Οι τουρίστες συνειδητοποιούν όλο και περισσότερο ότι ο τρόπο που ταξιδεύουν έχει σημασία – όχι μόνο για τον πλανήτη, αλλά και για τους ανθρώπους που αποκαλούν δημοφιλείς προορισμούς σπίτι τους.
Αυτό είναι το βασικό συμπέρασμα από την έκθεση της Booking.com για τα βιώσιμα ταξίδια του 2025.
Στη δέκατη έκδοσή της, η έκθεση διαπιστώνει ότι περισσότεροι από τους μισούς ταξιδιώτες έχουν πλέον επίγνωση των επιπτώσεων του τουρισμού στις τοπικές κοινότητες καθώς και στο περιβάλλον.
Βασισμένη σε πληροφορίες από 32.000 άτομα σε 34 χώρες, η έκθεση αποκαλύπτει μια πιθανή αλλαγή παραδείγματος στον τρόπο με τον οποίο ορίζουμε τα υπεύθυνα ταξίδια.
Αρκούν οι καλές προθέσεις;
Το να δούμε τον κόσμο με έναν πιο βιώσιμο τρόπο φαίνεται να είναι πιο δημοφιλές από ποτέ.
Το 93% των ερωτηθέντων στην έρευνα, στην οποία συμμετείχαν χιλιάδες άνθρωποι σε έξι ηπείρους, δήλωσαν ότι θέλουν να κάνουν πιο υπεύθυνες επιλογές και έχουν ήδη λάβει μέτρα για να το πράξουν. Αυτό είναι υπερδιπλάσιο από το ποσοστό των ερωτηθέντων που δήλωσαν το ίδιο το 2016. Οι απλές ενέργειες, από το κλείσιμο του κλιματισμού μέχρι την αποφυγή των υπερπλήρων hotspots, έχουν αρχίσει να μπαίνουν και αυτές στην επικρατούσα τάση.
Όμως, η φετινή έρευνα δείχνει ότι τα πιο φιλικά προς το περιβάλλον ταξίδια είναι μόνο ένα μέρος της ιστορίας. Οι οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις της εξερεύνησης νέων τόπων, από την πίεση που ασκείται στα συστήματα στέγασης έως τον σεβασμό των πολιτιστικών παραδόσεων, είναι πλέον το ζητούμενο για πολλούς τουρίστες.
Σχεδόν το 40% των ερωτηθέντων ζητούν συμβουλές για ταξίδια εκτός εποχών αιχμής ή για την επίσκεψη σε εναλλακτικούς προορισμούς για να αποφύγουν τον συνωστισμό.
Ωστόσο, η έκθεση αποκαλύπτει επίσης μια αποσύνδεση μεταξύ ιδεών και δράσης.
Σχεδόν το ένα τρίτο των ερωτηθέντων ανέφεραν αύξηση του κόστους διαβίωσης στους προορισμούς τους λόγω του τουρισμού. Ωστόσο, μόνο το 16% πίστευε ότι ο περιορισμός του αριθμού των επισκεπτών είναι η απάντηση. Αντιθέτως, πολλοί ζητούν καλύτερες επενδύσεις στη διαχείριση των αποβλήτων, στις δημόσιες μεταφορές και στη διατήρηση της φύσης για να περιοριστούν οι επιπτώσεις του υπερτουρισμού.
Πολλοί προορισμοί αγκαλιάζουν αυτή τη μετατόπιση των προτεραιοτήτων
Ορισμένοι τόποι προσαρμόζονται στις εξελισσόμενες προσδοκίες των ταξιδιωτών.
Η Χιλή, για παράδειγμα, φλερτάρει ενεργά τους «υπεύθυνους τουρίστες υψηλών δαπανών» – ανθρώπους που, σύμφωνα με την τουριστική επιτροπή της χώρας, αναζητούν καθηλωτικές, πολιτιστικά ευαίσθητες εμπειρίες. Είναι επίσης πρόθυμοι να ξοδέψουν περισσότερα για να στηρίξουν τις τοπικές επιχειρήσεις και τις προσπάθειες διατήρησης. Για να απευθυνθεί σε αυτούς τους ταξιδιώτες, η χώρα επεκτείνει τις προστατευόμενες περιοχές, υποστηρίζει έργα αναδάσωσης και επενδύει σε φιλικές προς το περιβάλλον ταξιδιωτικές επιλογές.
Στα Γκαλαπάγκος, όπου τα εύθραυστα οικοσυστήματα αντιμετωπίζουν τεράστια πίεση από τον τουρισμό, ορισμένες εταιρείες κρουαζιέρας επανεξετάζουν τα επιχειρηματικά τους μοντέλα. Τα δρομολόγια δίνουν πλέον προτεραιότητα στις βιώσιμες δραστηριότητες, με τους ξεναγούς να υπενθυμίζουν στους επισκέπτες τον αντίκτυπο που μπορεί να έχει ακόμη και ένα αποτύπωμα στο περιβάλλον. Τα νησιά έχουν επίσης αντισταθεί στον υπερτουρισμό διπλασιάζοντας τα τέλη εισόδου.
Άλλοι αισθάνονται την πίεση
Η κατάσταση είναι πιο τεταμένη αλλού, καθώς ο αυξανόμενος αριθμός επισκεπτών κατακλύζει ορισμένους προορισμούς.
Μετά από μια δοκιμή πέρυσι, η Βενετία επανέφερε τον φόρο ημερήσιων εκδρομών το 2025 για να βοηθήσει στη διαχείριση της πλημμυρίδας τουριστών που επιβαρύνει τον ιστορικό της πυρήνα. Οι επισκέπτες που δεν πληρώνουν μπορούν να αντιμετωπίσουν υψηλά πρόστιμα. Όμως το τέλος των 10 ευρώ έχει κάνει ελάχιστα για να αποτρέψει τους ταξιδιώτες από το να κατέβουν μαζικά στην πόλη. Το περασμένο καλοκαίρι, ο αριθμός των τουριστικών κλινών στη Βενετία ξεπέρασε τον αριθμό των κατοίκων.
Στην Ισπανία παρατηρείται αύξηση των αντιτουριστικών αισθημάτων. Σε προορισμούς όπως η Βαρκελώνη, η Μαγιόρκα και η Τενερίφη, οι ντόπιοι διαμαρτύρονται για τις επιπτώσεις των βραχυχρόνιων μισθώσεων, του θορύβου και της συμφόρησης. Οι τοπικές κυβερνήσεις αρχίζουν να αναλαμβάνουν δράση, αλλά η αλλαγή είναι αργή και αποσπασματική. Έξω από τη Λα Σαγράδα Φαμίλια – ένα από τα πιο πολυφωτογραφημένα μέρη της Βαρκελώνης – οι αρμόδιοι εισάγουν χώρο για selfie για να μειώσουν τον συνωστισμό. Αλλά το σχέδιο φαίνεται απίθανο να ανακόψει το κύμα των τουριστών που σχηματίζουν ουρές για να δουν τον διάσημο ημιτελή καθεδρικό ναό του Γκαουντί.
Ο τουρισμός χρειάζεται σαφέστερη κατεύθυνση
Τα ευρήματα της έκθεσης για τα βιώσιμα ταξίδια 2025 υπογραμμίζουν μια βασική πρόκληση για τον κλάδο: την ευθυγράμμιση της αυξανόμενης ευαισθητοποίησης των ταξιδιωτών με ουσιαστική, προσιτή δράση.
«Για να διασφαλιστεί ότι οι προορισμοί μπορούν να συνεχίσουν να απολαμβάνονται τόσο από τους ντόπιους όσο και από τους επισκέπτες, ο τουρισμός, οι υποδομές και η καινοτομία πρέπει να συμβαδίζουν με τις καλές προθέσεις των ταξιδιωτών», λέει η Danielle D’Silva, διευθύντρια βιωσιμότητας της Booking.com.
Η ίδια η εφαρμογή είναι πιθανό να συμβάλει σε αυτούς τους σκοπούς. Η D’Silva λέει ότι η εταιρεία σχεδιάζει να παρουσιάζει ξενοδοχεία, homestays και ξενώνες που διαθέτουν αξιόπιστες πιστοποιήσεις βιωσιμότητας ή παρέχουν εκπαίδευση και καθοδήγηση για τους συνεργάτες των καταλυμάτων της.
Με τόσους πολλούς ταξιδιώτες να θέλουν να κάνουν πιο βιώσιμες επιλογές, το ερώτημα τώρα είναι αν τα στοιχεία του επόμενου έτους θα δείξουν ότι η πρόθεση θα μετατραπεί σε αντίκτυπο.
Με πληροφορίες από Euronews
