Skip to main content

Πούτιν: Γιατί κήρυξε τριήμερη κατάπαυση του πυρός

REUTERS/Sergey Pivovarov

Ειλικρινής προσπάθεια για την ειρήνη ή δημόσιες σχέσεις; Χωρίς μηχανισμούς παρακολούθησης η εκεχειρία - Τι επιδιώκει ο Ρώσος πρόεδρος

Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν ανακοίνωσε άλλη μια μονομερή τριήμερη κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία, αυτή τη φορά για την 80η επέτειο της νίκης Σοβιετικής Ένωσης και των συμμάχων της στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Συγκεκριμένα, το Κρεμλίνο ανακοίνωσε στις 28 Απριλίου ότι ο Πούτιν κήρυξε κατάπαυση του πυρός για την Ημέρα της Νίκης στις 9 Μαΐου, την ημέρα που η Ρωσία γιορτάζει τη νίκη της Σοβιετικής Ένωσης επί της Ναζιστικής Γερμανίας κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Η εκεχειρία ξεκινάει από τα μεσάνυχτα της νύχτας 7ης προς 8ης Μαΐου μέχρι τα μεσάνυχτα τη νύχτας της 10ης προς 11ης Μαΐου.

Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτή είναι η δεύτερη κατάπαυση του πυρός που κηρύσσει η Μόσχα. Η πρώτη ήρθε για τον εορτασμό του Πάσχα. Κατά τη διάρκεια της σύντομης λεγόμενης εκεχειρίας, η Ουκρανία κατηγόρησε τα ρωσικά στρατεύματα ότι την παραβίασαν επανειλημμένα. Αντίστοιχες κατηγορίες εξαπέλυσε και η Ρωσία.

Το Κρεμλίνο ισχυρίστηκε ότι η νέα κατάπαυση του πυρός καταδεικνύει την ετοιμότητα της Ρωσίας να λάβει μέρος στις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις χωρίς προϋποθέσεις για την εξάλειψη των «βασικών αιτιών» του πολέμου στην Ουκρανία. Πρόκειται για «εκδήλωση» της καλής θέλησης της Ρωσίας, όπως είπε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ.

Είναι όμως έτσι; Πότε η κατάπαυση του πυρός είναι μια ειλικρινής προσπάθεια διασφάλισης της ειρήνης και πότε είναι απλά PR για να ικανοποιηθεί ο Ντόναλντ Τραμπ (;), διερωτάται σε ανάλυσή του το BBC.

Το Κρεμλίνο ετοιμάζεται να υποδεχθεί έναν σημαντικό αριθμό ξένων αξιωματούχων, συμπεριλαμβανομένων των πρώην σοβιετικών, λατινοαμερικανικών, ασιατικών και αφρικανικών χωρών, για τον εορτασμό της Ημέρας της Νίκης της Ρωσίας και ο Πούτιν πιθανότατα προσπαθεί να αποφύγει την αμηχανία που θα προκαλούσαν η πραγματοποίηση  ουκρανικών χτυπημάτων κατά τη διάρκεια των εορτασμών, σημειώνουν οι αναλυτές του Ινστιτούτου για την Μελέτη του Πολέμου (ISW).

Αν πάντως πρόκειται για μια προσπάθεια να πειστεί η Ουάσιγκτον που απειλεί να αποχωρήσει από την διαμεσολάβηση εάν δεν επιτευχθεί πρόοδος ότι το Κρεμλίνο έχει τις καλύτερες προθέσεις στις συνομιλίες για τον πόλεμο στην Ουκρανία, φαίνεται να έχει μέτρια αποτελέσματα.

Σχολιάζοντας η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου Κάρολαϊν Λεβιτ σημείωσε την προσφορά της Μόσχας για προσωρινή κατάπαυση του πυρός, αλλά είπε: «Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έχει ξεκαθαρίσει ότι θέλει πρώτα να δει μια μόνιμη κατάπαυση του πυρός για να σταματήσουν οι θάνατοι, να σταματήσει η αιματοχυσία».

Αυτό ζητάει και ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι. «Για κάποιον λόγο, υποτίθεται πως όλοι πρέπει να περιμένουν την 8η Μαΐου και μόνο τότε να υπάρξει κατάπαυση πυρός ώστε να διασφαλιστεί η ηρεμία για τον Πούτιν στη διάρκεια της παρέλασης», δήλωσε σε βιντεοσκοπημένο μήνυμά του που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα.

«Δίνουμε περισσότερη αξία στις ανθρώπινες ζωές, όχι στις παρελάσεις. Πιστεύουμε πως ο κόσμος θεωρεί πως δεν υπάρχει λόγος να περιμένουμε μέχρι τις 8 Μαΐου. Και η κατάπαυση του πυρός δεν θα πρέπει να είναι για λίγες ημέρες και να ξαναρχίσουν οι σκοτωμοί μετά», πρόσθεσε.

Τι μας έμαθε η πασχαλινή εκεχειρία

Τα πλήγματα που πραγματοποιήθηκαν κατά την διάρκεια της πασχαλινής εκεχειρίας και οι κατηγορίες που εκτοξεύθηκαν και από τις δύο πλευρές υπογραμμίζουν την ανάγκη να δημοσιοποιηθούν οι λεπτομέρειες οποιασδήποτε μελλοντικής κατάπαυσης του πυρός ή ειρηνευτικής συμφωνίας, οι οποίες πρέπει να έχουν συμφωνηθεί εκ των προτέρων από όλα τα μέρη και να περιλαμβάνουν ισχυρούς μηχανισμούς παρακολούθησης, τονίζουν οι αναλυτές του ISW.

Η προτεινόμενη εκεχειρία για την Ημέρα της Νίκης του Πούτιν δεν περιλαμβάνει μηχανισμούς παρακολούθησης και η ρωσική πλευρά πιθανότατα θα αξιοποιήσει αυτή την έλλειψη μηχανισμών για να εκτοξεύσει αβάσιμους ισχυρισμούς για παραβιάσεις της εκεχειρίας από την Ουκρανία, συνεχίζουν.

Οι Ρώσοι αξιωματούχοι δεν ενδιαφέρονται για την δημιουργία σημαντικών μηχανισμών παρακολούθησης ή μιας γενικής δημόσιας βάσης για αυτές τις εκεχειρίες, πιθανότατα επειδή η Ρωσία επωφελείται από τις ασαφείς ασαφών συνθήκες των εκεχειριών, εκτιμούν επίσης.

Τι επιδιώκει ο Πούτιν

«Ο Πούτιν εκμεταλλεύεται τις μονομερείς εκεχειρίες για να επιτύχει πλεονεκτήματα στον χώρο των πληροφοριών και στο πεδίο της μάχης στην Ουκρανία, σε αντίθεση με τον στόχο του προέδρου των ΗΠΑ να χρησιμεύσει η γενική κατάπαυση του πυρός ως σκαλοπάτι προς μια διαρκή και βιώσιμη ειρηνευτική συμφωνία στην Ουκρανία», λένε χαρακτηριστικά και εξηγούν πως:

  • Ο Πούτιν φαίνεται να κηρύσσει ευκαιριακά κατάπαυση του πυρός κατά τη διάρκεια μεγάλων θρησκευτικών και στρατιωτικών εορτών προκειμένου να αναγκάσει την Ουκρανία να αποδεχτεί την κατάπαυση διαφορετικά κινδυνεύει να φανεί ως αδιάλλακτη στη Δύση.
  • Η μονομερής κήρυξη εκεχειριών επιτρέπει επίσης στον Πούτιν να αποσπάσει την προσοχή από το γεγονός ότι στην ουσία απορρίπτει την πρόταση για γενική κατάπαυση του για 30 ημέρες και να διατηρήσει την ψευδαίσθηση ότι ενδιαφέρεται για ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις, ενώ διατηρεί τον πλήρη έλεγχο των όρων και του χρόνου οποιωνδήποτε συμφωνιών κατάπαυσης του πυρός.
  • Οι ρωσικές δυνάμεις εκμεταλλεύτηκαν την εκεχειρία του Πάσχα για να βομβαρδίσουν και να πραγματοποιήσουν αναγνώριση θέσεων στην πρώτη γραμμή της Ουκρανίας και κατεστραμμένων οχημάτων κατά μήκος της πρώτης γραμμής στο πλαίσιο της προετοιμασίας για μελλοντικές ρωσικές επιθέσεις, και πιθανότατα θα εκμεταλλευθούν την εκεχειρία για την Ημέρα της Νίκης για να πραγματοποιήσουν παρόμοιες προπαρασκευαστικές κινήσεις.
  • Ο Πούτιν θεωρεί πιθανώς την κατάπαυση του πυρός για την Ημέρα της Νίκης ως μια ευκαιρία για τις ρωσικές δυνάμεις να ξεκουραστούν πριν από τις μελλοντικές δραστηριότητες στην Ουκρανία και ως έναν τρόπο για να διασφαλιστεί ότι η Ουκρανία δεν θα πραγματοποιήσει κανένα σημαντικό πλήγμα μεγάλης εμβέλειας κατά της Ρωσίας κατά τη διάρκεια των εορτασμών της Ημέρας της Νίκης.

«Ο Πούτιν πιθανότατα δεν θεωρεί την κατάπαυση του πυρός της Ημέρας της Νίκης ως ένα σοβαρό βήμα προς τη διαρκή ειρήνη στην Ουκρανία», καταλήγουν οι αναλυτές του ISW.