Skip to main content

NYT: Ποιο είναι το παιχνίδι του Ερντογάν στην υπόθεση Κασόγκι;

«Η Τουρκία ενίσχυσε την σταυροφορία της υπέρ της δικαιοσύνης, μην επιτρέποντας στη Σαουδική Αραβία να αποφύγει τις ευθύνες της για τη δολοφονία του Τζαμάλ Κασόγκι», γράφουν οι «New York Times» στο σημερινό κύριο άρθρο τους. «Η σταθερή διοχέτευση, με ανατριχιαστικές λεπτομέρειες, στοιχείων από τα κρατικά ελεγχόμενα ΜΜΕ κατά τις τρεις προηγούμενες εβδομάδες έστρεψαν την προσοχή της παγκόσμιας κοινής γνώμης στη στυγνότητα του Σαουδάραβα διαδόχου, Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν, ακόμη και όταν η κυβέρνηση Τραμπ έδειχνε να αποστρέφει το βλέμμα της.

Την Τρίτη, ο Ερντογάν έστρεψε και πάλι τα βλέμματα στη φρικαλέα δολοφονία, εκφωνώντας μακροσκελή ομιλία προς μέλη του κόμματός του. Χαρακτήρισε τη δολοφονία «προμελετημένη», παραθέτοντας γεγονότα σε χρονολογική σειρά. Απαίτησε από τους Σαουδάραβες να παράσχουν λεπτομέρειες, καθώς αιωρούνται ακόμη πολλά ερωτήματα και να εκδώσουν τους 18 υπόπτους για να δικαστούν στην Τουρκία. Άφησε, δε, να εννοηθεί ότι ο πρίγκιπας Μοχάμεντ ή πρόσωπο του στενού του περιβάλλοντος, κατηύθυνε τη δολοφονία.

Μια τέτοια απροσχημάτιστη πρόκληση προς τη Σαουδική Αραβία, που είναι περιφερειακή δύναμη και έχει καλλιεργήσει στενές σχέσεις με τον πρόεδρο Τραμπ, συνιστά τολμηρή κίνηση. Τι ελπίζει να πετύχει ο Ερντογάν;

Είναι μάλλον απίθανο να συγκινήθηκε από τη δολοφονία ενός δημοσιογράφου, δεδομένου του ιστορικού του στις διώξεις και στον περιορισμό των ελευθεριών του Τύπου. Αναμφίβολα ο Ερντογάν έχει εξοργιστεί, επειδή μια ξένη χώρα διέπραξε μια τόσο αναίσχυντη δολοφονία εντός της Τουρκίας. Και ίσως ο Τούρκος pρόεδρος διαβλέπει μια ευκαιρία, όπως εικάζουν Αμερικανοί αξιωματούχοι, να εκμεταλλευτεί τη δολοφονία για να αποσπάσει χρήματα από τους Σαουδάραβες, προκειμένου να στηρίξει την παραπαίουσα τουρκική οικονομία με αντάλλαγμα τη μετατόπιση των ευθυνών από το σαουδαραβικό καθεστώς.

Αν και δεν έχει ακόμη διαφανεί, ένα είδος συμβιβασμού για να μη διαρρεύσουν άλλες λεπτομέρειες παραμένει πιθανός. Αναφέροντας στη χθεσινή του ομιλία ότι ο ισχυρισμός των Σαουδαράβων περί «επιχείρησης δίχως έγκριση» είναι ψέμα, ο Ερντογάν στοιχημάτισε την προσωπική του υπόληψη. Βέβαια, δεν έφτασε στο σημείο που ο ίδιος είχε αφήσει να εννοηθεί. Έδειξε τον διάδοχο μόνον έμμεσα και εκφράστηκε με σεβασμό για τον βασιλιά Σαλμάν, γεγονός πως ελπίζει να αποφύγει την πλήρη ρήξη με το Ριάντ. Μένουν λοιπόν περιθώρια για να έρθουν οι δύο χώρες σε συμφωνία.

Ίσως, όμως, ο αντικειμενικός στόχος του Ερντογάν είναι να εκμεταλλευτεί την υπόθεση Κασόγκι για να πλήξει έναν περιφερειακό ανταγωνιστή και να αναδείξει την Τουρκία ηγέτιδα του μουσουλμανικού κόσμου. Τρέφει όνειρα να κυβερνήσει μια αναγεννημένη Οθωμανική Αυτοκρατορία. Μπορεί αυτό να είναι εφικτό όσον αφορά την πολιτική επιρροή, όμως είναι αμφίβολο αν έχει τη δυνατότητα να επεκτείνει σημαντικά την τουρκική επικράτεια.

Ο Ερντογάν έχει παράσχει υποστήριξη στη Μουσουλμανική Αδελφότητα, την οποία οι Σαουδάραβες θεωρούν τρομοκρατική οργάνωση, ενώ διατηρεί σχέσεις με το Ιράν και το Κατάρ, όμως η δολοφονία τον βρήκε αποδυναμωμένο, οικονομικά και διπλωματικά. Ωστόσο, ο Ερντογάν άνοιξε ένα παράθυρο ευκαιρίας για τη βελτίωση των σχέσεων με τον Τραμπ, ενώ ήδη αντιστρέφεται η οικονομική παρακμή της χώρας. Αναδεικνύοντας τη Σαουδική Αραβία σαν δολοφονικό τραμπούκο, ο Ερντογάν είναι σε θέση να συσπειρώσει τον τουρκικό λαό εναντίον ενός κοινού εχθρού, τακτική όλων των αυταρχικών πολιτικών που έχει δοκιμαστεί στον χρόνο. Είναι πολύ πιθανό να αναδυθεί ισχυρότερος μέσα από αυτή την αντιπαράθεση.