Καθοριστικός για την επίτευξη των στόχων του Διεθνούς Οργανισμού Ναυτιλίας (ΙΜΟ) όσον αφορά τις εκπομπές ρύπων των πλοίων πρόκειται να είναι στο εξής ο ρόλος των εναλλακτικών καυσίμων, με το υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) να κατέχει ηγετική θέση λόγω των μοναδικών συγκριτικών πλεονεκτημάτων, λειτουργικών, οικονομικών και περιβαλλοντικών, που το χαρακτηρίζουν ως καύσιμο.
To LNG ανταποκρίνεται ήδη στους στόχους του ΙΜΟ για το 2020 και αποτελεί τη βάση για την επίτευξη των στόχων αυτών σε συνδυασμό με επενδύσεις σε υποδομές που θα υποστηρίξουν τον ανεφοδιασμό πλοίων με LNG και την υιοθέτηση καινοτόμων λύσεων στη σχεδίαση και τη λειτουργία των πλοίων. Στα πλαίσια αυτά, σημαντική για την ενεργειακή μεταμόρφωση της ναυτιλίας είναι η συνεισφορά της πρωτοβουλίας Poseidon Med II. Πρόκειται για ένα πρόγραμμα που υλοποιείται από 26 εταίρους από την Ελλάδα, την Κύπρο και την Ιταλία υπό το συντονισμό της ΔΕΠΑ. Οι δημόσιοι και ιδιωτικοί αυτοί φορείς διαθέτουν σημαντική εμπειρία στους κλάδους της Ναυτιλίας, της Ενέργειας, της Μηχανικής, της Οικονομίας, της Έρευνας και της Τεχνολογίας. Στο πρόγραμμα συμμετέχουν ι έξι μεγάλοι λιμένες (Πειραιάς, Πάτρα, Ηράκλειο, Ηγουμενίτσα, Λεμεσός, Βενετία), καθώς και ο τερματικός σταθμός LNG στη Ρεβυθούσα. Ξεκίνησε τον Ιούνιο του 2015 και προβλέπεται να ολοκληρωθεί τον Δεκέμβριο του 2020, έχει προϋπολογισμό €53,3 εκατ. και απολαμβάνει της στήριξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς συγχρηματοδοτείται κατά 50% μέσω του Connecting Europe Facility (CEF).
Στόχος του Poseidon Med II είναι η ευρεία υιοθέτηση του LNG ως ναυτιλιακού καυσίμου και η ανάδειξη της Ελλάδας ως κέντρο ανεφοδιασμού των πλοίων με LNG στην περιοχή της ΝΑ Ευρώπης και της Ανατολικής Μεσογείου. Προκειμένου να συμβεί αυτό, το πρόγραμμα στοχεύει στο σχεδιασμό εγκαταστάσεων φόρτωσης βυτιοφόρων και πλοίων μεταφοράς/διανομής LNG σε μικρή κλίμακα στη Ρεβυθούσα καθώς και των απαραίτητων υποδομών στους λιμένες Πειραιά, Πάτρας, Ηγουμενίτσας, Ηρακλείου και Λεμεσού ώστε να μπορεί να υποστηριχθεί ο ανεφοδιασμός πλοίων με LNG. Eπιπλέον το πρόγραμμα προχωρά στην υλοποίηση λεπτομερών σχεδίων για πλοία μεταφοράς/διανομής LNG, ανεφοδιασμού πλοίων με καύσιμο LNG και πλοίων που θα χρησιμοποιούν LNG , στη σχεδίαση και κατασκευή ενός καινοτόμου πλοίου μεταφοράς και ανεφοδιασμού LNG στην Ιταλία καθώς επίσης και στην υιοθέτηση του κατάλληλου ρυθμιστικού πλαισίου. Στα πλαίσια του έργου σημαντική είναι η διαμόρφωση ενός κατάλληλου τιμολογιακού και εμπορικού πλαισίου, η ανάπτυξη μιας αποτελεσματικής εφοδιαστικής αλυσίδας λαμβάνοντας υπόψη συνέργειες με άλλες χρήσεις στις ευρύτερες περιοχές των λιμανιών, καθώς και η διεξαγωγή μελετών για το περιβάλλον και την ασφάλεια.
Το LNG δεν βρίσκεται τυχαία στο επίκεντρο του προγράμματος, καθώς πρόκειται για ένα καύσιμο που χαρακτηρίζεται από σειρά συγκριτικών πλεονεκτημάτων απέναντι τόσο στις συμβατικές λύσεις, όσο και στα άλλα εναλλακτικά καύσιμα. Το φυσικό αέριο, ως γνωστόν, είναι ένα διαθέσιμο συγκριτικά φθηνό και ασφαλές καύσιμο, που βασικό του χαρακτηριστικό είναι ότι εκλύει πολύ λιγότερες εκπομπές NOx και Sox και ΡΜ αλλά είναι σημαντική και η συνεισφορά του στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από ότι το πετρέλαιο.
Διεισδύοντας στα παραπάνω πλεονεκτήματα, το LNG μπορεί να αντικαταστήσει στο άμεσο μέλλον τα υγρά καύσιμα στα πλοία λόγω της δυνατότητάς του να μειώσει τις εκπομπές CO₂ κατά 25%, τους ρύπους NOx κατά 90% και τους ρύπους Sox και PM κατά 99%. Μάλιστα, αν συνδυαστεί με ένα κατάλληλο σχεδιασμό πλοίου και εξελιγμένες μηχανές, είναι σε θέση να μειώσει τις εκπομπές έντασης CO₂ (εκπομπές CO₂ ανά έργο μεταφοράς) κατά 40% ως το 2030, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του κλάδου, προσφέροντας μια ρεαλιστική και βιώσιμη διέξοδο στο ναυτιλιακό τομέα ενόψει του στόχου μείωσης του CO₂ κατά 50% έως το 2050.
Ένα τέτοιο αποτέλεσμα θεωρείται αδύνατο με τη χρήση των υφιστάμενων υγρών καυσίμων και των συμπληρωματικών τεχνολογιών τους, άρα η στροφή προς το LNG αποτελεί μονόδρομο, ώστε να συμβάλει η ναυτιλία στην αποτροπή της κλιματικής αλλαγής και τελικώς στην αποανθρακοποίηση του ναυτιλιακού τομέα με την συμμετοχή ανθρακικώς ουδέτερων ” Carbon Neutral” καυσίμων. Ακόμα και στο απώτερο μέλλον, όταν οι προδιαγραφές ρύπων θα γίνουν ακόμα αυστηρότερες, το LNG θα είναι σε θέση να συνεχίσει να συνδράμει μέσω του συνδυασμού του με ανθρακικώς ουδέτερα (Carbon Neutral) καύσιμα, θέτοντας έτσι την βάση για επιπλέον ενέργειες μείωσης των αερίων εκπομπών ρύπων στην ναυτιλία.
Στο πλαίσιο του απώτερου στόχου του ΙΜΟ για μείωση κατά 50% της έντασης του άνθρακα, ως το 2050, η λύση αυτή θεωρείται σήμερα ως η μοναδική βιώσιμη μακροπρόθεσμα, καθώς δεν χρειάζεται να θυσιαστεί η αποδοτικότητα των πλοίων υπέρ της μείωσης των εκπομπών (πχ ταχύτητα πλεύσης). Επίσης, τα ανθρακικώς ουδέτερα καύσιμα μπορούν να μεταφερθούν, αποθηκευτούν και καταναλωθούν με τον ίδιο τρόπο και μεθόδους, όπως το LNG, άρα υπάρχουν χρήσιμες συνέργειες στο συνδυασμό τους. Με τον τρόπο αυτό, το LNG θα γίνει ο πρόδρομος των ανθρακικά ουδέτερων καυσίμων ,χωρίς καμία διαταραχή στην εφοδιαστική αλυσίδα καθώς πρόκειται βασικά για το ίδιο καύσιμο.
Το LNG μέσω των ανεπτυγμένων τεχνολογιών προώθησης που υπάρχουν σήμερα, είναι ξεκάθαρα καλύτερο στο συνολικό προφίλ εκπομπών (well-to-wake) σε σχέση με τα υγρά καύσιμα. Συνεπώς το LNG δεν είναι ένα μεταβατικό καύσιμο, αλλά το καύσιμο του μέλλοντος για πολλά χρόνια ακόμα.
Κατ’ επέκταση, οι επενδύσεις στο LNG θα έχουν μακρόπνοο χαρακτήρα και αποτελούν μονόδρομο προς ένα βιώσιμο μοντέλο μελλοντικής ανάπτυξης χωρίς δυσμενείς επιπτώσεις στο περιβάλλον. Eπενδύοντας σε βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και στη μείωση του αποτυπώματος άνθρακα πέραν των ισχύοντων προδιαγραφών , οι ιδιοκτήτες πλοίων μειώνουν την έκθεση τους σε όποια μελλοντική φορολογία CO₂ και αυξάνουν την ανταγωνιστικότητα των πλοίων τους για όλη την διάρκεια της ζωής του .
Για περαιτέρω πληροφορίες σχετικά με το Poseidon Med II παρακαλούμε επικοινωνήστε με: ΔΕΠΑ, Συντονιστής Poseidon Med II, τηλ.: 210 2701229
* Την αποκλειστική ευθύνη της παρούσας έκδοσης φέρει ο συγγραφέας της. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν φέρει καμία ευθύνη για οποιαδήποτε χρήση των περιεχομένων σ’ αυτήν πληροφοριών
