Κακοποίηση, σεξουαλικά σκάνδαλα, τραγικές εργασιακές συνθήκες- δεν φαίνεται να έχουν τέλος τα σκάνδαλα, στα οποία εμπλέκεται η καθολική εκκλησία στην Ιρλανδία. Τί μπορεί να αλλάξει η επίσκεψη του Ποντίφηκα;
Με ανάμικτα συναισθήματα υποδέχονται οι πιστοί τον Πάπα Φραγκίσκο στην Ιρλανδία. Είναι η πρώτη επίσκεψη προκαθήμενου της καθολική εκκλησίας στη χώρα τους μετά από σχεδόν 40 χρόνια. Αλλά είναι μία επίσκεψη που επισκιάζεται από σειρά σκανδάλων και κυρίως από την κατηγορία ότι η ίδια η καθολική εκκλησία προσπαθούσε να συγκαλύψει τα σκάνδαλα, προστατεύοντας ιερείς και καλόγριες που είχαν διαπράξει σεξουαλικά εγκλήματα εις βάρος παιδιών και γυναικών. Το Βατικανό επισημαίνει ότι ο θεσμός της οικογένειας αποτελεί προτεραιότητα για τον Πάπα Φραγκίσκο κατά τη διήμερη επίσκεψή του στην Ιρλανδία και τη συμμετοχή του στην Παγκόσμια Συνάντηση των Οικογενειών που φέτος γίνεται στο Δουβλίνο. Ωστόσο θεωρείται βέβαιο ότι ο Ποντίφηκας δεν θα αποφύγει τη συζήτηση για τα κακώς κείμενα.
Πολλοί Ιρλανδοί πιστεύουν ότι η καθολική εκκλησία όχι μόνο δεν επιθυμούσε να διαλευκάνει τις σχετικές αιτιάσεις, αλλά προσπάθησε να τις συγκαλύψει. Λίγες μέρες πριν από την άφιξή του στο Δουβλίνο ο ίδιος ο Ποντίφηκας, σε μία ασυνήθιστη κίνηση, απηύθυνε επιστολή προς τον “Λαό του Θεού”, δηλαδή προς τα 1,3 δισεκατομμύρια πιστούς της καθολικής εκκλησίας, στην οποία παραδέχεται ότι η εκκλησία είχε παραμελήσει τα θύματα επί μακρόν.
Ζήτημα αξιοπιστίας
Για πολλούς η καθολική εκκλησία έχει πλέον απωλέσει την αξιοπιστία της. “Δεν είναι δυνατόν να έρθει ο Πάπας και να τα αγνοεί όλα αυτά…” λέει στο Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων (DPA) η Μαρί Κόλινς, που ήταν και η ίδια θύμα κακοποίησης. Μέχρι πριν λίγους μήνες η Κόλινς συμμετείχε σε ειδική επιτροπή για την προστασία των ανηλίκων, αλλά αποχώρησε σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την “ελλειπή συνεργασία” του Βατικανού. Σήμερα δηλώνει ότι μπορεί να υπάρχουν πολλοί που “χαίρονται για την επίσκεψη” του Πάπα στην Ιρλανδία, αλλά την ίδια στιγμή έχει συσσωρευθεί τεράστια οργή με αποδέκτη βέβαια περισσότερο την εκκλησία ως θεσμό και όχι τόσο τον ίδιο τον Ποντίφηκα.
Σύμφωνα με την ίδια, ο Πάπας Φραγκίσκος “μίλησε σωστά και επέδειξε την ενδεδειγμένη στάση”, αλλά μέχρι στιγμής “το μόνο που συμβαίνει όταν αποδεικνύεται η ενοχή ενός επισκόπου σε υπόθεση κακοποίησης, είναι ότι του ζητείται να παραιτηθεί”. Ο Πάπας θα πρέπει να κάνει πολύ περισσότερα, θα πρέπει “να ζητήσει από αυτούς τους άνδρες να λογοδοτήσουν, θα πρέπει να εγκαθιδρύσει ένα σύστημα ελέγχου, που θα τους οδηγεί στη δικαιοσύνη”, υποστηρίζει η Μαρί Κόλινς. Αλλά και ο αρχιεπίσκοπος του Δουβλίνου, Ντάρμιουντ Μάρτιν, εκφράζει την επιθυμία να ακούσει “ξεκάθαρα λόγια” από τον Ποντίφηκα κατά την επίσκεψή του στην Ιρλανδία. Το βέβαιο είναι ότι ο προκαθήμενος της καθολικής εκκλησίας θα συναντηθεί με παθόντες. “Οι παλιές πληγές παραμένουν, ενώ κάθε τόσο ανοίγουν καινούριες” τονίζει ο αρχιεπίσκοπος σε πρόσφατες συνεντεύξεις του.
Θύματα εκμετάλλευσης οι ανύπαντρες μητέρες
Οι ειδικοί κάνουν λόγο για χιλιάδες κρούσματα κακοποίησης, επί δεκαετίες, με θύματα μικρά παιδιά. Αλλά αντί να ζητήσει συγγνώμη, ο πρώην αρχιεπίσκοπος του Δουβλίνου, Σον Μπρέιντι, είχε επικρίνει τους πιστούς γιατί, όπως υποστήριζε, δεν επεδείκνυαν ανεκτικότητα για τους αμαρτωλούς μεταξύ των ιερέων. Ένα ακόμη κεφάλαιο που δεν περιποιεί τιμή για την καθολική εκκλησία είναι οι “περιπεσούσες γυναίκες”. Έτσι αποκαλούνται οι ανύπαντρες μητέρες. Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, πολλές από αυτές απασχολούνταν σε απάνθρωπες συνθήκες στα “Πληντήρια της Μαγδαληνής”, δηλαδή σε κέντρα βοήθειας που υποτίθεται ότι θα προετοίμαζαν την επανένταξή τους στην κοινωνία. Και βέβαια η Ιρλανδία δεν αποτελεί μοναδικη περίπτωση, καθώς παρόμοιες αιτιάσεις ακούγονται ήδη στην Αυστραλία, στη Χιλή ή στην Πενσυλβάνια των ΗΠΑ.
Πάντως, ενώ η ίδια η καθολική εκκλησία δυσκολεύεται να αντιμετωπίσει της εκκρεμότητες του παρελθόντος, η Ιρλανδία έχει πλέον αποτινάξει την παραδοσιακή εικόνα της υπερσυντηρητικής χώρας. Για πρώτη φορά τον περασμένο Μάιο, μετά από δημοψήφισμα, οι Ιρλανδοί αποφάσισαν να τροποποιήσουν την αυστηρή νομοθεσία για την απαγόρευση των αμβλώσεων. “Πρόκειται για μία σιωπηρή επανάσταση, μία μεγαλειώδη πράξη δημοκρατίας”, δήλωσε ο πρωθυπουργός Λέο Βάραντκαρ, μέσω Twitter, μόλις έγινε γνωστό το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος. Ο ίδιος δε, δηλώνει ανοιχτά ότι είναι ομοφυλόφιλος. Το 2015 η Ιρλανδία έγινε η πρώτη χώρα στον κόσμο που επέτρεψε τον γάμο μεταξύ ατόμων του ιδίου φύλου, πάλι μετά από δημοψήφισμα, αν και μέχρι το 1993 αντιμετώπιζε την ομοφυλοφιλία ως ποινικό αδίκημα.
Λένα Κλίμκαϊτ, Σίλβια Κουσίντλο (DPA), Γιάννης Παπαδημητρίου
