωματικούς (5.200 ευρώ ο πλοίαρχος στην ελληνική ΣΣΕ και 5.684 δολάρια στη σύμβαση της ITF).
Σε ό,τι αφορά τους ηλεκτρονικούς, αυτή τη στιγμή η ελληνόκτητη ναυτιλία απασχολεί κυρίως Ουκρανούς και Ρώσους και οι αμοιβές φτάνουν τα 5.000 δολάρια τον μήνα.
Αντιδρούν ΠΝΟ, ΠΕΝΕΝ και Ενώσεις Μηχανικών
Όσον αφορά τη θέση της ναυτεργασίας, η Πανελλήνια Ναυτική Ομοσπονδία (ΠΝΟ) αντιτίθεται στην πρόταση της ΕΕΕ. Σχολιάζοντας τις δηλώσεις του υπουργού για το γερμανικό μοντέλο, αλλά και την πρόταση της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών, η Ομοσπονδία αναφέρει ότι η θέση της είναι μια και αταλάντευτη και αφορά «την υπογραφή Συλλογικών Συμβάσεων για όλες τις κατηγορίες πλοίων με τις οποίες όχι απλά θα ανανεώνονται οι μέχρι σήμερα υπογραφείσες και εφαρμοζόμενες ΣΣΕ, αλλά θα βελτιώνονται έτι περαιτέρω οι όροι αυτών, ώστε να ανταποκρίνονται στις σημερινές δυσμενέστατες συνθήκες και δεδομένα. Όλες οι προσλήψεις των ναυτεργατών, σε όλα τα πλοία, που φορολογούνται στην Ελλάδα (Ν. 27/75), πρέπει να γίνονται μέσω ΓΕΝΕ προκειμένου να διασφαλίζεται η πλήρης ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και η ασφάλισή τους, σύμφωνα με την ισχύουσα εθνική νομοθεσία και τις ΣΣΕ της ΠΝΟ».
Το «γερμανικό μοντέλο»
Αναφορικά με την πρόταση για το «γερμανικό μοντέλο», σε ανακοίνωσή της η Πανελλήνια Ένωση Ναυτών (ΠΕΝΕΝ) σημειώνει ότι «στη Γερμανία υφίσταται μια ΣΣΕ για τους Γερμανούς ναυτικούς η οποία και ισχύει απαρέγκλιτα και εφαρμόζεται σε όλα τα πλοία γερμανικής σημαίας. Η αλήθεια είναι ότι στο δεύτερο γερμανικό νηολόγιο, το οποίο η Διεθνής Οργάνωση Μεταφορών (ITF) το έχει χαρακτηρίσει με απόφασή της σημαία ευκαιρίας για τους αλλοδαπούς ναυτικούς (τρίτων χωρών), προβλέπονται προσαυξημένες αποδοχές που φθάνουν συνολικά έως και +20% από την αντίστοιχη ΣΣΕ της ITF. Η ανωτέρω σύμβαση δεν έχει ουδεμία εφαρμογή για τους Γερμανούς ναυτικούς».
Τέλος, οι Ενώσεις Μηχανικών (ΠΕΜΕΝ και ΣΤΕΦΕΝΣΩΝ) τονίζουν ότι οι ΣΣΕ στην ποντοπόρο ναυτιλία δεν έχουν ανανεωθεί από το 2010, ενώ διατηρεί την πρωτοκαθεδρία της ελέγχοντας το 20% της παγκόσμιας χωρητικότητας πλοίων.
